Đã có những nạn nhân "ngậm ngùi" với các công ty bán hàng đa cấp

Sổ tay và các tài liệu bán hàng đa cấp của các công ty.

Mặc dù trên các phương tiện thông tin đại chúng đã từng lên tiếng cảnh báo về nạn bán hàng đa cấp từng gây ra tình trạng khốn khổ cho nhiều người nhẹ dạ tin vào khoản sinh lợi dễ dàng do tham gia vào hoạt động này mang lại. Thế nhưng đến nay ở Đồng Nai vẫn liên tục xuất hiện những công ty bán hàng đa cấp. Và những cái tên như SL, Vs. THV, N, O, A... còn trở nên khá quen thuộc với không ít người. Người của các công ty bán hàng đa cấp liên tục tổ chức hội họp tại các nhà hàng hay nhà riêng để quảng bá "cơ hội kinh doanh" cùng những khoản "thu nhập béo bở" dành cho người tham gia bán hàng đa cấp (!) nhằm lôi kéo thêm người tham gia. Trong lúc đó đã có nhiều người dở khóc, dở cười vì những tưởng tham gia vào cơ hội kinh doanh này sẽ có khoản thu nhập quá hời và "dễ ăn", nhưng thực sự khó nuốt...

* Đủ cách, đủ kiểu khai thác bán hàng đa cấp

Hiện nay, tại TP. Biên Hòa xuất hiện khoảng 10 công ty bán hàng đa cấp. Hình thức chủ yếu mà họ quảng bá là rủ rê mọi người đến nhà riêng hoặc một nhà hàng nào đó để tham dự thuyết trình, hội thảo. Vào lúc 20 giờ 30 các tối thứ hai ,thứ tư, thứ sáu hàng tuần tại số nhà 10/21, KP4, phường Hố Nai (TP. Biên Hòa), Công ty Tường Vi (chi nhánh của Công ty Sinh Lợi tại TP. Biên Hòa) tổ chức hội thảo và thuyết trình về cơ hội kinh doanh cùng thể thức gia nhập. Công ty Vs, chuyên kinh doanh thực phẩm dinh dưỡng thì hoạt động tại nhà của ông H. ở phường Trảng Dài. Còn THV thì chọn nhà hàng Thiên Vương 1 và Thiên Vương 2 ở phường Long Bình, gần khu công nghiệp 2 làm địa bàn khuếch trương hoạt động... Nhiều người dân ở khu này cho biết: "Những người làm trong Tân Hy Vọng tối nào cũng thuyết trình tại nhà hàng trên thu hút số lượng người đến dự rất đông". Một công ty khác chuyên về lĩnh vực mỹ phẩm là O. hoạt động tại căn nhà ở KP2, phường Bình Đa (gần Trường trung học kinh tế) và một căn nhà khác nằm trên đường Đồng Khởi (phường Tân Hiệp). Theo một người làm cho O. thì công ty đã mở chi nhánh ở huyện Nhơn Trạch và TX. Long Khánh. Một công ty bán hàng đa cấp khác - công ty TNHH TM Lô Hội (kinh doanh hàng mỹ phẩm, nước uống dinh dưỡng... của Công ty FLP (Forever Living products) Hoa Kỳ - ban đầu hoạt động tại nhà hàng Xuân Hồng (phường Tân Hiệp), sau vì chưa có giấy phép hoạt động nhưng tổ chức hội họp đông người, gây mất trật tự khu phố nên đã bị Công an phường Tân Hiệp lập biên bản. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hiện tại các nhóm phân phối viên của công ty vẫn thuê địa điểm và tổ chức hoạt động ở những địa bàn khác nhau trong thành phố. Có nhóm thuê ở nhà hàng T.T (phường Tam Hiệp); có nhóm lại tổ chức thuyết trình tại nhà. Một số người làm cho N., một công ty kinh doanh nước uống dinh dưỡng có nguồn gốc từ Mỹ, cho biết họ thường tụ tập người dân ở một ngôi chùa gần khu du lịch Bửu Long và nhà riêng của một người ở gần siêu thị BigC. Hầu hết những người làm trong các công ty trên đều tự ý thuê địa điểm để thuyết trình và thuyết phục mọi người vào làm mà không hề xin giấy phép hoạt động của Sở Thương mại - du lịch.

Mỗi một công ty bán hàng đa cấp đều có chiêu thức hoạt động riêng để lôi kéo người tham gia. Như Công ty O. thường dán những tờ giấy photo trên cột điện hay trước cổng trường... với nội dung: "Công ty chúng tôi cần tuyển nhiều học sinh, sinh viên, công nhân, nhân viên... làm việc bán thời gian hoặc toàn thời gian, thu nhập cao và có điều kiện rèn luyện thực tế. Được học các lớp đào tạo do chuyên gia nước ngoài giảng dạy (miễn phí 100%). Mọi chi tiết xin liên hệ anh H, ĐT...". Công ty SL, đã nhiều lần bị báo chí ở TP. HCM và Đồng Nai lên tiếng. Nhưng gần đây vẫn có một số người tìm đến các trung tâm dịch vụ việc làm thuyết phục những người tìm việc đi nghe hội thảo, hoặc dán những tờ giấy photo trên cột điện để tuyển người như Ofrilame nhưng lấy tên là công ty TV. Những người làm trong FLP cũng đến các trung tâm dịch vụ việc làm để tìm người. Anh Công, một người làm việc ở TTDVVL tại phường Long Bình Tân, cho biết: "Sáng nào cũng có hai thanh niên đến trung tâm nhờ tôi tìm người vào khâu kinh doanh của công ty. Khi tôi hỏi công ty nào thì họ chỉ nói là công ty thương mại trên Sài Gòn!".

