Dự án xây dựng chợ Long Khánh mới: Ai được lợi?

Chợ Long Khánh nằm trên địa bàn phường Xuân Trung, thị xã Long Khánh được xây dựng từ năm 1983, với diện tích trên 32 ngàn m2. Qua 25 năm đưa vào sử dụng, đến nay chợ đã xuống cấp nặng. Để thay đổi bộ mặt chợ xứng tầm thị xã, dự án xây dựng chợ Long Khánh mới đã được UBND tỉnh phê duyệt phương án trên cơ sở thiết kế theo hướng: chợ truyền thống - siêu thị - phố chợ. Chủ trương này được nhiều người dân đồng tình, nhưng có đến 170/519 hộ tiểu thương hiện đang kinh doanh ở chợ cũ không chịu nhận tiền hỗ trợ để di dời...

Chợ Long Khánh nằm trên địa bàn phường Xuân Trung, thị xã Long Khánh được xây dựng từ năm 1983, với diện tích trên 32 ngàn m2. Qua 25 năm đưa vào sử dụng, đến nay chợ đã xuống cấp nặng. Để thay đổi bộ mặt chợ xứng tầm thị xã, dự án xây dựng chợ Long Khánh mới đã được UBND tỉnh phê duyệt phương án trên cơ sở thiết kế theo hướng: chợ truyền thống - siêu thị - phố chợ. Chủ trương này được nhiều người dân đồng tình, nhưng có đến 170/519 hộ tiểu thương hiện đang kinh doanh ở chợ cũ không chịu nhận tiền hỗ trợ để di dời...

Mô hình thiết kế chợ mới Long Khánh.

* Mô hình chợ-siêu thị-phố chợ là phù hợp!

Trong 170 trường hợp chưa nhận tiền hỗ trợ di dời, có 67 chủ sạp làm đơn khiếu nại gửi các cơ quan chức năng của tỉnh. Nội dung đơn khiếu nại tập trung vào các vấn đề: Theo thiết kế chợ Long Khánh mới, thì diện tích sạp trong chợ quá nhỏ (từ 4m2 đến 12m2); không bàn bạc với tiểu thương về dự án xây chợ mới; chợ - siêu thị - phố chợ không phù hợp với địa bàn Long Khánh... Tuy nhiên, vấn đề gay gắt nhất khiến các tiểu thương khiếu nại kéo dài chính là việc UBND thị xã không đền bù mà chỉ hỗ trợ tiền di dời khi dự án xây dựng chợ Long Khánh mới triển khai. Nhiều người cho biết, để có được một kiốt trong chợ Long Khánh hiện tại, họ đã phải bỏ ra 20 lượng vàng để sang lại. Vì vậy, nếu UBND thị xã Long Khánh không xem xét và bồi thường thỏa đáng thì đời sống của bà con tiểu thương sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong kinh doanh.

Phó chủ tịch UBND thị xã Long Khánh Lê Văn Thư khẳng định, các ngành chức năng của thị xã đều tuân thủ đúng quy định của pháp luật  khi triển khai thực hiện dự án xây dựng chợ Long Khánh mới. Việc công khai kế hoạch xây dựng chợ được thông báo đến các chủ sạp; mô hình thiết kế cũng đã niêm yết trước cổng chợ. Về diện tích sạp trong chợ (mới) là từ kết quả cuộc thi tuyển chọn phương án kiến trúc công trình chợ và siêu thị Long Khánh đã được UBND tỉnh chấp thuận. Đây là thiết kế phù hợp với tầm vóc thị xã và về lâu dài vẫn phù hợp với tốc độ phát triển của một đô thị; phù hợp mạng lưới thương mại của tỉnh. Mô hình kiến trúc chợ - siêu thị - phố chợ là công trình kết hợp giữa chợ truyền thống (tầng trệt) - thói quen làm ăn nhỏ lẻ của nhân dân, và việc kinh doanh siêu thị (hai tầng trên) với các hoạt động cung cấp dịch vụ thuận tiện, đảm bảo chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng. Nói cách khác, chợ Long Khánh (mới) không thể là chợ truyền thống cấp 4 như nhiều tiểu thương đã đề xuất.

