Đường đi của hàng lậu
Kỳ 3: Hàng lậu, hàng giả tràn lan

Đồng Nai có nhiều khu công nghiệp tập trung và hoạt động sản xuất - kinh doanh phát triển mạnh, nên tình trạng gian lận thương mại tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

Đồng Nai có nhiều khu công nghiệp tập trung và hoạt động sản xuất - kinh doanh phát triển mạnh,  nên tình trạng gian lận thương mại tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp.

>>>Kỳ 2: Đĩa lậu mua ở đâu cũng có

* Những cung đường hàng lậu, hàng giả

Có một thực tế đáng buồn, dù biết rõ là hàng giả, hàng lậu nhưng người tiêu dùng vẫn cứ thích mua về sử dụng vì... giá rẻ. Không phải chỉ có ở thành thị, tại những vùng nông thôn sâu xa, hàng lậu càng dễ len lỏi, "tấn công" người tiêu dùng. Lãnh đạo Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 5 - huyện Trảng Bom cho biết, tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, không nguồn gốc và kinh doanh trái phép có đủ các loại. Các đối tượng kinh doanh hàng hóa lưu động thường bán các mặt hàng như thực phẩm chế biến sẵn, nước rửa chén, nước mắm, sữa tươi, mũ bảo hiểm, đến điện thoại di động và cả thuốc tây...

Lực lượng QLTT kiểm tra hàng hóa tại một cơ sở kinh doanh sữa ở huyện Nhơn Trạch.

Ngoài ra, các phương tiện xe máy, xe tải nhẹ chở hàng hóa bán lưu động trong các xóm, ấp thường là hàng hóa kém chất lượng, không có nhãn hiệu hoặc không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Thời gian qua, trên địa bàn các xã Đồi 61 và An Viễn (huyện Trảng Bom) thường có một nhóm người chuyên đi bán dạo hàng hóa như bếp gas, máy khoan bê-tông của Trung Quốc, hóa chất xử lý hầm cầu... có chất lượng thấp và có hành vi gian dối, lừa đảo người tiêu dùng. Tuy nhiên, theo Đội QLTT số 5, việc xử phạt hành chính đối tượng kinh doanh lậu như hiện nay là quá nhẹ, nên nếu bị xử lý ở chỗ này thì  họ lại tiếp tục chuyển sang địa bàn khác hoặc kinh doanh kín đáo hơn. Mặt khác, qua kiểm tra các hàng hóa này  cơ quan chức năng phát hiện phần lớn là sản xuất lậu tại TP.Hồ Chí Minh (thường gọi là hàng Chợ Lớn). Do đó, công tác truy tìm tận nguồn gốc để xử lý đối tượng gặp rất nhiều khó khăn.

Ở huyện Xuân Lộc, Cẩm Mỹ và Tân Phú, nông dân lại thường xuyên đối mặt với phân bón giả. Ví dụ như vừa qua, Đội QLTT số 7 - huyện Xuân Lộc phát hiện xe ô tô mang biển số tỉnh Lâm Đồng vận chuyển 276 bao phân các loại (gần 14 tấn) nhưng không có hóa đơn chứng từ. Sau đó, qua kiểm định cho thấy số phân bón trên không đạt chất lượng quy định.

Tháng 11 vừa qua, Đoàn kiểm tra liên ngành 127 huyện Xuân Lộc cũng đã phát hiện một xe tải đến từ TP.Hồ Chí Minh chở trên 900 lon sữa bột được dán nhiều mác của một doanh nghiệp chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, khi kiểm tra và lấy mẫu gửi kiểm nghiệm, thành phần dinh dưỡng trong lô hàng sữa bột này thì đều thấp hơn so với tiêu chuẩn đã công bố trên bao bì.

Đội QLTT số 10 - huyện Nhơn Trạch cũng vừa phối hợp với các cơ quan chức năng của huyện tiến hành kiểm tra cơ sở sản xuất - kinh doanh rượu của ông Nguyễn Văn Duyên (ở ấp 3, xã Phú Thạnh) thì phát hiện tại cơ sở này có 1 tấn nguyên liệu hư hỏng; cơ sở không đăng ký và công bố chất lượng các loại trên, không giấy phép sản xuất - kinh doanh rượu. Lấy mẫu kiểm nghiệm thì có 2.900 lít rượu có nồng độ metanol vượt mức cho phép...

* "Đa dạng" các mặt hàng giả mạo

Gas là mặt hàng đang được các gian thương sang chiết lậu khá phổ biến. Lý do mặt hàng lậu này "sống" được vì giá gas lậu bán thấp hơn gas chính hãng từ 30.000 - 50.000 đồng/bình. Vì thế, nhiều người tiêu dùng dù biết không an toàn nhưng do ham rẻ vẫn cứ sử dụng. Theo Chi cục QLTT Đồng Nai, hiện nay trên thị trường có khoảng 60% lượng gas kinh doanh là sang chiết trái phép. Các nhãn hiệu gas thường bị làm giả: Saigon Petro, VT, Petrolimex và Shell.

Điển hình như vào ngày 13-11 vừa qua, Đội QLTT cơ động (thuộc Chi cục QLTT tỉnh Đồng Nai) đã  phát hiện một cơ sở gas (không biển hiệu) tại ấp Tân Cang, xã Phước Tân, huyện Long Thành, đang sang chiết gas lậu từ một xe bồn có trọng lượng 22 tấn. Phía trong kho có 284 bình gas từ 12 - 48kg, giả nhiều nhãn hiệu gas phổ biến.

Một dạng gian lận khác, theo Công an Đồng Nai, cũng khá phổ biến là "rút ruột" bình gas. Một bình gas đầy nặng 12kg thường bị người bán ăn gian chỉ còn 11kg. Tinh vi hơn, đối tượng sang chiết lậu còn bơm nước lã vào bình gas.

Theo Chi cục Tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng tỉnh Đồng Nai, tình trạng sang chiết gas trái phép rất khó quản lý, bởi những cơ sở này làm lén lút. Mặt khác, ở mặt hàng này cũng khó có được sự phối hợp của khách hàng, vì hầu hết khách hàng không có chuyên môn để nhận diện bình gas thật hay giả. Chưa kể, gian thương còn làm giả cả van an toàn lẫn tem chống hàng giả nên càng khó phát hiện.

Không những gas, nhiều mặt hàng khác cũng bị làm giả, làm lậu, chẳng hạn như: bánh kẹo, quần áo may sẵn, đồng hồ, pin, máy tính... Trong 2 năm 2008-2009, Chi cục QLTT tỉnh đã thực hiện kiểm tra 6.699 vụ, xử lý 6.563 vụ vi phạm gian lận thương mại, thu nộp ngân sách 9,217 tỷ đồng. Cụ thể như Công ty TNHH D. và Công ty TNHH DV S. vận chuyển, kinh doanh xe máy kiểu dáng giả. Đội QLTT cơ động Chi cục QLTT Đồng Nai phối hợp với Cảnh sát giao thông (Công an tỉnh) đã phát hiện hai công ty trên vận chuyển, kinh doanh 254 xe máy giả kiểu dáng và nhãn hiệu của Công y Kawasaki Nhật Bản và Công ty Honda Việt Nam. Hai trường hợp vi phạm này đã bị buộc nộp phạt gần nửa tỷ đồng và bị tịch thu toàn bộ sản phẩm xâm phạm kiểu dáng công nghiệp.

Nhóm PV