Giám đốc Sở GD-ĐT Lê Minh Hoàng:
3 giải pháp trọng tâm nâng chất lượng giáo dục trong năm học 2006-2007

Ông Lê Minh Hoàng

Tại hội nghị tổng kết năm học 2005-2006 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm học 2006-2007, diễn ra vào sáng ngày 18-8, Sở GD-ĐT đã triển khai cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục". Đồng Nai sẽ làm gì để thực hiện cuộc vận động này là nội dung trao đổi giữa phóng viên báo Đồng Nai với ông Lê Minh Hoàng, Giám đốc Sở GD-ĐT

* Phóng viên: Thưa ông, với cương vị quản lý ngành, theo ông chất lượng giáo dục hiện nay thấp là do đâu?

- Ông Lê Minh Hoàng: Đối với chất lượng giáo dục hiện nay của chúng ta, dù là giáo dục phổ thông hay chuyên nghiệp, dù là giáo dục tiểu học hay đại học, dù lạc quan dễ tính hay bi quan đều không thể hài lòng. Rất nhiều cách để lý giải khác nhau về nguyên nhân làm chất lượng giáo dục chưa cao. Nhưng trong con mắt của nhà giáo và người làm cán bộ quản lý, theo tôi một trong những nguyên nhân chính khiến chất lượng giáo dục còn hạn chế, chưa đáp ứng được các yêu cầu của đất nước chính là do ta chưa thoát khỏi một nền "giáo dục ứng thí", trong đó mục tiêu chủ yếu của người học là đi thi. Người học lẽ ra thấm nhuần mục tiêu học để biết, học để làm, để hòa nhập cộng đồng và để khẳng định mình, còn thi cử chỉ là một khâu nhỏ trong học tập để có thể đánh giá sự thu hoạch của người học chứ không phải mục đích cuối cùng. Thế nhưng nhìn vào không khí học tập hiện nay, hầu như những nỗ lực của thầy trò đều tập trung chủ yếu vào việc thi cử. Hiện tượng học để thi là phổ biến, bắt đầu ngay từ cấp học thấp nhất.

* Chính vì thế mà yêu cầu chấn hưng giáo dục lại bắt đầu từ câu chuyện thi cử?

- Gian lận trong thi cử  đang là vấn nạn mà xã hội rất bức xúc. Nhiều nguyên nhân làm cho hiện tượng bất hợp lý "học để đi thi" vẫn còn tồn tại lâu dài. Theo tôi, nguyên nhân chính là chỉ tiêu đào tạo ở  đại học, cao đẳng còn thấp so với lượng học sinh phổ thông.

Bởi vậy, từ phụ huynh, giáo viên đến học sinh gần như đều nhắm đến mục đích là tốt nghiệp THPT, lên đại học. Phải nhìn nhận rằng trong những năm qua, mà đặc biệt là kỳ thi tốt nghiệp THPT năm nay, ở một số nơi chưa đảm bảo an ninh trật tự khu vực thi, kỷ luật thi ở các khâu coi và chấm chưa nghiêm, có hội đồng để xảy ra tình trạng tiêu cực, gian lận thi cử mang tính tập thể và công khai. Chính vì thế, tại hội nghị tổng kết năm học 2005-2006 và triển khai nhiệm vụ năm học mới do Bộ GD-ĐT tổ chức vào cuối tháng 7, Bộ đã dành nhiều thời gian để bàn về giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục và phát động cuộc vận động "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục".

* Đồng Nai sẽ làm gì để thực hiện cuộc vận động do Bộ trưởng Bộ GD-ĐT phát động, thưa ông?

- Hội nghị của Bộ đã chỉ rõ giáo dục vẫn còn tồn tại 4 vấn đề trọng tâm cần khắc phục. Đó là chương trình, đội ngũ giáo viên, công tác quản lý và đánh giá thi cử, đạo đức nghề nghiệp. Đây là những vấn đề mà toàn ngành cần tập trung giải quyết. Vấn đề đổi mới chương trình là việc ở tầm chiến lược mà Bộ đã và đang thực hiện, song 3 vấn đề còn lại đều nằm trong tầm kiểm soát và quyết tâm của tỉnh và ngành giáo dục địa phương. Trong những năm qua, dù tỉnh rất chú trọng bồi dưỡng, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên nhưng cũng phải nhìn nhận có sự không đồng bộ về yêu cầu sư phạm. Giáo viên trước đây được đào tạo theo quan điểm truyền một chiều từ phía người dạy sang người học. Ngày nay giáo viên phải dạy học theo quan điểm hợp tác tích cực giữa thầy và trò, hướng vào người học. Sau giai đoạn bồi dưỡng và chuẩn hóa, ngành  tiến tới sàng lọc giáo viên bởi đây là khâu đột phá có ý nghĩa quyết định. Công tác quản lý và đánh giá thi đua sẽ phải có những bước cải tiến. Từ năm học này, Sở sẽ giao cơ sở tự xây dựng tiêu chí thi đua căn cứ vào tình hình thực tế và đánh giá thi đua cũng dựa trên tiêu chí đó. Như vậy, từ cơ sở phải rà soát nội dung và tiêu chí thi đua, cách tổ chức, đánh giá phong trào và hoạt động cho phù hợp, không chạy theo thành tích. Một điều rất cần chú trọng nữa là ngành giáo dục và các cấp ủy Đảng tăng cường công tác quán triệt, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giáo viên, những người làm công tác giáo dục hiểu rõ nhiệm vụ và trách nhiệm của mình.

* Bộ GD-ĐT đã phát phiếu thăm dò và kết quả cho thấy có 17/64 giám đốc Sở GD-ĐT cho rằng sẽ gặp nhiều khó khăn khi thực hiện cuộc vận động này. Theo ông, việc triển khai ở  Đồng Nai có gặp trở ngại gì không?

- Cái khó đầu tiên mà các địa phương lo ngại là không tạo được sự đồng thuận trong dư luận. Thêm nữa, nếu chỗ này làm mà chỗ kia không làm sẽ tạo ra sự bất công. Do đó, đã làm thì phải làm đồng bộ, có kiểm tra đánh giá đúng thực chất. Thật tình mà nói ai cũng muốn có một chất lượng thật sự. Vì thế tôi nghĩ rằng, việc làm này sẽ khó nhưng nếu tạo được sự đồng thuận từ nhiều phía thì chắc chắc sẽ làm được.

Nội dung mà cuộc vận động thực hiện tập trung vào hai khâu là tổ chức kiểm tra, thi cử và thi đua trong ngành giáo dục. Sở chỉ đạo đổi mới thi đua từ cơ sở và triển khai các biện pháp chống tiêu cực trong thi cử kết hợp với việc nâng cao chất lượng đào tạo như tổ chức dạy và thi với yêu cầu phát huy sáng tạo. Kể từ bậc trung học phổ thông, không đọc chép trong giờ giảng, thực hiện để thi mở, thi trắc nghiệm để học sinh không học thuộc lòng. Tôi cho rằng, với đạo đức và lòng tự trọng nghề nghiệp của nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, ý thức học tập của học sinh và sự đồng thuận của phụ huynh, dù khó nhưng sẽ làm được.

* Xin cám ơn ông!

Thu Trang (thực hiện)