Được hỏi vì sao các công ty đa cấp lại đua nhau hoạt động tại địa bàn Đồng Nai, anh Tạ Minh Tâm, một phân phối viên cấp cao của N., thổ lộ: "Biên Hòa gần với TP. Hồ Chí Minh lại có nhiều khu công nghiệp và người dân ở đây có đời sống rất khá, dân nhập cư cũng khá đông. Vì thế, đây là thị trường tiềm năng để lượng hàng hóa của các công ty đa cấp đẩy mạnh bán ra".

* Nỗi khổ của người tham gia bán hàng đa cấp

Thường thì những phân phối viên của các công ty đa cấp hay sử dụng chiêu bài đánh vào tâm lý hám lợi để lôi kéo người tham gia. Đó là khả năng đổi đời và làm giàu nhanh. Họ thường đưa ra những "tấm gương vĩ đại" của những tên tuổi phân phối viên hay hợp tác viên thành công trong công ty với thu nhập lên đến mấy chục triệu đồng một tháng để thuyết phục những người nhẹ dạ, cả tin hay những người khao khát làm giàu. Câu nói cửa miệng của những người đi chiêu dụ tham gia là: "Làm nghề này không cần bằng cấp, ở đây ai cũng như ai. Nếu anh hay chị làm việc chăm chỉ thì cũng sẽ lên những vị trí cao và có tiền như bao nhiêu người khác trong công ty. Ngoài đời anh có là bác sĩ, kỹ sư gì thì khi vào đây anh cũng phải học lại từ đầu...". Thực tế cho thấy, nhiều người có thu nhập thấp như công nhân, người lao động, người buôn bán lẻ, nhân viên văn phòng, thậm chí là sinh viên cũng dễ xiêu lòng trước những khoản thu nhập hấp dẫn mà các phân phối viên này đưa ra. Và hầu hết người bước chân vào bán hàng đa cấp đã không lường trước được khó khăn khi phải thuyết phục bạn bè, người thân, hàng xóm của mình mua 1 món hàng của công ty với giá trời ơi! (Sinh Lợi: 3 triệu đồng); FLP (6,3 triệu); Nony (2,4 triệu)... Đáng nói hơn nữa là khi lỡ lao vào công việc này thì phải luôn suy nghĩ tìm cách làm sao chiêu dụ thêm nhiều người nữa mua hàng. Vì thế họ bỏ bê công việc đang làm hay đang học để rồi đến một lúc nào đó nản quá bỏ luôn!

Anh Nguyễn Văn An chạy xe ôm ở Hố Nai, một người đã từng tham gia công ty SL. tâm sự: "Qua một người quen giới thiệu, tôi đã vay bạn bè mỗi người một ít cho đủ 3 triệu đồng để mua 1 máy Ozone mang về nhà, rồi bỏ cả tháng trời không chạy xe để lên tìm hiểu "kỹ năng" bán hàng của công ty. Ngày nào cũng hai chục ngàn tiền xăng, tiền gởi xe. Nghe theo người tuyến trên, tôi rủ rê người thân, bạn bè, hàng xóm nhưng không ai chịu hợp tác. Nợ thì càng ngày càng nhiều, con thì không có tiền đóng học phí. Quá thất vọng trước giấc mơ hoang đường, tôi đành bỏ cuộc và phải bán đồ dùng trong nhà để trả nợ và tiếp tục chạy xe ôm". Bạn Trương Quang Lâm, nhà ở phường Tam Hiệp thì ôm cái máy mát-xa của công ty THV với giá 3 triệu đồng về nhà. Lâm cũng rủ bạn bè, họ hàng tham gia nhưng chẳng được ai hưởng ứng. Thế là chàng trai này đành ngậm ngùi mang máy về phòng cất vì không thể để mất thời gian vào công việc vô bổ đó nữa. Chị Nguyễn Thị Lan, nhà ở phường Tân Hiệp đã dùng số tiền lương hàng tháng của mình để mua nước uống dinh dưỡng và mỹ phẩm của công ty FLP cho đủ 6,3 đồng để tham gia kinh doanh, dù chị cũng không biết hết công dụng của những sản phẩm đó. Anh Phạm Thế Dương nhà ở giáo xứ Bùi Hiệp thì đã bán chiếc xe gắn máy của mình để mua hàng gia nhập vào FLP. Một học sinh trường Lương Thế Vinh tên VA cũng xoay sở tìm mọi cách có đủ 6,3 triệu đồng mua hàng để gia nhập vào FLP. Và còn nhiều người nữa đã móc tiền túi, hoặc vay tiền của bạn bè, người thân, hàng xóm để tham gia bán hàng đa cấp, với hy vọng sẽ kiếm được nhiều lời từ công việc này nhưng cho đến nay đều đang chới với.

Mặc dù Chính phủ đã có Nghị định về "Quản lý bán hàng đa cấp" và xử phạt những công ty hoạt động bán hàng đa cấp trái phép nhưng trên thực tế các công ty bán hàng đa cấp vẫn âm thầm hoạt động và vươn vòi ra khắp nơi trong tỉnh. Sở Thương mại - du lịch Đồng Nai cho biết hiện chưa công ty nào nói trên xin giấy phép kinh doanh ở địa phương.

Tùng Lam