Từ nhiều năm nay, nuôi chim yến là một trong những nghề khá phổ biến và vẫn đang ngày càng mở rộng phạm vi tại xã Phú Vinh (H.Định Quán). Với giá trị kinh tế cao, nghề nuôi chim yến góp phần nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống người dân.
Từ nhiều năm nay, nuôi chim yến là một trong những nghề khá phổ biến và vẫn đang ngày càng mở rộng phạm vi tại xã Phú Vinh (H.Định Quán). Với giá trị kinh tế cao, nghề nuôi chim yến góp phần nâng cao thu nhập, chất lượng cuộc sống người dân.
 |
| Thu hoạch yến tại Trang trại yến Vạn Phúc (ấp 5, xã Phú Vinh, H.Định Quán). Ảnh: Ngọc Liên |
Theo thống kê của UBND H.Định Quán, đến nay trên địa bàn xã Phú Vinh có khoảng 40 hộ dân xây dựng nhà nuôi chim yến với tổng số gần 60 nhà yến, trong đó phần lớn các hộ dân tập trung tại ấp 5 có số lượng trang trại và nhà nuôi chim yến lớn nhất xã.
* Làm giàu từ nghề nuôi chim trời
Làng nuôi chim yến tại ấp 5, xã Phú Vinh tạo được sự chú ý bởi những căn nhà nuôi yến nằm san sát nhau. Vào mỗi buổi sáng và chiều tối là thời điểm chim yến bay đi kiếm ăn và trở về tổ, trên bầu trời dày đặc chim yến. Làng chim yến ấp 5 có khoảng 25 hộ đang nuôi chim yến với tổng số khoảng 40 nhà nuôi yến, trong đó có những hộ đã có nhà nuôi yến từ 15 năm nay với năng suất cao. Hầu hết những hộ gia đình theo nghề nuôi chim yến đều có thu nhập cao, góp phần phát triển kinh tế gia đình cũng như địa phương.
|
Giá yến giảm do ảnh hưởng dịch Covid-19 Khảo sát thị trường từ các hộ nuôi yến, tổ yến khu vực tỉnh Đồng Nai có giá trị tương đương với yến tại các vùng gần biển. Đối với thị trường tổ yến, hiện nay tổ yến có xuất xứ Việt Nam được đánh giá cao hơn tổ yến tại một số nước khác trong khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, một số hộ nuôi yến cho biết, từ đầu năm 2020 đến nay, giá tổ yến giảm do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên không thể xuất hàng sang các nước khác. Cụ thể, giá yến thô từ 2,2 triệu đồng/100g giảm còn 1,8 triệu đồng/100g; giá yến đã sơ chế từ 3,3 triệu đồng/100g giảm còn 3,1 triệu đồng/100g. |
Là một “lão làng” tiên phong xây nhà nuôi yến đầu tiên tại ấp 5, ông Trần Văn Tỷ, chủ nhân của Trang trại yến Vạn Phúc cho biết, tổng số nhà nuôi yến mà gia đình ông và các con có được sau 15 năm bén duyên với nghề đến nay là 17 căn, trong đó ngay tại vị trí ấp 5 mà gia đình ông đang sinh sống có 10 căn với tuổi đời xây dựng từ 5-15 năm. Những nhà yến khác nằm rải rác tại địa bàn các xã Phú Lợi, Thanh Sơn, Ngọc Định và TT.Madagui (H.Đa Huoai, tỉnh Lâm Đồng).
Theo ông Tỷ, nhà nuôi yến có tuổi đời càng lâu thì chim yến tìm về làm tổ càng nhiều. Hiện nay, trang trại yến của gia đình ông Tỷ cho năng suất mỗi năm trên 200kg tổ yến. Trước thời điểm dịch Covid-19 xuất hiện thì Trung Quốc và người mua hàng xách tay đi nước ngoài là thị trường chính tiêu thụ sản phẩm tổ yến của Trang trại Vạn Phúc. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020 đến nay, sản phẩm tổ yến tiêu thụ thị trường nội địa.
Sau ông Tỷ, nhiều hộ dân khác trong khu vực ấp 5 cũng bắt đầu xây nhà cho yến và những căn nhà nuôi yến tại khu vực này xây lên đều thu hút yến rất tốt, có năng suất sau một thời gian xây dựng.
Ông Nguyễn Anh Khoa, người chuyên thu hoạch tổ yến cho biết, một tổ yến có quy trình phát triển và thu hoạch từ 3-3,5 tháng. Sau khi yến làm tổ, đẻ trứng và ấp cho đến khi nở thành chim yến con, sau khi chim yến con đủ cánh bay đi mới đến lượt các chủ nhà yến thu hoạch tổ. Nếu không thu hoạch kịp thời, chim yến lại quay về tổ cũ để chuẩn bị kỳ sinh nở tiếp theo, khi đó, yến vẫn làm tổ mới và chồng lên tổ cũ, chủ nhà nuôi yến sẽ phải chờ đợi thêm từ 3-3,5 tháng tiếp theo mới được thu hoạch.