Riêng "chủ quyền" về sạp trong chợ Long Khánh cũ, thực tế rất nhiều người ngộ nhận là được sở hữu riêng vì hàng năm, các chủ sạp trong chợ đều đóng thuế đất đầy đủ. Vì vậy, khi Nhà nước thu hồi đất, bà con tiểu thương cho rằng họ phải được đền bù theo giá thị trường. Vấn đề này, Chi cục thuế thị xã Long Khánh đã nhiều lần giải thích: từ năm 1987 đến năm 2002, UBND thị xã chỉ đạo phải thu thuế đất các hộ (khoảng 460 tiểu thương) kinh doanh trong chợ Long Khánh. Năm 2007, Cục thuế tiếp tục chỉ đạo, chợ Long Khánh thuộc loại 2 (trên 400 sạp) nên tất cả trường hợp kinh doanh đều phải nộp thuế đất. Tuy nhiên, việc tiểu thương đóng thuế sử dụng đất (sạp trong chợ) hàng năm không có nghĩa phần đất đó của tiểu thương, mà đơn vị quản lý, sử dụng đất chợ Long Khánh là Ban Quản lý chợ. Ban Quản lý chợ Long Khánh được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ ngày 18-7-2002.  

* Tạo mọi điều kiện để tiểu thương buôn bán!

Theo Phó chủ tịch UBND thị xã Long Khánh Lê Văn Thư, việc xây dựng chợ không thể chậm trễ hơn. Thực ra, việc di dời nơi buôn bán của tiểu thương sẽ có ảnh hưởng đến quyền lợi của bà con. Chính vì vậy, khi chợ Long Khánh chính thức được khởi công, để có chỗ cho tiểu thương có nơi buôn bán tạm thời, UBND thị xã đang tiến hành xây dựng các khu chợ tạm ở khu vực bến xe và trạm biến điện của thị xã. Trong trường hợp khu vực nêu trên vẫn không đủ chỗ cho tiểu thương, UBND thị xã sẽ mở rộng thêm một khu chợ tạm trên đường hẻm Nguyễn Văn Bé. Bên cạnh đó, UBND thị xã khuyến khích và hỗ trợ năm triệu đồng/hộ đối với các hộ tự tìm địa điểm kinh doanh khác.

Một góc chợ Long Khánh hiện nay.

Còn việc hỗ trợ đối với các tiểu thương ở chợ Long Khánh phải di dời, ông Thư cho biết, cơ sở pháp lý để xác định mức hỗ trợ cho bà con tiểu thương về nhà ở, các công trình khác được áp dụng tại điểm b, điều 8, Nghị định 197/NĐ-CP "Nhà, công trình khác xây dựng trên đất không đủ điều kiện được bồi thường, nhưng tại thời điểm xây dựng mà chưa có quy hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền công bố; hoặc xây dựng phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, không vi phạm hành lang bảo vệ công trình thì được hỗ trợ tối đa bằng 80% mức bồi thường theo quy định...". Vì vậy, đơn giá hỗ trợ các trường hợp đang kinh doanh trong chợ Long Khánh, Hội đồng bồi thường không thể xem xét áp giá thị trường (mua bán sang tay). Thắc mắc của tiểu thương là sau này có được bố trí kinh doanh ở chợ Long Khánh (mới), ông Thư khẳng định, toàn bộ 519 trường hợp đang kinh doanh ở chợ Long Khánh (cũ) đều được ưu tiên giải quyết. Nói cách khác, UBND thị xã sẽ tạo mọi điều kiện để tiểu thương tiếp tục kinh doanh, buôn bán.

Rõ ràng, việc xây dựng lại chợ Long Khánh là điều cần thiết. Đây chính là lợi ích chung của toàn xã hội. Về lâu dài, thị xã Long Khánh rất cần có chợ phù hợp với không gian trung tâm và xứng tầm với một đô thị đang trên đà phát triển.

Tạ Nguyên