Dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành: Đồng Nai đã nỗ lực hết mình, nhưng nhiều khó khăn là ‘bất khả kháng’

(ĐN)- Sáng 9-11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53 của Quốc hội về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cảng hàng không quốc tế (sân bay) Long Thành.

Phó thủ tướng Trần Hồng Hà kiểm tra thực tế công trường thi công dự án sân bay Long Thành ngày 16-10 vừa qua. Ảnh: Phạm Tùng

* Nhiều vướng mắc khách quan không dễ giải quyết

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường cho biết, do quy hoạch 5 ngàn ha đất sân bay Long Thành cách đây hơn 20 năm và luật không có quy định cấm chuyển nhượng đất, vì vậy người dân chuyển nhượng không sai và có rất nhiều vụ chuyển nhượng chỉ trên giấy viết tay. Tỉnh phải xử lý vấn đề này rất nhiều và hiện còn hơn 1 ngàn đơn khiếu nại về sở hữu đất, trong đó cha mẹ kiện con cái, anh em kiện nhau để giành quyền được hưởng bồi thường, định cư.

Theo luật, phải tòa án mới có thể tuyên là ai được hưởng chứ ban giải phóng mặt bằng không quyết được. Đây là vướng mắc khách quan nhưng không dễ giải quyết. Ngoài ra, còn có các nguyên nhân chủ quan, trong đó vừa qua tỉnh đã khởi tố, bắt hai cán bộ bồi thường giải phóng mặt bằng do có hành vi tham nhũng hay có cán bộ ngại khó, ngại khổ.

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường trong buổi tiếp xúc cử tri tại huyện Long Thành

Theo Phó bí thư Tỉnh ủy Quản Minh Cường, khi Quốc hội chưa đồng ý cho thực hiện giải ngân ngân sách đền bù, tỉnh đã chi ngân sách hơn 105 tỷ đồng để xây trường học. Về luật là sai, nhưng Ban TVTU họp và thông qua HĐND tỉnh nên vì dân, vì nước thì kỷ luật cũng phải chịu thôi. Không làm trường thì không có chỗ cho học sinh học, người dân ra tái định cư rồi mà không có chỗ cho học sinh học thì không được.

Về niên độ quyết toán ngân sách, theo Luật Ngân sách quy định hết năm 2021, tiền để đền bù sân bay Long Thành hết niên độ. Song luật không tính đến dịch Covid-19 và các yếu tố khách quan khác. Dù gặp nhiều trở ngại, hiện nay tỉnh đã bàn giao được gần 100% đất cho chủ đầu tư ACV để thi công dự án Sân bay Long Thành. Còn lại 64ha đất chưa bàn giao nằm ngoài đường ranh giới nhà ga sân bay, đường lăn, bến đỗ.

Hiện cả dự án còn 3hộ dân chưa chịu di dời và quan điểm của tỉnh là trong trường hợp không đạt được thỏa thuận, nhận đền bù thì có thể thực hiện cưỡng chế. Đối với 64ha đất chưa bàn giao,  chủ yếu là đất trồng cao su của Tổng công ty cao su thuê lại từ UBND tỉnh.

Phó bí thư Tỉnh ủy Quản Minh Cường cũng thông tin hiện vướng mắc chủ yếu liên quan đường T1, T2 là đường vành đai bên ngoài và thuộc giai đoạn bồi thường sau. Với đường T1 đã bàn giao đất gần xong, còn đường T2 mới được 40%. Nguyên nhân là trong giai đoạn vừa qua, tỉnh phải tập trung vào giải tỏa, bàn giao đất để thực hiện dự án Sân bay Long Thành. Bên cạnh đó, có khó khăn là hai xã gần giải tỏa trắng, trong đó xã Lộc An gần như giải tỏa toàn bộ nhà cửa, mồ mả, nhà thờ, chùa chiền với hàng chục ngàn dân…

Liên quan đến việc đề xuất kéo dài thời gian thực hiện dự án Thu hồi đất xây dựng sân bay Long Thành đến hết năm 2024, Phó bí thư Tỉnh ủy cho biết thêm việc thu hồi đất thời gian qua gặp khó khăn do cả khách quan và chủ quan. Trong đó khách quan là do từ 2020-2022 ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid-19 dẫn đến cán bộ không đi đo, kiểm đếm được khiến kéo dài thời gian đền bù, giải tỏa.

