Bán nhà thuộc sở hữu nhà nước: Nhiều vướng mắc để hoàn thành dứt điểm

Sau 13 năm thực hiện việc bán nhà thuộc sở hữu nhà nước (SHNN) trên địa bàn tỉnh theo Nghị định 61 (ngày 5-7-1994) của Chính phủ, Đồng Nai đang gặp không ít khó khăn để hoàn thành dứt điểm vào đúng hạn 31-12-2007 mà Chính phủ yêu cầu.

Sau 13 năm thực hiện việc bán nhà thuộc sở hữu nhà nước (SHNN) trên địa bàn tỉnh theo Nghị định 61 (ngày 5-7-1994) của Chính phủ, Đồng Nai đang gặp không ít khó khăn để hoàn thành dứt điểm vào đúng hạn 31-12-2007 mà Chính phủ yêu cầu.

Toàn tỉnh hiện còn tới 674 căn hộ thuộc SHNN không đủ các điều kiện bán.

* Chậm bàn giao

Để triển khai đề án bán nhà SHNN, UBND tỉnh đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị (kể cả các đơn vị trung ương đứng chân trên địa bàn tỉnh) bàn giao toàn bộ quỹ nhà ở thuộc SHNN mà các đơn vị này đang quản lý cho Công ty CP kinh doanh nhà Đồng Nai (KDNĐN) quản lý, cho thuê và lập kế hoạch bán. Trước thời điểm kế hoạch bán nhà SHNN được UBND tỉnh phê duyệt (5- 2004), công tác bán nhà thuộc SHNN được đánh giá là rất chậm. Hơn 9 năm, chỉ bán được 2.873 căn, đạt 22,9% tổng quỹ nhà do Công ty CP.KDNĐN quản lý.

Theo ông Nguyễn Sĩ Mơn, Phó giám đốc Sở Xây dựng, sự chậm trễ này có nguyên nhân chính từ các đơn vị chậm bàn giao. Nhiều đơn vị chỉ tiến hành bàn giao khi muốn làm thủ tục xin mua theo Nghị định 61 hoặc khi nhà đã xuống cấp, không có kinh phí để sửa chữa, hay phát sinh tình trạng lấn chiếm không tự xử lý được... Trong một thời gian dài, hội đồng bán nhà đã không xây dựng được kế hoạch tổng thể cho công tác này, nên không xác định được nhà nào bán, nhà nào không bán. Tại một hội nghị đánh giá công tác này, ông Mơn cho biết: "Trước đây, dù có nhiều văn bản chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, một số doanh nghiệp rất chậm bàn giao nhà. Sau đó, nhiều doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, mới phát hiện ra là nhà thuộc SHNN không được tính vào giá trị doanh nghiệp. Để đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp và cán bộ nhân viên, các doanh nghiệp tranh thủ bàn giao và lập thủ tục mua nhà". Tuy nhiên, hiện vẫn còn 78 căn đang lập thủ tục bàn giao. Các căn nhà này hiện đang thuộc quản lý của Bệnh viện 7B, Công ty TNHH xây dựng cấp nước Đồng Nai, Công ty quản lý đường sắt Sài Gòn, Công ty cổ phần thiết bị điện và Tổng công ty xây dựng số 1.

Chỉ sau khi kế hoạch bán nhà được duyệt, lượng nhà SHNN được bán ra nhanh hơn. Cho đến nay đã có hơn 10.000 căn nhà trong tổng số 13.242 căn hộ được bàn giao cho Công ty CP KDNĐN đã được bán.

