Thực phẩm chức năng và những điều cần biết

Thời gian gần đây, một số bạn đọc thắc mắc về công dụng, tính hiệu quả và giá trị của các loại thực phẩm chức năng (TPCN) có đúng với những gì nhà sản xuất quảng cáo trên các phương tiện truyền thông và các tờ rơi?

Thời gian gần đây, một số bạn đọc thắc mắc về công dụng, tính hiệu quả và giá trị của các loại thực phẩm chức năng (TPCN) có đúng với những gì nhà sản xuất quảng cáo trên các phương tiện truyền thông và các tờ rơi?

* Ngợp trời thực phẩm chức năng

Dạo một vòng qua các cửa hàng, nhà thuốc, siêu thị, chúng tôi được biết hiện nay trên trị trường có rất nhiều loại TPCN được bào chế thành nhiều nhóm, như: nhóm TPCN bổ sung vitamin và khoáng chất; nhóm TPCN dạng viên; nhóm không béo, không đường; nhóm nước giải khát, tăng lực; nhóm giàu chất xơ tiêu hóa...

Người tiêu dùng đang tìm hiểu về các loại TPCN trên thị trường.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, người tiêu dùng đang có xu hướng sử dụng các loại TPCN như một loại thực phẩm trong cuộc sống hàng ngày. Trước tình hình  này, nhiều nhà sản xuất kịp thời nắm bắt và thường xuyên tung ra thị trường các sản phẩm TPCN. Một nhà sản xuất TPCN nước ngoài đã quảng cáo cho sản phẩm của mình thật hấp dẫn: giúp kiểm soát dị ứng; tăng cường sức khỏe cho hệ tiêu hóa, hệ miễn dịch; tăng độ tập trung, trí nhớ và khả năng học tập... Ngoài ra, còn các loại TPCN dành riêng cho những người bị bệnh tiểu đường, bệnh về tim mạch; thực phẩm cho người cao tuổi, người thường xuyên làm việc trong môi trường chịu nhiều áp lực...Nhiều khách hàng đã sử dụng những loại TPCN từ những kiểu tiếp thị của nhà sản xuất mà không kiểm tra tình trạng sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể.

Hiện nay có khá nhiều loại TPCN, các sản phẩm này được bán khá rộng rãi. Tại một số nhà thuốc, siêu thị, các loại TPCN như: trà túi lọc (trà gừng, tim sem, sâm Hàn Quốc...) có giá từ 10.000 đồng đến vài trăm ngàn đồng/hộp. Riêng các loại TPCN nhập khẩu có giá lên tới cả triệu đồng/hộp. Một chủ shop TPCN trên mạng cho biết, giá của một hộp TPCN từ 1.050.000 đồng/hộp, thậm chí có loại lên tới 2 - 3 triệu đồng/hộp.

* Hiểu đúng, dùng đúng

 Mặc dù còn khá mới mẻ ở Việt Nam nhưng TPCN đã thu hút sự quan tâm của nhiều người, nhất là những gia đình có nguồn thu nhập ổn định, người cao tuổi và cho trẻ em. Tuy nhiên, không ít người còn mơ hồ về TPCN và công dụng của nó.

Theo Thông tư 08/TT-BYT ngày 23-8-2004 của Bộ Y tế quy định về TPCN là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và giảm bớt nguy cơ gây bệnh. Tùy theo công thức, hàm lượng vi chất và hướng dẫn sử dụng, thực phẩm chức năng còn có các tên gọi: thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm dinh dưỡng y học (tất cả những sản phẩm này không phải là thuốc).

Tuy nhiên, nhiều người ngộ nhận TPCN như một loại thuốc chữa bệnh và sử dụng không đúng cách, không có sự tư vấn, theo dõi của bác sĩ hoặc những chuyên gia dinh dưỡng nên thị trường TPCN đang là mảnh đất màu mỡ cho các nhà sản xuất. Một vấn đề khá phổ biến trong giới sản xuất TPCN là chỉ cần bổ sung thêm một số chất có lợi cho sức khỏe vào các sản phẩm dinh dưỡng thì nhà sản xuất có thể đăng ký và bán sản phẩm của mình ở dạng TPCN với giá cao ngất ngưởng, kèm theo đó là những chiêu thổi phồng sản phẩm của mình qua quảng cáo.

Theo một dược sĩ chuyên khoa I chuyên ngành bào chế công nghiệp dược cảnh báo, người tiêu dùng không nên quá tin vào những lời quảng cáo mà sử dụng sản phẩm TPCN khi chưa có sự hướng dẫn sử dụng của các nhà chuyên môn. Vì, trên thực tế không chỉ ở Việt Nam, mà ngay cả những nước tiên tiến trên thế giới như Nhật, Anh, Mỹ cũng chưa có một quy trình phân loại, quản lý và phân phối TPCN hoàn hảo đến người tiêu dùng. Hiện nay, đa số người tiêu dùng chưa phân biệt rõ sự khác nhau giữa TPCN và thực phẩm; giữa TPCN và thuốc nên dẫn đến tình trạng người bị bệnh tim cứ tưởng sử dụng TPCN dành cho người bị bệnh tim là sẽ hết bệnh; hoặc có những trường hợp cho rằng sử dụng TPCN cơ thể sẽ được bổ sung đầy đủ dinh dưỡng cần thiết...

Nguyễn Liên