Rắc rối chuyện con trẻ ‘yêu sớm’

Pháp luật không nghiêm cấm hay khuyến khích nam, nữ đủ độ tuổi kết hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 (nam đủ 20 tuổi, nữ đủ 18 tuổi) tổ chức cuộc sống chung, xem nhau như vợ chồng nhưng không đi đăng ký kết hôn.

Luật sư Nguyễn Đức (Đoàn Luật sư Đồng Nai) tuyên truyền pháp luật về hôn nhân và gia đình cho người dân xã Trà Cổ (huyện Tân Phú). Ảnh minh họa: Đoàn Phú

Tuy nhiên, việc nam, nữ chưa đủ tuổi kết hôn tổ chức cuộc sống chung và coi nhau như vợ chồng không chỉ là hành vi tảo hôn, vi phạm pháp luật về hôn nhân - gia đình mà còn gây phiền não, rắc rối cho phụ huynh khi đôi trẻ mâu thuẫn, xung đột…

* Chung sống khi chưa đến tuổi kết hôn

Việc nam, nữ chưa đủ tuổi kết hôn mà sống chung với nhau như vợ chồng sẽ được xem là hành vi tảo hôn và hành vi này bị điểm b, khoản 2, Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 nghiêm cấm nên cha mẹ cũng khó tránh khỏi bị vạ lây.

Luật sư Vũ Duy Nam (Đoàn Luật sư Đồng Nai) cho biết, tảo hôn không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn gây ra hậu quả rất lớn đối với cá nhân, gia đình và xã hội; làm gia tăng nhanh số lượng và giảm chất lượng dân số, trực tiếp ảnh hưởng đến việc chăm sóc, giáo dục trẻ em. Tảo hôn ảnh hưởng trực tiếp đến thể chất, tâm sinh lý, sức khỏe sinh sản của người phụ nữ, nhất là trẻ em gái. Bởi chưa đủ tuổi trưởng thành, cơ thể phát triển chưa hoàn thiện, việc quan hệ tình dục sớm, mang thai, sinh đẻ, nuôi con sớm làm chậm quá trình phát triển thể chất tự nhiên của con người, dẫn tới thoái hóa và các di chứng bệnh tật, làm suy kiệt sức khỏe của cha, mẹ và con.

Cũng theo luật sư Vũ Duy Nam, mặc dù pháp luật cấm hành vi tảo hôn nhưng thực tế khó tránh khỏi chuyện con trẻ lén lút hoặc công khai sống chung như vợ chồng với nhau tại nhà trọ, nhà cha mẹ.

Như trường hợp bé M.K. (dưới 16 tuổi) và bạn trai tên C.L. (19 tuổi, ngụ thành phố Biên Hòa) yêu nhau và có quan hệ tình dục dẫn tới việc bé M.K. có thai. Trước tình cảnh đó, gia đình hai bên đành chấp nhận để đôi trẻ dọn về sống chung như vợ chồng tại nhà C.L. Trong quá trình chung sống, đôi bạn trẻ bất hòa, dẫn tới việc cha mẹ bé M.K. có đơn tố giác C.L. có hành vi quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi (trẻ em) và C.L. bị xử phạt 3 năm 6 tháng tù giam về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 164 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017).

Hay như chuyện trớ trêu giữa cặp đôi T.G. (17 tuổi) và V.P. (18 tuổi, ngụ thành phố Biên Hòa) chưa đủ tuổi kết hôn, ý thức về trách nhiệm cuộc sống gia đình chưa có nên khi em T.G. về chung sống với gia đình V.P. không được gia đình hài lòng. Gia đình của V.P. muốn em T.G. ra khỏi nhà, nhưng em T.G. không chịu đi.

* Cha mẹ cũng phải chịu trách nhiệm khi con tảo hôn

Luật sư Nguyễn Đức (Đoàn Luật sư Đồng Nai) cho biết, tại Điều 58 Nghị định 82/2020/NĐ-CP ngày 15-7-2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp; hành chính tư pháp; hôn nhân và gia đình; thi hành án dân sự; phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã có quy định phạt tiền từ 1-3 triệu đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn. Phạt tiền từ 3-5 triệu đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của tòa án.

Luật sư Nguyễn Đức (Đoàn Luật sư Đồng Nai) phân tích, việc nam, nữ sống chung như vợ chồng nhưng chưa tới độ tuổi kết hôn tại nhà cha mẹ của người kia mà cha mẹ người đó muốn trục xuất họ ra khỏi nhà, không muốn chứa chấp nữa là việc làm không dễ. Bởi vì, căn cứ Điều 3 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2022 và khoản 4, Điều 3 Nghị định 76/2023/NĐ-CP ngày 1-11-2023 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, xem người chung sống như vợ chồng với nhau là thành viên gia đình trong một gia đình lớn và nghiêm cấm các thành viên khác có hành vi cưỡng ép họ ra khỏi chỗ ở hợp pháp.

Đoàn Phú