Lo cho rừng mùa khô hạn

Nắng tháng 3 như thiêu đốt cỏ cây, các cánh rừng ở Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (gọi tắt là Khu bảo tồn) được báo động cấp 5 (cấp cực kỳ nguy hiểm).

Nắng tháng 3 như thiêu đốt cỏ cây, các cánh rừng ở Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai (gọi tắt là Khu bảo tồn) được báo động cấp 5 (cấp cực kỳ nguy hiểm). Ông Nguyễn Hoàng Hảo, Phó giám đốc Khu bảo tồn, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn đăm chiêu nét mặt khi bản đồ tác chiến phòng, chống cháy rừng (PCCR) được biểu thị trên 100 ngàn hécta, rồi chia sẻ: “Đây cũng là cấp độ đánh giá tình yêu, trách nhiệm của lực lượng bảo vệ rừng khi mùa khô đến”.

Hai ông Nguyễn Văn Thành (trước) và Trương Văn tham gia công tác phòng, chống cháy rừng mùa khô.

Cuối tháng 1, dân cư sinh sống tại các cánh rừng thuộc Khu bảo tồn tạm gác việc rẫy vườn chộn rộn đón xuân mới. Trong khi đó, lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn lại được lệnh đảm bảo quân số túc trực 24/24 giờ tại các cánh rừng để bảo vệ lâm sản và PCCR. Mùa xuân trôi qua thật căng thẳng với tất cả cán bộ, nhân viên làm nhiệm vụ bảo vệ rừng khi biểu thị bản đồ PCCR của Khu bảo tồn được báo động cấp 4-5 và biểu thị đó sẽ kéo dài qua tháng 3-4 khi mùa xuân kết thúc.

* Mùa tết dài

Theo kế hoạch, tất cả các lực lượng kiểm lâm tại 17 trạm và kiểm lâm lưu động phải bảo đảm quân số 50% trực ngày tết. Nhưng dưới sức ép của rừng mùa khô, cùng với tình yêu và trách nhiệm với rừng, lực lượng kiểm lâm được lệnh của lãnh đạo Khu bảo tồn phải sẵn sàng gác lại kỳ nghỉ tết, nghỉ phép đến mùa mưa (trừ trường hợp đột xuất và cấp thiết) để bảo vệ những cánh rừng mãi xanh tươi dưới cái nắng làm giòn tan lớp thực bì. Vì vậy, quân số bảo vệ rừng luôn ở mức trên 70% tại các đơn vị và rừng được an toàn qua những ngày xuân nắng gắt.

Tháng 2 qua nhanh trong sự hồi hộp, vui mừng. Tháng 3 lại chậm chạp đếm từng ngày với nỗi lo của người bảo vệ rừng. “Thời gian thi công các đường băng cản lửa PCCR trùng với thời gian thu hoạch nông sản nên việc thuê công lao động gặp khó khăn. Mùa khô, người dân thường xuyên ra vào rừng để thu hoạch nông sản nên việc kiểm soát người ra vào rừng phức tạp hơn. Cho nên, lực lượng bảo vệ rừng phải đảm bảo quân số làm nhiệm vụ và kết hợp với 4 phương châm tại chỗ, gồm: chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ và hậu cần tại chỗ” - ông Hảo cho hay.

Nói rồi, ông Hảo điều khiển xe cùng chúng tôi đi thăm những cánh rừng, những chòi canh, điểm gác lúc nào cũng có lực lượng quân, dân túc trực với can nước, bình xịt, điện thoại di động… kè kè bên mình sẵn sàng nghe ngóng, trong đầu luôn đề phòng ứng phó với các tình huống xảy ra theo các phương án giả định đã được Khu bảo tồn tập huấn.

Ông Hảo cho biết, mùa khô nào cũng vậy, Khu bảo tồn đều thành lập và tổ chức hoạt động một ban chỉ huy PCCR, 3 tiểu ban PCCR, 17 tổ PCCR ở 17 trạm kiểm lâm và một ban chỉ đạo thi công PCCR. Đây là lực lượng nòng cốt và chịu trách nhiệm triển khai thực hiện công tác PCCR của Khu bảo tồn. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận được quy định cụ thể trong các quyết định thành lập và quy chế hoạt động của Ban Chỉ huy PCCR mùa khô năm 2015.

* Tình yêu rừng

Chiếc xe tuần rừng đỗ xịch trước sân Trạm Kiểm lâm Cây Gùi (ấp 4, xã Mã Đà, huyện Vĩnh Cửu). Trạm trưởng Nguyễn Văn Chiến và kiểm lâm viên Tiến vội ra đón tiếp. Sau câu chào khách, 2 anh trần tình lý do trạm vắng lực lượng vì mọi người đang trực chiến tại các chốt, điểm xung yếu của trạm. Ngoài 9 kiểm lâm theo biên chế, trạm còn được bổ sung những kiểm lâm bán chuyên nghiệp là người dân tại địa bàn theo hợp đồng trả lương hẳn hoi.

