Thông điệp từ Liên hoan phim Tokyo 2023: Hãy đoàn kết và ngừng chiến tranh

Năm nay, Việt Nam không có bộ phim nào tranh giải, bù lại Nhà sản xuất phim Trần Thị Bích Ngọc trở thành người Việt Nam đầu tiên được mời làm ban giám khảo (BGK) chấm giải. Bên cạnh cô là những nhà làm phim tài danh như Wim Wenders (Chủ tịch BGK), Albert Serra (Tây Ban Nha), Triệu Đào (Trung Quốc) và Kunizane Mizue (Nhật Bản).

Guy Nattiv (đồng đạo diễn, biên kịch và sản xuất) và Jaime Ray Newman (diễn viên, nhà sản xuất) phim Tatami giao lưu tại TIFF 2023. Ảnh: TIFF

Năm ngoái, tại Liên hoan phim quốc tế Tokyo 2022, Trần Thị Bích Ngọc trải nghiệm vai trò là người dự thi khi Tro tàn rực rỡ -bộ phim do chị làm nhà sản xuất và Bùi Thạc Chuyên là đạo diễn- nằm trong số các phim được chọn tranh giải thưởng chính thức tại Tokyo.

* Trải nghiệm quý giá

Bích Ngọc mang chiếc áo dài truyền thống màu đen trang trọng và phát biểu khi Liên hoan phim quốc tế Tokyo (TIFF) kết thúc ngày 1-11. “Tôi có một trải nghiệm điện ảnh rất phong phú. Tôi cảm thấy rất buồn trong mùa dịch Covid-19 khi không thể đến rạp xem phim được nữa. Vì vậy, thời gian cùng với các thành viên BGK xem phim ở rạp thực sự là một trải nghiệm quý giá. Tôi lo lắng rằng cuộc thảo luận có thể kéo dài nhiều giờ, nhưng chúng tôi đã đi đến quyết định một cách suôn sẻ và nhanh chóng” - Bích Ngọc chia sẻ.

Nhà sản xuất phim Trần Thị Bích Ngọc trong lễ bế mạc LHP Tokyo 2023. Ảnh: TIFF

Nữ giám khảo đến từ Việt Nam cũng chia sẻ: “Là một người châu Á, tôi thực sự vui mừng khi biết rằng hầu hết những người chiến thắng đều là người châu Á. Nhưng khi BGK làm việc trong bảy ngày qua, chúng tôi quên tên các đạo diễn hoặc nguồn gốc của các bộ phim. Chúng tôi chỉ quan tâm chủ đề và chất lượng của các bộ phim chứ không phải về quốc gia xuất xứ”.

Nhà sản Bích Ngọc cũng chính là người công bố giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất thuộc về diễn viên Iran, Yasna Mirtahmasb (24 tuổi) với vai diễn trong bộ phim Roxana của đạo diễn Parviz Shahbazi. Anh vào vai một tay cờ bạc thất nghiệp, giúp đỡ một người phụ nữ khi xe của cô ấy bị đột nhập, sau đó anh đi cùng cô trong cuộc hành trình.

Hai phim Iran Roxana (đạo diễn Parviz Shahbazi) và Maria (đạo diễn Mehdi Asghari-Azghadi) đều có những giải thưởng tại LHP Tokyo 2023. Trong đó Maria giành giải Phim hay nhất hãng mục Asia Future

Bích Ngọc nói: “Giải thưởng này thuộc về một vai diễn vừa giàu cảm xúc vừa tinh tế. Thông qua màn trình diễn chân thực của anh ấy, chúng tôi đã có cơ hội trải nghiệm cuộc sống phong phú của xã hội ngày nay ở Iran”.

Yasna Mirtahmasb thì có phát biểu rất thời sự khi nhận giải: “Tôi muốn nói rằng không có sự khác biệt giữa người Hồi giáo, Cơ đốc giáo và người Do Thái. Điều tồi tệ nhất trên thế giới là chiến tranh. Đừng để đứa trẻ nào phải chết vì chiến tranh. Xin hãy chấm dứt chiến tranh”.

Nhà sản xuất phim Trần Thị Bích Ngọc, thành viên Ban giám khảo Liên hoan phim quốc tế Tokyo 2023 cho biết, chị có trải nghiệm điện ảnh phong phú khi xem và chấm giải cho 15 bộ phim tại liên hoan.

Tình đoàn kết

Một giải thưởng đáng chú ý khác là Giải thưởng đặc biệt của BGK dành cho bộ phim đen trắng Tatami do Zahra Amir Ebrahimi và Guy Nattiv đồng đạo diễn. Tatami từng ra mắt tại LHP Venice 2023, kể lại câu chuyện ly kỳ về một vận động viên judo và huấn luyện viên của cô bị chính quyền buộc phải rút lui khỏi trận đấu với một vận động viên Israel. Đây là bộ phim truyện đầu tiên được đồng đạo diễn bởi một người Israel (Nattiv) và người Iran (Amir).

