Nhân Ngày Quyền của người tiêu dùng (15-3): Tiêu dùng trách nhiệm, bền vững

Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam (15-3) năm nay có chủ đề Thông tin minh bạch - tiêu dùng trách nhiệm.

Người dân chọn mua các sản phẩm thực phẩm tại một siêu thị ở thành phố Biên Hòa. Ảnh: H.Quân

Chủ đề hành động này nhằm nâng cao ý thức bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro, thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi. Đồng thời, hỗ trợ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính; bảo đảm quyền cơ bản của người tiêu dùng, nhất là quyền được tiếp cận thông tin một cách minh bạch, an toàn.

Thông tin minh bạch hướng tới sản xuất bền vững

Đồng Nai có vị trí hết sức quan trọng trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Điều này giúp tỉnh có một nền kinh tế phát triển và đa ngành nghề. Hơn thế nữa, Đồng Nai có dân số lớn và là nơi giao thoa của nhiều luồng thị trường của khu vực và cả nước. Do đó, Đồng Nai có số người tiêu dùng rất lớn và đa dạng.

Chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao thì nhu cầu tiêu dùng của người dân ngày càng gia tăng, đòi hỏi rất nhiều về yếu tố chất lượng, sức khỏe, giá cả, về đặc tính phát triển bền vững của sản phẩm…

Vì vậy, để nâng cao sức cạnh tranh, thu hút người tiêu dùng, các doanh nghiệp, cơ sở phải đổi mới chính mình, không những các yếu tố về chất lượng, mẫu mã, bao bì sản phẩm, mà còn là việc hướng tới bắt kịp thị hiếu ngày càng cao của người tiêu dùng, thông tin minh bạch về nguồn gốc xuất xứ, quy trình sản xuất sản phẩm, đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, hướng tới tiêu dùng xanh, tiêu dùng bền vững.

Theo các chuyên gia, một nội dung quan trọng không thể bỏ qua trong vòng đời của sản phẩm bền vững là công đoạn tái sử dụng, tái chế, tiêu hủy sẽ được sử dụng vào công đoạn khai thác tài nguyên, công đoạn chế tạo sản xuất và cả công đoạn sử dụng hàng hóa. Đây chính là lối suy nghĩ vòng đời của sản phẩm theo quan điểm phát triển bền vững, quan điểm kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Chủ tịch Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Đồng Nai Phạm Gia Hải chia sẻ, các nhà sản xuất, doanh nghiệp, cơ quan quản lý cần hết sức quan tâm đến việc định hướng cho người tiêu dùng áp dụng phương pháp “vòng đời của sản phẩm” khi cung cấp các thông tin về các đặc tính phát triển bền vững của sản phẩm cho người tiêu dùng.

“Điều này sẽ vô cùng có ý nghĩa khi người tiêu dùng nắm được các ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững cho từng giai đoạn vòng đời của sản phẩm. Khi người tiêu dùng có được lối suy nghĩ về vòng đời của sản phẩm, họ sẽ nắm được toàn bộ hệ thống sản phẩm, từ đó sẽ có sự thay đổi về nhận thức trong quá trình sử dụng sản phẩm” - ông Phạm Gia Hải bày tỏ.

UBND tỉnh vừa ban hành Kế hoạch số 75/KH-UBND về việc thực hiện chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả và sản xuất, tiêu dùng bền vững trên địa bàn Đồng Nai năm 2025. Một trong những mục tiêu mà kế hoạch hướng tới là thúc đẩy quản lý, khai thác hợp lý và sử dụng hiệu quả bền vững tài nguyên, nhiên liệu, vật liệu trong sản xuất và tiêu dùng; khuyến khích phát triển và sử dụng các nguồn tài nguyên, nhiên liệu, vật liệu có thể tái tạo, tái sử dụng và tái chế. Đồng thời, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng trên nền tảng đổi mới, sáng tạo, phát triển và phổ biến các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững; đẩy mạnh sản xuất và tiêu dùng nội địa, thúc đẩy lối sống bền vững, hướng đến phát triển nền kinh tế tuần hoàn đối với ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh…

Chú trọng tiêu dùng an toàn, văn minh

Theo ông Phạm Gia Hải, hành vi, phong cách sống của người tiêu dùng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển xu hướng của người tiêu dùng. Tuy nhiên, việc thay đổi hành vi, phong cách sống xanh, bền vững cần phải có sự nỗ lực tham gia của các nhà quản lý, của cộng đồng doanh nghiệp.

Người tiêu dùng tham khảo các sản phẩm giày dép tại một cửa hàng thời trang trên đường Phạm Văn Thuận, thành phố Biên Hòa. Ảnh:H.Quân

Khi yếu tố minh bạch thông tin, truy xuất nguồn gốc sản phẩm được chú trọng, người tiêu dùng ngày càng xem trọng yếu tố bền vững, xanh - sạch - an toàn, đặc biệt là có nhiều sự thay đổi trong thói quen mua sắm. Bên cạnh đó, khi tiêu dùng số, thương mại điện tử theo hướng đa kênh ngày càng phát triển, các vấn đề liên quan đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên nền tảng số, thúc đẩy văn minh thương mại, tiêu dùng an toàn… được nhiều người quan tâm, tìm hiểu.

Trong đó, người tiêu dùng ngày càng kỹ lưỡng trong việc lựa chọn từ những địa chỉ website, sàn thương hiệu uy tín, tin cậy, các gian hàng chính hãng đảm bảo chính sách bán hàng, trả hàng, bảo hành, khiếu nại, đầy đủ thông tin liên hệ khi lựa chọn mua sắm trực tuyến.

Chị Thu Bình (ngụ phường Tân Hiệp, thành phố Biên Hòa) cho hay, khi mua hàng trực tuyến, chị thường xuyên chọn những sàn thương mại điện tử, các gian hàng online áp dụng chính sách để người tiêu dùng kiểm tra hàng khi nhận, quay video khi mở hàng để được hỗ trợ giải quyết những vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm, hậu mãi sau này. Qua đó, góp phần hạn chế những khiếu nại, sự cố không đáng có liên quan đến chất lượng hàng hóa khi nhận, tránh trường hợp giao thiếu hàng, giao sai hàng, lợi dụng thông tin để tráo hàng trục lợi...

Mới đây, vào tháng 2-2025, Trung ương Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam đã ra mắt ứng dụng Người tiêu dùng trên thiết bị di động. Điểm nổi bật của ứng dụng này là thiết lập kênh tương tác 2 chiều về khiếu nại, tư vấn khiếu nại; cung cấp thông tin, tuyên truyền về Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; cung cấp các công cụ, tiện ích hướng tới minh bạch thông tin…

Hải Quân