Doanh nghiệp " đói" vốn, trong khi ngân hàng cũng muốn cho vay

Quang cảnh buổi tọa đàm.

Buổi tọa đàm với chủ đề "Doanh nghiệp - Ngân hàng: Hợp tác phát triển" do Báo Đồng Nai phối hợp với Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, Hội Doanh nghiệp trẻ Đồng Nai và Liên minh các HTX & doanh nghiệp ngoài quốc doanh tổ chức vào sáng 22-11 đã thu hút hơn 100 HTX, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) cùng hầu hết các chi nhánh ngân hàng thương mại (NHTM) đang hoạt động trên địa bàn Đồng Nai, các NH chính sách và Quỹ đầu tư phát triển tỉnh... tham dự. Điều này cho thấy, sự quan tâm không chỉ có người muốn vay mà cả người cho vay vốn.

* Doanh nghiệp: Khó tiếp cận được nguồn vốn vay

Hầu hết các ý kiến phát biểu của giám đốc các DNVVN, đặc biệt là chủ nhiệm của các hợp tác xã (HTX) đều than là rất "đói" vốn cho sản xuất-kinh doanh, nhưng không thể tiếp cận được với các nguồn vốn vay. Chủ nhiệm HTX dịch vụ Ba Tầng (xã Phú Vinh, huyện Định Quán) Hoàng Văn Hùng nói: Chúng tôi không tiếp cận được nguồn vốn vay, khi đến ngân hàng thì bị từ chối mà không có lời giải thích! "Thân phận" HTX đi vay vốn thấy khổ lắm? Chủ nhiệm HTX thương mại - dịch vụ Long Biên Ngô Minh Châu cho rằng: "Thực tế đi vay vốn không dễ như báo, đài nói đâu, chúng tôi đã có lần đi vay 200 triệu đồng nhưng thực sự gặp không ít khó khăn". Còn chủ nhiệm HTX tiểu - thủ công nghiệp huyện Định Quán Nguyễn Thị Thắm bức xúc: "Bên muốn vay và bên cho vay dường như chưa "gặp nhau". Bà Nguyễn Thị Nhung, Chủ nhiệm CLB nữ doanh nhân TP.Biên Hòa cũng cho rằng: "Các DNVVN chưa tiếp được các nguồn vốn vay, trong đó có các nguồn vay ưu đãi  từ ngân hàng chính sách xã hội (vốn giải quyết việc làm)".

Các doanh nghiệp và HTX gặp khó khăn khi đi vay vốn còn là vì bị làm khó, bởi thủ tục qui định và đôi khi chính bởi cán bộ tín dụng. Ông Nguyễn Khắc Sơn, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Sơn Vũ (sản xuất nước đóng chai) nhìn nhận rằng, gần đây việc vay vốn từ NHTM đã thoáng hơn và nhanh hơn trước nhưng ông cũng dẫn chứng việc tiếp cận nguồn vốn vay có nhiêu khê vì thủ tục hồ sơ đòi hỏi có khi nặng tới cả ký! Ông Lê Mạnh Cường, Giám đốc Công ty cổ phần thế giới vi tính cũng tán đồng với ý kiến này khi ông nói, cán bộ tín dụng muốn gây khó cho DN thì hồ sơ đi vay nặng cả ký là bình thường.

Có nghe tâm sự của những người chủ nhỏ mới thấu hiểu nỗi khổ của HTX, DNVVN nhỏ khi đi vay vốn. Do người cần vay vốn làm ăn gặp khó khăn khi đi vay nên mới xuất hiện các hoạt động dịch vụ và môi giới vay vốn. Bà Nguyễn Thị Hoa, Giám đốc doanh nghiệp Thiên Hòa có suy nghĩ là từ nhận thức của người lãnh đạo NHTM với cán bộ tín dụng đôi khi vẫn còn có "khoảng cách". Một số ít còn có thái độ chưa đúng đắn khi tiếp xúc với DNVVN. Bà cũng đề nghị nên chăng các NHTM lập hòm thư góp ý cho khách hàng, để dễ bề phản ánh khi gặp trường hợp bức xúc.

* Ngân hàng: Không thiếu vốn cho vay

Không thiếu vốn, đó là sự khẳng định của lãnh đạo các NHTM có mặt tại buổi tọa đàm và tất cả đều bày tỏ quan điểm là không hề phân biệt đối xử giữa các thành phần kinh tế, hay doanh nghiệp nhỏ với doanh nghiệp lớn. Các NHTM đều cam kết sẽ xử lý nghiêm đối với các trường hợp cán bộ tín dụng gây nhũng nhiễu, vòi vĩnh doanh nghiệp. Bà Vương Quỳnh Như, Giám đốc NH Ngoại thương Đồng Nai (VCB) dẫn chứng, hiện VCB Đồng Nai đang có khoảng 250 DNVVN vay vốn với tổng dư nợ 700 tỷ đồng. Theo bà Như, việc một số doanh nghiệp có khó khăn khi đi vay là do hồ sơ không đủ theo qui định của pháp luật hiện hành hoặc dự án không thuyết phục về hiệu quả kinh doanh. Bà Như đề nghị các DN trước khi đi vay phải tự thẩm định dự án trước và phải trả lời cho thông những câu hỏi như vay để làm gì, sản phẩm - thị trường ra sao, có hiệu quả không, nguồn để trả nợ? Ông Nguyễn Võ Trường Sơn, đại diện Chi nhánh NH phát triển Đồng Nai cho biết, có rất nhiều ngành nghề, lĩnh vực được NH cho vay với lãi suất thấp, kể cả lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn và làm hàng XNK, đề nghị các doanh nghiệp mạnh dạn và chủ động tiếp cận với NH. Ông Phan Trọng Dũng, Phó giám đốc Quỹ ĐTPT thông báo, nguồn vốn cho vay từ Quỹ ĐTPT cũng có lãi suất ưu đãi, các DN muốn vay thì yêu cầu phải đủ hồ sơ, thủ tục theo quy định của Nhà nước.