“Những người kinh doanh nhà nuôi yến luôn giữ nguyên tắc không lấy tổ khi chim đang trong giai đoạn sinh nở, bởi đó vừa là cái tâm của người nuôi yến cũng là để tạo cơ hội phát triển đàn yến ngày càng nhiều, thu về giá trị kinh tế cao hơn” - ông Khoa chia sẻ.
* Phát triển nghề làm nhà cho yến
Dù là khu vực nuôi yến khá tập trung nhưng khi đến đây, ngoài đặc trưng là những căn nhà nuôi yến cao tầng san sát nhau thì không ai cảm nhận được mùi hôi đặc trưng của gia cầm, bởi theo các chủ nhà nuôi yến, vấn đề vệ sinh chuồng trại không chỉ bảo đảm vệ sinh môi trường trong khu dân cư mà còn giúp tăng năng suất, chất lượng cho tổ yến.
 |
| Đối với những tổ yến còn trứng và con nhỏ, người nuôi sẽ không thu hoạch. Ảnh: Ngọc Liên |
Ông Trần Văn Tỷ cho hay, hằng tuần ông đều vệ sinh nhà nuôi yến đều đặn dù không vào mùa thu hoạch. “Nhà yến sạch sẽ hạn chế được tình trạng bị mạt bám (giống con mạt gà, gây ngứa cho người), khiến cho yến rụng lông nhiều, dính vào tổ, đồng thời tổ yến sẽ không sạch, đẹp, không "được" giá bằng những tổ yến sạch, ít lông” - ông Tỷ chia sẻ.
Với sự phát triển mạnh mẽ của nghề nuôi chim yến, nhiều hộ nuôi yến lâu năm phát triển thêm nghề tư vấn và bán thiết bị cho nhà nuôi yến. Một số hộ kinh doanh nghề tư vấn, lắp đặt nhà nuôi yến chia sẻ, những năm gần đây, lượng người làm nhà nuôi yến tăng khá nhanh, đặc biệt khu vực dọc quốc lộ 20 qua địa bàn tỉnh Đồng Nai kéo dài qua tỉnh Lâm Đồng. Tại H.Định Quán chỉ trong vòng 3 năm trở lại đây đã có khoảng 200 nhà nuôi yến mới được xây dựng. Mỗi nhà nuôi yến có số vốn đầu tư ban đầu khoảng từ 500 triệu đồng đến 1 tỷ đồng.
Một người chuyên tư vấn, lắp đặt thiết bị nhà nuôi yến cho biết, một nhà nuôi yến nếu thành công thì sau khi đầu tư xây dựng từ 6 tháng trở lên mới bắt đầu thu hút được chim yến và sau khoảng 2 năm yến mới phát triển và cho thu hoạch. Yến phát triển hoàn toàn tự nhiên, một số trường hợp gia đình đầu tư yến tại những vùng cây trái có sử dụng nhiều thuốc trừ sâu sẽ không thu hút được yến về do chim yến đặc biệt sợ mùi hóa chất này.
Đánh giá về tiềm năng và sự phát triển nhà yến trên địa bàn huyện cũng như sự phát triển kinh tế của người dân từ nghề nuôi yến, ông Nguyễn Hùng Cường, Phó trưởng phòng NN-PTNT H.Định Quán cho biết, khu vực nuôi chim yến trên địa bàn xã Phú Vinh, đặc biệt khu vực ấp 5 đã hình thành từ nhiều năm nay. Phần lớn những hộ nuôi chim yến đều có kinh tế ổn định và khá giả hơn so với những nghề nông khác trên địa bàn. Để bà con yên tâm sản xuất cũng như hạn chế tối đa ảnh hưởng đến môi trường và người dân trong khu vực, UBND huyện đã có văn bản yêu cầu các cơ sở thực hiện nghiêm chế độ phát âm thanh có giờ giấc, bảo đảm sinh hoạt và tình hình an ninh trật tự trong khu dân cư.
Không chỉ ở Định Quán, thời gian qua, với tốc độ phát triển nghề nuôi chim trời nhanh như hiện nay trên địa bàn tỉnh, công tác quy hoạch và xây dựng các chính sách quản lý nghề nuôi chim yến được quan tâm và nhằm giúp người dân hiểu và yên tâm đầu tư cơ sở nuôi yến trên cơ sở đảm bảo công tác quản lý nhà nước về an toàn dịch bệnh, vệ sinh môi trường… Để bảo đảm an toàn vệ sinh dịch tễ, thời gian qua Chi cục Chăn nuôi - thú y Đồng Nai thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra về vệ sinh thú y và an toàn dịch bệnh của các cơ sở nuôi yến; đồng thời hướng dẫn, yêu cầu các cơ sở nuôi yến thực hiện thời gian mở máy âm thanh thu hút yến hợp lý, không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, nhất là khu vực gần dân cư, trường học...
Ngọc Liên
