Dự án Đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh: Đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù

UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù để đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án xây dựng tuyến đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh.

Đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua địa bàn Đồng Nai có điểm cuối tuyến là vị trí trước mố cầu Thủ Biên, xã Tân An, huyện Vĩnh Cửu. Ảnh: Tư liệu

Đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh là tuyến đường có ý nghĩa quan trọng góp phần phát triển kinh tế, xã hội của các tỉnh thuộc vùng Đông Nam Bộ, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có tính kết nối giao thông liên vùng giải quyết lưu thông hàng hóa, giảm chi phí logistics.

Đầu tư giai đoạn 1 hơn 128 ngàn tỷ đồng

Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của các địa phương về quy mô dự án, tổng chiều dài đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 207km.

Hiện nay, các địa phương đã cơ bản hoàn tất công tác lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi giai đoạn 1 các dự án thành phần. Cụ thể, với đoạn Phú Mỹ - Bàu Cạn, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ triển khai dự án; đoạn Bàu Cạn - cầu Thủ Biên (không bao gồm cầu Thủ Biên), UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện; đoạn cầu Thủ Biên - sông Sài Gòn (gồm cầu Thủ Biên và không bao gồm cầu vượt sông Sài Gòn), UBND tỉnh Bình Dương triển khai; đoạn cầu qua sông Sài Gòn - kênh Thầy Cai (bao gồm cầu Phú Thuận vượt sông Sài Gòn và cầu kênh Thầy Cai), UBND Thành phố Hồ Chí Minh đầu tư; đoạn kênh Thầy Cai - Hiệp Phước (gồm cả đoạn qua khu vực Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, Thành phố Hồ Chí Minh) sẽ do UBND tỉnh Long An thực hiện.

Dự kiến, các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh sẽ trình cấp thẩm quyền thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư các dự án thành phần qua địa bàn trong quý IV-2024. Riêng với tỉnh Bình Dương, cuối tháng 1-2024, HĐND tỉnh Bình Dương đã thông qua nghị quyết về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án theo phương thức đối tác công tư (PPP). Hiện nay, cơ quan chức năng của tỉnh Bình Dương đang lập báo cáo nghiên cứu khả thi các dự án thành phần. 

UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của Dự án đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh là hơn 128 ngàn tỷ đồng.

Đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh đi qua địa bàn 5 địa phương gồm: Bà Rịa - Vũng Tàu (dài hơn 18km), Đồng Nai (dài hơn 45km), Bình Dương (dài hơn  47km), Thành phố Hồ Chí Minh (dài hơn 17km) và Long An (dài hơn 78km).

Kiến nghị ban hành cơ chế, chính sách đặc thù

Trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện hồ sơ dự án, các địa phương đang gặp một số khó khăn, vướng mắc về cơ chế thực hiện. Trong đó, vướng mắc lớn nhất là về nguồn vốn.

Đơn cử như đoạn qua địa bàn tỉnh Đồng Nai, theo Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Võ Tấn Đức, tổng vốn để đầu tư là hơn 19 ngàn tỷ đồng, trong đó, phần vốn nhà nước tham gia là khoảng 9,2 ngàn tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay, nguồn vốn đầu tư công đã cơ bản phân bổ và bố trí cho các dự án trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 nên việc cân đối nguồn vốn ngân sách tỉnh tham gia vào dự án rất khó khăn.

Để đẩy nhanh tiến độ đầu tư dự án, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp Bộ Giao thông vận tải và các địa phương thống nhất cần nghiên cứu, đề xuất một số cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng chung cho toàn bộ dự án trình cấp thẩm quyền phê duyệt làm cơ sở thực hiện. Cụ thể, đề xuất giao UBND cấp tỉnh làm cơ quan chủ quản, được sử dụng ngân sách địa phương và nguồn vốn hợp pháp khác để đầu tư các dự án; được sử dụng ngân sách địa phương hỗ trợ địa phương khác thực hiện hoạt động đầu tư công của dự án qua hai địa phương.

Đồng thời, ngân sách trung ương hỗ trợ các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai và Bà Rịa -  Vũng Tàu 50% tổng mức vốn ngân sách tham gia dự án. Riêng tỉnh Long An, ngân sách trung ương hỗ trợ 75% tổng mức vốn ngân sách tham gia dự án. Chấp thuận cho tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án không vượt quá 70% tổng mức đầu tư. Đồng thời, đồng ý cho giá trị tổng mức đầu tư các dự án của từng địa phương được chuyển tiếp kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn 2026-2030 không tính cộng vào tổng mức đầu tư của các chương trình, dự án phải thực hiện trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau của từng địa phương.

UBND Thành phố Hồ Chí Minh cũng đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù về điều chỉnh quy hoạch; thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư; cơ chế khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường; cơ chế quản lý công trình sau đầu tư và quyết toán vốn đầu tư; chỉ định thầu đối với một số gói thầu.

Với các đề xuất trên, UBND Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương xây dựng nghị quyết trình Quốc hội ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho các dự án xây dựng đường vành đai 4 - Thành phố Hồ Chí Minh nhằm tháo gỡ các khó khăn vướng mắc và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án. Đồng thời, giao UBND Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp các địa phương và đơn vị tư vấn tổng thể dự án nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù áp dụng chung cho các dự án trình cấp thẩm quyền thẩm định trong tháng 8-2024. Giao Bộ Kế hoạch và đầu tư chủ trì, phối hợp Bộ Giao thông vận tải và các bộ, ngành liên quan thẩm định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 9-2024, trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp cuối năm 2024.     

Phạm Tùng