Tại buổi tọa đàm, lãnh đạo các NH NN&PTNT, NH công thương Đồng Nai, AB Bank, VP Bank, Sacombank, Exim Bank đều tranh thủ tiếp thị, giới thiệu về năng lực tài chính và các chính sách, điều kiện cho vay với sự "cạnh tranh" khá hấp dẫn. Giám đốc một chi nhánh NH còn cam kết: "Tôi sẽ trực tiếp xuống làm việc với DN, thẩm định và quyết định cho vay. Hồ sơ xin vay sẽ được giải quyết trong vòng 48 tiếng đồng hồ. DN sẽ không phải tốn một đồng chi phí nào". 

Riêng về nguồn vốn giải quyết việc làm (gọi tắt là vốn 120), ông Huỳnh Công Nam, Giám đốc NH chính sách xã hội tỉnh thừa nhận rằng: "Việc vay theo trình tự, thủ tục có kéo dài và hơi lâu làm cho các DN và HTX nản chí. Bởi, trước đây mỗi năm tỉnh chỉ họp xét duyệt có 2 đợt. Năm 2007 đã tăng lên được 3 đợt, đồng thời mới đây tỉnh có phân cấp về cho các huyện được xét duyệt cho các dự án vay dưới 100 triệu đồng. Tuy nhiên, chúng tôi cũng tiếp tục đề nghị có thể 3 tháng xét duyệt cho vay 1 lần".

* Tiếp cận từ 2 phía 

Có thể thấy rằng, cuộc tọa đàm này đã cuốn hút sự chú ý của các HTX, DNVVN, vì khơi đúng vào những bức xúc,  tâm trạng của thành phần làm ăn "vừa và nhỏ". Chỉ trong vòng  buổi sáng, hơn 20 lượt ý kiến được phát biểu đã cho thấy điều này. Và sự chưa "gặp nhau" từ phía người cho vay (các NH) với người đi vay (các HTX, DNVVN) không chỉ xảy ra đối với NH thương mại mà cả các NH quốc doanh đang nắm giữ các nguồn vốn vay ưu đãi. Các HTX, DNVVV hầu như còn xa lạ với Quỹ đầu tư phát triển, Ngân hàng phát triển. Theo bà Anh Thư, Giám đốc Công ty đồ gỗ Thi Vũ, thì DNVVN như những người thợ lành nghề, nhưng lại thiếu kỹ năng, kiến thức về quản lý và lập dự án. Do vậy, rất cần tư vấn hỗ trợ từ phía các NHTM. Làm được như vậy cũng có nghĩa là ngân hàng - doanh nghiệp cùng đồng hành phát triển. Giám đốc Công ty cổ phần thế giới vi tính Lê Mạnh Cường nói, cần phải thay đổi mạnh mẽ về nhận thức để tạo ra sự bình đẳng giữa người đi vay với người cho vay. Theo ông Cường, nên thay cụm từ "đi vay và cho vay" bằng từ giao dịch và xem NH với DN là những đối tác bình đẳng với nhau. Tại buổi tọa đàm, nhiều NHTM cũng đã đưa ra lời cam kết sẽ làm tư vấn miễn phí cho khách hàng khi lập dự án.

Để HTX và DNVVN có thể vay được vốn, ông Nguyễn Văn Nên, UVTV Liên minh các HTX và DN ngoài quốc doanh Việt Nam đã nhận xét: "Qua khảo sát  thực tế nhiều tỉnh trong cả nước cũng có vướng mắc như vậy. Trước tiên là các HTX và DN nhỏ & vừa cần xem lại mình khi lập dự án đi vay, phải đáp ứng yêu cầu về hồ sơ, thủ tục theo qui định hiện hành, cũng như thuyết phục được tính khả thi, hiệu quả của dự án. Đồng thời phía các hiệp hội cũng cần quan tâm hơn đến thành viên của mình để có thể giúp đỡ bằng các lớp tập huấn kỹ năng lập dự án cho HTX, DNVVN. Về phía các NHTM cũng cần cung cấp thông tin thường xuyên và kịp thời cho các HTX và DNVVN để tránh các gút mắc không đáng có; phòng ngừa các tiêu cực có thể xảy ra". Ông Nên thừa nhận rằng, cũng còn một số cán bộ tín dụng chưa có nhận thức đúng đắn về việc cho vay với các HTX và DNVVN. Ông đề nghị các NHTM cần tiếp tục kiến nghị phản ánh lên cấp trên tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục để tạo điều kiện cho các HTX và DNVVN tiếp cận vốn vay thuận lợi hơn.

 Kim Loan