Kiểm soát doanh nghiệp ảo sử dụng hóa đơn bất hợp pháp

Đến cuối năm 2023, Đồng Nai có trên 16,6 ngàn doanh nghiệp (DN) không hoạt động tại địa chỉ đăng ký. Đây là những trường hợp gây khó khăn cho công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực thuế và các loại phí, lệ phí của ngành thuế.

Cục Thuế Đồng Nai triển khai các giải pháp hóa đơn điện tử cho doanh nghiệp. Ảnh: N.Liên

Những DN không hoạt động theo địa chỉ đăng ký thường có các nguy cơ mua bán hóa đơn bất hợp pháp, lừa đảo chiếm đoạt tài sản… Đặc biệt, thời gian qua, nhiều DN đang hoạt động kinh doanh đã sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, gây thất thoát ngân sách nhà nước.

* Nhiều trường hợp có dấu hiệu rủi ro, vi phạm

Trong năm 2023, cả nước xảy ra một số vụ vi phạm liên quan đến việc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp có quy mô lớn. Tại Đồng Nai, ngành thuế và công an đã phối hợp điều tra, xử lý trong vụ án in, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn có doanh số hóa đơn xuất khống lên đến hàng chục ngàn tỷ đồng; hay điều tra một số DN trên địa bàn tỉnh có hành vi gian lận hoàn thuế khi sử dụng hóa đơn đầu vào bất hợp pháp.

Qua quá trình điều tra, xử lý những DN có dấu hiệu rủi ro về sử dụng hóa đơn, đến nay nhiều DN mua bán hóa đơn bất hợp pháp đã bị xử lý hình sự. Một số vụ án nổi bật như: vụ truy vết nhóm tội phạm thành lập 59 công ty “ma” để rao bán hóa đơn trái pháp luật, trong đó có 10 công ty đóng trên địa bàn Đồng Nai. Nhóm tội phạm này đã khai thác thông tin khách hàng trên mạng để liên hệ, chào bán hóa đơn giá trị gia tăng ghi khống nội dung với mức giá thỏa thuận là 1,5-2% trị giá hóa đơn chưa thuế. Qua điều tra phát hiện nhóm tội phạm này đã tổ chức, xuất khống hơn 20 ngàn tờ hóa đơn giá trị gia tăng cho gần 4 ngàn công ty trên 35 tỉnh, thành, trị giá ghi trên hóa đơn khoảng 4 ngàn tỷ đồng.

Một trường hợp có dấu hiệu vi phạm nổi bật khác tại một DN lớn của Đồng Nai trong năm 2023 cũng đã được cơ quan thuế chuyển hồ sơ qua cơ quan công an để điều tra làm rõ nội dung liên quan đến hoàn thuế. Theo kết quả kiểm tra ban đầu, trong giai đoạn từ năm 2019 đến tháng 3-2023, công ty có dấu hiệu vi phạm này đã sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng đầu vào không hợp pháp của 66 DN, trị giá gần 5,9 ngàn tỷ đồng để hưởng thuế giá trị gia tăng gần 588 tỷ đồng. Sau khi kiểm tra, rà soát, ngành thuế nhận thấy công ty sử dụng hóa đơn đầu vào bất hợp pháp nên đã tạm ngưng xử lý hoàn thuế để chờ cơ quan công an điều tra và có kết luận sau cùng.

Theo cảnh báo của Bộ Tài chính, thời gian qua, lợi dụng sự thông thoáng trong việc thành lập DN, nhiều đối tượng thành lập các công ty ảo nhằm mục đích sử dụng con dấu và tên công ty để mua bán hóa đơn, thu lợi bất chính. Đặc biệt nguy hiểm hơn, những đối tượng này còn sử dụng thẻ tín dụng, căn cước công dân của những người dân thiếu hiểu biết, bị mất hoặc vì vụ lợi để thành lập DN hoạt động trong một thời gian ngắn.

* Siết các DN ảo

Thời gian qua, các cấp bộ, ngành như: Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế, công an các địa phương đã tăng cường các giải pháp để ngăn chặn tình trạng sử dụng hóa đơn trái pháp luật để gian lận thuế, chiếm đoạt ngân sách nhà nước. Theo đó, Bộ Tài chính đã chỉ đạo ngành thuế các địa phương đẩy mạnh quản lý hóa đơn, phân tích, đánh giá để xác định người nộp thuế có nhiều dấu hiệu nghi ngờ gian lận trong sử dụng hóa đơn để đưa vào kiểm tra, thanh tra.

Trưởng phòng Tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế Đồng Nai) Trần Quảng Ninh cho biết, ngành thuế thực hiện các chức năng kiểm soát thông tin hóa đơn điện tử, kiểm tra các dấu hiệu cảnh báo sớm giúp đưa ra các trường hợp cần giám sát, kiểm tra thường xuyên.

Theo ông Ninh, tình trạng rao bán hóa đơn trên các nền tảng mạng xã hội YouTube, Zalo… đang tràn lan, với các nội dung mời chào như: dịch vụ xuất hóa đơn uy tín, giá thành hợp lý nhất, dịch vụ tốt nhất, an toàn và bảo mật thông tin… Do đó, các DN phải cảnh giác với tình trạng mua bán hóa đơn từ những DN ảo, không có mối làm ăn thực tế với mình. Bởi vì, sử dụng những hóa đơn này, DN sẽ vi phạm về gian lận, trốn thuế và có nguy cơ bị xử lý hình sự.

Phó cục trưởng Cục Thuế Đồng Nai Nguyễn Văn Viện cho biết, để phòng ngừa từ sớm, từ xa việc xuất khống hóa đơn điện tử từ các DN ảo, có dấu hiệu rủi ro, ngành thuế đang đẩy mạnh rà soát những công ty có dấu hiệu bất thường, đặc biệt là những công ty không hoạt động tại địa chỉ đăng ký khi thành lập. Trên cơ sở danh sách những DN có dấu hiệu rủi ro, ngành thuế sẽ có cảnh báo tới người nộp thuế trong việc sử dụng hóa đơn. Bên cạnh đó, ngành thuế tiếp tục có các giải pháp nhằm đẩy mạnh công tác chống gian lận trong việc sử dụng hóa đơn điện tử như thực hiện thanh tra, kiểm tra, tránh tình trạng bỏ sót các DN có rủi ro, DN nhiều năm chưa được thanh tra, kiểm tra nhằm ngăn chặn từ đầu tình trạng DN ảo xuất hóa đơn điện tử và những DN sử dụng hóa đơn đầu vào bất hợp pháp.

Ngọc Liên