Bên cạnh đó, lịch sử đất nước chưa bao giờ có cuộc đền bù nào lớn như thế này, riêng sân bay 5 ngàn ha còn bên ngoài khoảng 5,4 ngàn ha nhưng chỉ làm trong thời gian rất ngắn, đặc biệt giao hoàn toàn cho tỉnh. Do đó, Đồng Nai đã tập trung thực hiện và có thời điểm huy động 300 cán bộ ở tỉnh, các huyện tăng cường để tập trung cho việc giải quyết vấn đề giải phóng mặt bằng sân bay Long Thành.

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường nhấn mạnh, nếu được Quốc hội đồng ý điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53, Đồng Nai sẽ cố gắng hoàn thành tốt các nhiệm vụ và rất mong Quốc hội ủng hộ.

* Tập trung tối đa để hoàn thành khối lượng công việc đồ sộ

Năm 2015, Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư sân bay Long Thành với mục tiêu xây dựng cảng hàng không đạt chuẩn 4F, hướng tới điểm trung chuyển hàng không quốc tế của khu vực với công suất 100 triệu khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Các nhà thầu thi công công trình nhà ga hành khách sân bay Long Thành giai đoạn 1. Ảnh: Phạm Tùng

Dự án có tổng diện tích 5.364ha, trong đó phần diện tích làm sân bay là 5 ngàn ha và tái định cư trên 364ha. Tổng mức đầu tư cho 3 giai đoạn gần 336.630 tỷ đồng, trong đó UBND tỉnh được giao làm chủ đầu tư dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với tổng mức đầu tư gần 23 ngàn tỷ đồng.

Với quy mô tầm cỡ khu vực và công cuộc di dời, tái định cư hàng ngàn hộ dân ra khỏi vùng dự án, sân bay Long Thành đã trở thành công trình lịch sử, mở ra nhiều cơ hội cho sự phát triển kinh tế cả vùng và đất nước.

Để kịp thời kiểm kê, áp giá bồi thường, xét bố trí tái định cư, vừa thực hiện các dự án ngoài hàng rào sân bay… Đồng Nai đã tăng cường hơn 100 cán bộ cùng H.Long Thành làm ngày, làm đêm để hoàn tất công tác kiểm đếm, đền bù, giải phóng mặt bằng, để có mặt bằng sạch bàn giao như chỉ đạo của Thủ tướng.

Trong số 5 ngàn ha đất làm dự án sân bay có tổng cộng 2.932ha đất của 5.541 tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thuộc diện phải thu hồi. Có đến 4.330 hộ gia đình, cá nhân bị giải tỏa trắng, ước khoảng 13.543 nhân khẩu thuộc diện phải bố trí tái định cư vào khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Đây cũng là dự án có khối lượng công việc thu hồi đất thực hiện trên địa bàn rất rộng, liên quan đến việc điều chỉnh địa giới hành chính 5 xã, trong đó giải tỏa trắng xã Suối Trầu, xóa tên khỏi bản đồ địa giới hành chính xã này.

Phối cảnh sân bay Long Thành

Đến nay, tiến độ dự án thu hồi đất đạt 98,7%, trong đó diện tích giai đoạn 1 thu hồi 2.532ha gồm 1.810ha xây dựng cảng và 722ha dự trữ đất dôi dư đã bàn giao cho chủ đầu tư ACV thực hiện khởi công giai đoạn 1. Phần diện tích còn lại 63,83ha thuộc giai đoạn 2, trong đó diện tích của cá nhân, hộ gia đình là 10,38ha; đất sông, suối, giao thông là 53,45ha sẽ hoàn thành thu hồi trong tháng 12-2023.

Việc kịp thời bàn giao mặt bằng thể hiện trách nhiệm của tỉnh Đồng Nai đã thực hiện đúng cam kết với Chính phủ. Đây là kết quả sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị tỉnh Đồng Nai, H.Long Thành suốt 5 năm qua trong thực hiện một khối lượng công việc rất lớn, phức tạp mà không để phát sinh điểm nóng.

Chủ tịch UBND H.Long Thành Lê Văn Tiếp cho biết, hiện đã có gần 1,5 ngàn hộ xây dựng chỗ ở ổn định trong khu tái định cư, trong đó có 530 hộ đã nhập khẩu vào khu tái định cư với trên 2,1 ngàn nhân khẩu. Những trường hợp còn lại huyện đang rà soát xét duyệt và có trường hợp không đủ điều kiện để xét tái định cư hoặc đang chờ rà soát, hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền.

P.V

	Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành: Đề xuất điều chỉnh thu hồi đất, bồi thường, tái định cư
	Đầu tư tuyến đường nối sân bay Long Thành với cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây
	Cần sớm hoàn thành đề án xây dựng Trung tâm kiểm dịch y tế quốc tế tại sân bay Long Thành