Ký ức về nhà văn
Hai kỷ vật quý giá của nhà văn Hoàng Văn Bổn

Cho đến trước ngày nhà văn Hoàng Văn Bổn qua đời, đã thành quen thuộc, thành hình ảnh ấn tượng không thể thiếu được của TP.Biên Hòa hơn hai chục năm qua, đó là hình ảnh một người đàn ông có khuôn mặt hiền hậu, dáng cao gầy, đội chiếc mũ phớt, chậm rãi đạp xe từ xóm Lò Heo qua chợ Biên Hòa, ngược dốc Ngô Quyền qua ngã ba Vườn Mít vào cơ quan Hội Văn học - nghệ thuật Đồng Nai.

Cho đến trước ngày nhà văn Hoàng Văn Bổn qua đời, đã thành quen thuộc, thành hình ảnh ấn tượng không thể thiếu được của TP.Biên Hòa hơn hai chục năm qua, đó là hình ảnh một người đàn ông có khuôn mặt hiền hậu, dáng cao gầy, đội chiếc mũ phớt, chậm rãi đạp xe từ xóm Lò Heo qua chợ Biên Hòa, ngược dốc Ngô Quyền qua ngã ba Vườn Mít vào cơ quan Hội Văn học - nghệ thuật Đồng Nai. Lặng lẽ và thong dong với chiếc xe Pơ-giô nữ màu sơn xanh cánh chả và chiếc cặp da đen cũ, khóa mạ kền đã xỉn màu. Đó là hai vật "bất ly thân" của nhà văn Hoàng Văn Bổn. Tôi nhớ những ngày đầu đến trụ sở Hội Văn học - nghệ thuật Đồng Nai, quãng năm 1980- 1981, đã gặp hình ảnh ấy rồi. Và mấy chục năm sau này, vẫn hình ảnh ấy, không đổi khác.

Kỷ vật của nhà văn Hoàng Văn Bổn.

Sau này, đời sống khá lên, gia đình ông cũng mua được xe gắn máy đời mới nhưng riêng ông vẫn trung thành với chiếc xe Pơ-giô cũ kỹ ấy. Ông chưa từng điều khiển xe máy. Có lẽ chiếc xe đạp hợp với tạng của ông hơn. Những năm sau này, tuổi tác cao lên, sức khỏe giảm sút, đoạn dốc Ngô Quyền khi đi từ nhà cũ ở xóm Lò Heo đến Hội Văn nghệ ông phải gắng sức để ngược dốc. Nhưng ông vẫn không thay đổi phương tiện di chuyển của mình.

Các bản thảo tiểu thuyết, ký, truyện ngắn, kịch bản phim truyện, đến cả những báo cáo, ghi chép công tác, thư nhà... đều được đựng trong chiếc cặp da đen bình dị. Chiếc cặp đã theo ông đi rất nhiều nơi trên đất nước, đã cùng ông xông pha đạn lửa, ngủ võng, nằm hầm, nghe mưa dầm rừng Trường Sơn, rừng Lào, thở gió biển đảo Bạch Long Vĩ, Hòn Mê, Cồn Cỏ... sang cả nước bạn Liên Xô, Cu Ba. Đã cùng ông ngồi cạnh Nicolas Ghiden - nhà thơ lớn của Cu Ba.

Trước ngày theo ông về Đồng Nai quê hương để cùng guồng những vòng quay thong thả trên con đường đã "lập trình" sẵn ở TP.Biên Hòa, chiếc cặp sống đã có những ngày cuối trong chuỗi ngày thật oanh liệt phỉ chí tang bồng. Đó là theo ông cùng đoàn quân tình nguyện sang cứu nước bạn Campuchia khỏi thảm họa diệt chủng Pôn Pốt-IêngSari. Với cương vị là Trưởng phòng biên tập Xưởng phim Quân đội nhân dân Việt Nam, ông đã cùng đồng đội thực hiện những thước phim đầu tiên về chiến thắng của những chàng lính trẻ Thạch Sanh diệt lũ quỷ dữ cứu nàng công chúa Chùa Tháp Ápsara xinh đẹp. Ông còn cùng đồng đội giúp bạn xây dựng nền điện ảnh cách mạng Campuchia non trẻ từ con số không, trong hoang tàn, tuyệt diệt. Các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước Campuchia trong những ngày đầu gây dựng chính quyền đã coi ông và những người đồng đội Việt Nam như người nhà, là đồng chí, anh em thân thiết. Ông đã có rất nhiều kỷ niệm quý báu với họ.

Chiếc xe đạp, chiếc cặp là một phần không thể thiếu được trong hành trang của nhà văn Hoàng Văn Bổn. Và ta vẫn nghe như đâu đó nhà văn vừa dừng tay đánh máy, soát lại trang bản thảo và cẩn thận mở cặp. Bên ông "con ngựa sắt" Pơ-giô vẫn đang chờ sẵn. Và ông lại thong thả đạp xe đi. Buổi chiều Biên Hòa đầu mùa mưa mát lành, man mác. Ông như vẫn còn bên cạnh chúng ta...

Đàm Chu Văn