Zahra Amir Ebrahimi – giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất, đồng đạo diễn trong phim Tatami. Ảnh: C.Images

Điều lý thú là Zahra Amir Ebrahimi - diễn viên Pháp gốc Iran - đóng chính trong phim do cô làm đồng đạo diễn và được công bố là người đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại TIFF. Cô phát biểu qua video, bày tỏ nỗi đau khi “thế giới đang bốc cháy với các cuộc chiến tranh, sự hỗn loạn làm người dân vô tội đổ máu”.

“Nhưng chúa ta đã làm được phim. Bộ phim này (Tatami) kể một câu chuyện về sự đoàn kết khó thể có được giữa những người vốn bị gieo rắc sự ghét nhau. Bộ phim nêu một vấn đề phổ quát là làm thế nào chúng ta có thể đủ dũng cảm để giải quyết sự thù hận và thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau” - Zahra Amir nói.

Trước đây tại LHP Cannes 2022, Zahra Amir từng nhận giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất nhờ vai diễn trong phim Holy Spider (2022).

Đồng đạo diễn của Amir là Guy Nattiv cũng có lời phát biểu qua video, cho biết Tatami là kết quả hợp tác đầu tiên giữa người Israel và người Iran. “Chúng ta đang sống trong một hoàn cảnh khó khăn. Tôi hy vọng bộ phim này là ánh sáng trong đường hầm tối tăm”, nhà làm phim Israel 50 tuổi nói.

* TIFF 2023 phát triển mạnh

Giải Đạo diễn xuất sắc nhất thuộc về Kishi Yoshiyuki của nước chủ nhà với phim (Ab)normal Desire - một trong ba phim Nhật Bản tranh giải tại Tokyo năm nay. Đây cũng là bộ phim giành giải khán giả bầu chọn, với thông điệp về những cá nhân mất phương hướng trong thế giới do mạng xã hội kiểm soát ngày nay.

Kishi Yoshiyuki (phải) nhận giải Đạo diễn xuất sắc với bộ phim (Ab)normal Desire. Ảnh: TIFF

Trong hạng mục Tương lai Châu Á (Asian Future) dành cho phim từ các đạo diễn châu Á mới nổi, giải phim hay nhất thuộc về Maria, bộ phim đầu tay của nhà làm phim Iran Mahdi Asghari Azghadi. Giải diễn xuất ăn ý trao cho đoàn phim A Long Shot (Trung Quốc) – bộ phim đầu tay của đạo diễn Cao Bằng.

Diễn viên Triệu Đào – thành viên BGK trao giải cho đạo diễn Cao Bằng (phim A Long Shot) - Ảnh: TIFF

Như đã thông báo trước đó, Giải thưởng Kurosawa Akira dành cho các nhà làm phim triển vọng đã trao cho đạo diễn Cố Hiểu Cương (Trung Quốc) và Mouly Surya (Indonesia). Giải Thành tựu trọn đời được trao cho Trương Nghệ Mưu.

Trong mười ngày diễn ra chủ yếu trong khu văn hóa phức hợp sang trọng Hibiya-Ginza, từ 23-10 đến 1-11, LHP quốc tế Tokyo đã chiếu 219 bộ phim với 74.841 lượt khán giả xem, tăng 36% so với năm ngoái. Khoảng 70.000 tham dự sự kiện liên hoan phim, tăng 25% so với năm ngoái, trong số này có khoảng 2.000 người đến từ nước ngoài.

Có 38 trong số 219 phim, tương đương 22,4%, do phụ nữ đạo diễn tại liên hoan phim năm nay. TIFF 2023 có hơn 100 nhân viên tổ chức và hơn 300 tình nguyện viên, sinh viên thực tập sinh làm việc ở hậu trường.

Các nhà làm phim, đạo diễn của các bộ phim đoạt giải chụp ảnh lưu niệm tại lễ bế mạc LHP Tokyo 2023 ngày 1-11. Ảnh: TIFF

Matsumoto Akiko, đại diện Văn phòng Công nghiệp và Lao động Tokyo, chia sẻ khi TIFF 2023 khép lại: “Phim ảnh tác động đến chúng ta, mang đến cho chúng ta niềm vui trong cuộc sống, làm phong phú thêm con tim và làm sâu sắc thêm mối liên hệ của chúng ta với thế giới”.

Ông Ando Hiroyasu, Chủ tịch LHP Tokyo từ năm 2019 đến nay, cho biết: “Chiến lược dài hạn của TIFF là tăng cường quan hệ với các nước châu Á láng giềng gần Nhật Bản như Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Indonesia, hay cả Iran và Ấn Độ”.

Trung Nghĩa