Thí điểm phương tiện dán thẻ thu phí không dừng mới được đi vào đường cao tốc

Chính phủ vừa giao Bộ GT-VT lựa chọn một số tuyến đường cao tốc thí điểm phương tiện có dán thẻ thu phí không dừng (ETC) mới được đi vào. Tuy nhiên, nhiều chủ phương tiện vẫn băn khoăn bởi số lượng phương tiện sử dụng ETC còn rất thấp.

Chính phủ vừa giao Bộ GT-VT lựa chọn một số tuyến đường cao tốc thí điểm phương tiện có dán thẻ thu phí không dừng (ETC) mới được đi vào. Tuy nhiên, nhiều chủ phương tiện vẫn băn khoăn bởi số lượng phương tiện sử dụng ETC còn rất thấp.

Thu phí không dừng tại Trạm thu phí Dầu Giây trên đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây. Ảnh: VEC cung cấp

Qua đánh giá của cơ quan chức năng, dù số lượng phương tiện dán thẻ thu phí không dừng tăng cao trong thời gian gần đây, song chỉ có 50% trong số 2 triệu xe nạp tiền để sử dụng dịch vụ này.

* Tỷ lệ phương tiện dán thẻ ETC còn thấp

Theo thống kê, thời điểm trước khi dịch Covid-19 bùng phát, tuyến đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây có lưu lượng phương tiện trung bình khoảng 50-60 ngàn lượt xe/ngày đêm, thuộc diện cao nhất, nhì cả nước. Thậm chí, vào các dịp lễ, tết và ngày cuối tuần, lượng phương tiện có thể tăng lên đến 70 ngàn lượt xe/ngày đêm. Hiện tuyến cao tốc này có 41 làn (8 làn đã được đầu tư ETC theo công nghệ DSRC và đưa vào khai thác từ tháng 8-2017). Trong đó, Trạm thu phí Long Phước và Trạm thu phí Dầu Giây có 2 làn (1 làn vào và 1 làn ra). Riêng Trạm thu phí quốc lộ 51 bố trí 4 làn ETC (2 làn vào và 2 làn ra). Tuy nhiên, lượng phương tiện sử dụng dịch vụ ETC trong 3 năm gần đây chỉ chiếm khoảng 2,5% tổng lượng phương tiện qua tuyến đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây.

Điều đáng nói, công nghệ ETC trên đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây sử dụng khác biệt với những tuyến đường khác và chỉ được sử dụng riêng cho tuyến đường này. Khách hàng phải đóng phí phát hành thẻ trả trước PPC và phí mua OBU (thiết bị nhận diện phương tiện). Do đơn vị chưa liên kết với các ngân hàng, khách hàng muốn nạp tiền bắt buộc phải tới các trạm thu phí trên đường cao tốc để nhân viên nạp thêm tiền vào thẻ.

Theo Bộ GT-VT, tiến độ hoàn thành ETC trên tuyến đường này đang được đơn vị và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp xem xét, quyết định phù hợp với điều kiện nguồn vốn của dự án. Khó khăn nhất hiện nay là thu phí không dừng trên tuyến chưa đồng bộ, không liên thông với các tuyến đường khác sử dụng ETC nên lượng phương tiện sử dụng dịch vụ này đạt thấp.

Ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho hay, hiện cả nước đã có 63 trạm lắp đủ 100% làn thu phí ETC (4-8 làn), có 30 trạm đã lắp hơn 3 làn, còn 19 trạm mới lắp đặt được 2 làn. Đồng thời, vẫn còn hơn 120 làn thu phí chưa được lắp đặt hệ thống ETC. Trong đó, đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây là một trong những tuyến đường cuối cùng trên cả nước chưa có hệ thống ETC. Vướng mắc lớn nhất là do chưa có nguồn vốn dành cho hạng mục này.

Theo ông Toàn, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã yêu cầu các nhà đầu tư BOT thiết kế bổ sung hệ thống, mua sắm trang thiết bị để hoàn thành việc tăng số làn theo quy định vào quý I-2022. Đây là trách nhiệm của các nhà đầu tư BOT phải thực hiện. Dự án nào không thực hiện sẽ đóng các làn thu phí thủ công.

* Vẫn còn nhiều băn khoăn

Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Văn Thành giao Bộ GT-VT nghiên cứu lựa chọn một số tuyến đường cao tốc tại mỗi vùng, miền để triển khai thí điểm chỉ áp dụng hình thức ETC. Theo đó, chỉ phục vụ phương tiện có đủ điều kiện tham gia dịch vụ ETC, không có thu phí thủ công. Sau thời gian thí điểm, nếu thành công sẽ nhân rộng ra các tuyến đường cao tốc trong cả nước, nhất là đối với tuyến đường cao tốc Bắc - Nam.

Tuy nhiên, nhiều chủ phương tiện vẫn băn khoăn về cơ sở pháp lý khi yêu cầu người tham gia giao thông phải sử dụng ETC; nếu phương tiện không sử dụng dịch vụ này sẽ bị từ chối lưu thông vào đường cao tốc. Bên cạnh đó, thực tế hiện nay tỷ lệ người dán thẻ và nạp tiền sử dụng dịch vụ thấp, chưa kể nảy sinh một số vướng mắc trong quá trình lưu thông qua trạm.

Ông Trịnh Văn Nam (ngụ TT.Long Thành, H.Long Thành) cho hay, thu phí tự động là phù hợp xu thế hiện đại nhưng chủ trương không cho xe chưa dán thẻ thu phí ETC đi vào đường cao tốc là chưa phù hợp. Thực tế, có nhiều người rất ít đi vào đường cao tốc nên không muốn dán thẻ. Chưa kể, việc sử dụng dịch vụ ETC trên một tuyến đường cao tốc chưa liên thông với các tuyến đường khác nên rất khó cho các chủ xe.

“Việc thí điểm là chủ trương đúng để chủ phương tiện thấy đây là dịch vụ hữu ích, giúp hình thành thói quen cho người dân sử dụng ETC. Nhưng tỷ lệ người sử dụng dịch vụ này còn thấp, các cơ quan chức năng, nhà đầu tư cần có giải pháp tuyên truyền, chính sách hỗ trợ để khuyến khích người dùng. Khi có một số tuyến 100% triển khai dịch vụ này, việc nhân rộng ra các tuyến khác và áp dụng quy định này mới khả thi” - ông Nam nói.

Tương tự, ông Hoàng Ngọc Khải, đại diện doanh nghiệp vận tải trên địa bàn TP.Biên Hòa chia sẻ, dịch vụ ETC chỉ cho phép hình thức trả trước, chủ phương tiện nạp tiền vào tài khoản giao thông của nhà cung cấp dịch vụ và lưu thông qua trạm. Nhiều doanh nghiệp vận tải hiện gặp khó khăn do dịch bệnh nên không có điều kiện ứng tiền để trả trước. Vì vậy, cần có thêm hình thức trả sau để cho người dân và doanh nghiệp lựa chọn. “Khi chỉ cho phép phương tiện dán thẻ đi vào đường cao tốc, phương tiện sẽ dồn sang các tuyến đường khác gây quá tải, ùn tắc và tuyến đường cao tốc bắt buộc sử dụng dịch vụ này sẽ bị thất thu, khó khăn cho nhà đầu tư” - ông Khải nói.

Võ Nguyên