Cả chục năm nay, 2 ông Nguyễn Văn Thành và Trương Văn (người dân ấp 4, xã Mã Đà) liên tục được Trạm Kiểm lâm Suối Trau ký hợp đồng bảo vệ rừng mùa khô và giao khoán nhiệm vụ làm các đường băng cản lửa, dọn thực bì. Vốn là người gắn với các cánh rừng Mã Đà từ thời Nhà máy thủy điện Trị An còn đang thi công, ông Thành và ông Văn luôn có nhiều kinh nghiệm để đối phó với giặc lửa.

Hành trang của kiểm lâm viên khi lên đường tuần tra phòng, chống cháy rừng.

Ông Văn nói: “Chỉ cần nhìn từ xa thấy khói trắng nhẹ thì biết đó là khói do người ta nấu ăn, đốt dọn vườn. Còn nhìn thấy khói cuộn màu đen, tàn bay lả tả thì chắc chắn có cháy, phải báo động lực lượng dập lửa”.

Trong khi đó, ông Thành nói: rừng giờ của chung mọi người nên có trách nhiệm chia nhau bảo vệ. Hàng ngày, đi rẫy hay đi rừng, nhìn những cánh rừng xanh tốt, muông thú xuất hiện trước mặt, người dân thì bỏ thói quen “ăn thịt rừng, làm nhà bằng cây rừng” khiến ông rất vui, tự hào là người dân sinh sống trong rừng thời đại mới. Vì vậy, dù tiền hỗ trợ của trạm đối với người dân hợp đồng PCCR mùa khô khá khiêm tốn, ông vẫn bám điểm gác đúng giờ, tuần tra liên tục và nhắc nhở người dân luôn cẩn thận lửa, củi khi vào rừng, kịp thời thông tin về những tác động xấu lên rừng cho cán bộ kiểm lâm và cho ông biết.

Xe tuần rừng lại chạy về hướng chòi canh Khoảnh 2, Tiểu khu 102, Trạm Kiểm lâm Rang Rang (ấp 5, xã Mã Đà). Cái chòi canh cao 45m bằng sắt và có cặp mắt “thần” của cha con anh Mai Văn Tài (người dân được đơn vị hợp đồng gác rừng mùa khô) thay phiên nhau gác. Anh Tài cho biết, hôm nay anh có nhiệm vụ thay cha đứng chòi canh gác rừng từ 7-17 giờ. Nhiệm vụ của anh là nửa tiếng đứng trên chòi canh quan sát tứ bề xung quanh xem rừng có động tĩnh gì hay không. Sau đó, anh tuột xuống lấy xe máy chạy về hướng những điểm xung yếu, nghi vấn để kịp thời báo cáo.

Còn kiểm lâm viên Trương Minh Ngọc (người được phân công cùng cha con anh Tài bám gác) thì đặt cái bình xịt, can nước từ bìa rừng đi ra nói trong hơi thở dốc vì nắng, vì mệt: “Tôi luôn bám nhiệm vụ 24/24 giờ theo sự phân công của thủ trưởng. Tuy tất cả anh em kiểm lâm phải tạm dừng đợt nghỉ phép, nghỉ tết vì nhiệm vụ PCCR mùa khô, nhưng bù lại vẫn có ngày nghỉ tuần và thù lao làm thêm giờ nên ai cũng vui và chờ những cơn mưa rừng trút xuống để được ở bên gia đình. Làm gì thì làm chứ điện thoại reo từ 12-18 giờ anh em ai cũng lo, hồi hộp không biết đó là tin tốt hay xấu”.

Bữa cơm tại các trạm kiểm lâm bàn luôn trống người, cơm canh đạm bạc, ai cũng ăn vội vã. Tuy vậy, câu chuyện bảo vệ rừng, PCCR mùa khô không kém phần rôm rả khi chủ và khách tranh luận “vật chất và ý thức cái nào có trước” khi nói về kết quả của người làm công tác kiểm lâm với tuyên truyền về bảo vệ rừng. Mặc cho điều gì có trước, với những người bảo vệ rừng, miễn rừng ở Khu bảo tồn vẫn xanh tươi thì họ an tâm khi nghỉ tuần, trực chiến và khoác hành trang về thăm nhà ngày phép với niềm tự hào khi mùa mưa đến.

Đoàn Phú