* Dân ngại mua vì sổ đỏ rắc rối

Điều đáng lưu ý là tuy tổng số căn hộ đủ điều kiện bán do Công ty CP KDNĐN quản lý đã bán ra đã đạt tỷ lệ 95% nhưng đến nay vẫn còn nhiều vướng mắc để hoàn thành dứt điểm công tác này. Những rắc rối trong thủ tục nhà đất cũng là nguyên nhân khiến nhiều người dân không muốn mua nhà nhà nước. Tại Công ty cao su Đồng Nai - đơn vị quản lý số nhà thuộc SHNN nhiều nhất trên địa bàn tỉnh hiện nay, số nhà còn tồn, chưa hoàn tất thủ tục bán là 316 căn, vì các nguyên nhân như: chưa bàn giao nguồn vốn do nhà vướng quy hoạch không xét bán cho các hộ là 136 căn, người dân không đăng ký mua là 81 căn... Một chuyên viên phụ trách công tác này nhận định, khó giải quyết nhất trong số này là những trường hợp người dân không đăng ký mua. Đây là các hộ đang sinh sống ổn định, không có nhu cầu về chuyển nhượng hay thế chấp. Họ chưa muốn bỏ ra  vài chục triệu đồng để mua, trong khi hiện đang trả tiền thuê nhà hàng tháng với giá rẻ. Tại TP.Biên Hòa có 6 trường hợp không bán được cũng vì nguyên nhân này.

Nhưng theo một cán bộ ngành cao su, công nhân ngành cao su chưa mặn mà việc mua nhà SHNN cũng có phần do các hồ sơ, thủ tục xin cấp sổ đỏ nhiều rắc rối. Ông đưa ra dẫn chứng, các hộ tại nông trường Cẩm Mỹ, Cẩm Đường, Ông Quế, Long Thành, Thái Hiệp Thành, Bình Sơn thuộc các huyện: Cẩm Mỹ và Long Thành đã thực hiện xong nghĩa vụ tài chính nhưng khi lập hồ sơ đăng ký cấp sổ đỏ thì gặp một số vướng mắc, như: việc trích lục đo vẽ hồ sơ kỹ thuật thửa đất và bản vẽ hiện trạng nhà có nhiều sai sót, phải điều chỉnh lại bản vẽ nhà cũng như hồ sơ kỹ thuật thửa đất. Hoặc khi nộp hồ sơ xin cấp sổ đỏ, thì các cơ quan chức năng lại... không nhận, vì cho rằng chưa có sự chỉ đạo của các cơ quan chức năng cấp trên! Thậm chí, có hộ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính từ 2 năm nay nhưng vẫn chưa được cấp sổ đỏ. Một số hộ cho rằng, địa phương chưa cấp giấy kịp thời, nên chưa vội ký hợp đồng mua nhà, mặc dù đã có quyết định giá bán của tỉnh. Trong khi đó, muốn mua bán nhà ở phần lớn hộ gia đình công nhân cao su đều phải vay mượn tiền hoặc chờ đến những tháng cuối năm, khi lương công nhân có tương đối nhiều, các hộ mới đăng ký  đóng tiền mua nhà ở.

Tính chung, trên toàn tỉnh hiện còn tới 674 căn hộ không đủ các điều kiện bán do các nguyên nhân: không phù hợp quy hoạch (402 căn), người thuê không nộp đơn mua nhà (87 căn), đang lập đầu tư sửa chữa, xây dựng lại (122 căn), thu hồi bán đấu giá (52 căn), cơ quan đang sử dụng (5 căn), căn hộ có chung nhiều hộ sinh sống (6 căn). Theo Hội đồng bán nhà SHNN của tỉnh, sẽ có nhiều khó khăn trong việc giải quyết lượng nhà tồn đọng này. Khối lượng nhà cho thuê lớn, do đó hội đồng bán nhà phải vừa triển khai định giá bán nhà, vừa triển khai tiếp nhận bàn giao số lượng lớn các căn nhà do các đơn vị chuyển qua. Thủ tục bàn giao lại liên quan đến quỹ đất nên phải làm đầy đủ các bước theo quy định của pháp luật về đất đai, như: đo đạc, lập bản đồ địa chính, lấy ý kiến các ban, ngành của địa phương về quy hoạch sử dụng đất. Vì vậy, việc lập thủ tục trình UBND tỉnh quyết định thu hồi đất, giao đất phải mất nhiều thời gian. Đó là chưa kể, đơn vị đo vẽ nhà, đất trong quá trình thực hiện cũng có những sai sót về mặt kỹ thuật như nhầm lẫn thửa đất, dẫn đến sai sót hồ sơ bán nhà, khi thẩm định hồ sơ mới phát hiện và phải trả lại cho đơn vị thi công, yêu cầu đo vẽ lại, mất nhiều thời gian! 

Minh Chánh