Siết doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro về hóa đơn

Năm 2023, Cục Thuế Đồng Nai phát hiện và xử lý một số doanh nghiệp (DN) có dấu hiệu gian lận thuế, gây thất thoát ngân sách nhà nước (NSNN) với số tiền từ vài chục đến hàng trăm tỷ đồng.

Hóa đơn điện tử từ máy tính tiền tại hệ thống siêu thị đang thực hiện hiệu quả. Ảnh minh họa

Đây là những DN sử dụng hóa đơn đầu vào bất hợp pháp với con số giao dịch lên đến hàng ngàn tỷ đồng nhằm trục lợi tiền hoàn thuế giá trị gia tăng. Trong đó có 3 trường hợp có dấu hiệu gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng với số tiền 700 tỷ đồng, đã chuyển hồ sơ đến cơ quan công an để điều tra làm rõ các hành vi trốn thuế.

* Vấn nạn sử dụng hóa đơn bất hợp pháp

Sau hơn 1 năm chính thức triển khai chương trình hóa đơn điện tử (HĐĐT) trên phạm vi toàn quốc, bên cạnh những tiện ích giúp DN nhanh chóng thông quan hàng hóa, công khai minh bạch trong thực hiện các giao dịch…, ngành thuế cũng đã phát hiện nhiều trường hợp có hành vi gian lận, sử dụng hóa đơn bất hợp pháp từ các DN có dấu hiệu rủi ro như: không hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh, không phát sinh doanh thu sau nhiều năm thành lập, thường xuyên thay đổi người đại diện, địa chỉ kinh doanh; tình trạng công khai rao bán HĐĐT trên mạng xã hội tràn lan từ các tổ chức, công ty có dấu hiệu rủi ro, lợi dụng kẽ hở trong quản lý hóa đơn thời điểm hệ thống HĐĐT mới triển khai.

Tại Đồng Nai, nơi có nhiều hoạt động giao dịch với lượng hóa đơn lớn diễn ra mỗi ngày trở thành điểm đến của các đối tượng gian lận thuế. Trong năm 2023, Cục Thuế Đồng Nai đã phối hợp với ngành Công an điều tra, xử lý những cá nhân, tổ chức thành lập hàng loạt công ty “ma” để bán HĐĐT bất hợp pháp trên địa bàn tỉnh.

Đối với công tác hoàn thuế giá trị gia tăng, đến ngày 21-12-2023, Cục Thuế Đồng Nai đã giải quyết hoàn thuế cho gần 2,4 ngàn hồ sơ với số tiền thuế được hoàn gần 15,6 ngàn tỷ đồng. Trong đó, đã giải quyết hoàn thuế trước, kiểm tra sau đối với hơn 2 ngàn hồ sơ (chiếm 85% tổng số hồ sơ) với số tiền hoàn thuế trên 13,1 ngàn tỷ đồng; kiểm tra trước, hoàn thuế sau 362 hồ sơ (chiếm 15%), tổng số tiền hoàn thuế trên 2,4 ngàn tỷ đồng.

Trưởng phòng Tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế (Cục Thuế Đồng Nai) Trần Quảng Ninh cho biết, thời gian qua, tình trạng các DN "ma" khai thác thông tin khách hàng trên mạng xã hội, sau đó liên hệ chào bán hóa đơn giá trị gia tăng bất hợp pháp. Nhóm tội phạm này hoạt động mạnh ở khu vực TP.HCM và Đồng Nai, đã tổ chức xuất khống hàng chục ngàn hóa đơn giá trị gia tăng cho hàng ngàn công ty tại nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Trải qua quá trình điều tra, truy vết đường dây bán hóa đơn trái pháp luật, ngành thuế đã tăng cường rà soát, kiểm soát hóa đơn từ các DN để kịp thời phát hiện, xử lý những trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

* Siết các hoạt động giao dịch HĐĐT

Đồng Nai hiện có trên 37,7 ngàn DN đang hoạt động. Trong năm 2023, số lượng HĐĐT mà Cục Thuế Đồng Nai đã tiếp nhận và xử lý hơn 50,3 triệu hóa đơn, trong đó gồm trên 20 triệu hóa đơn có mã và trên 30 triệu hóa đơn không mã của cơ quan thuế. Hoạt động giao dịch sử dụng HĐĐT đã phát huy những lợi ích cho cả DN trong thông quan hàng hóa và lĩnh vực quản lý thuế đối với Cục Thuế Đồng Nai.

Thông qua việc giám sát thực hiện HĐĐT, nhiều phát hiện sai sót, vi phạm từ phía DN có hiệu quả tích cực, góp phần tăng thu cho NSNN.

Qua việc giám sát thực hiện HĐĐT, Chi cục Thuế khu vực Biên Hòa - Vĩnh Cửu đã khai thác thêm được nguồn thu NSNN đối với các DN sử dụng hóa đơn bất hợp pháp.

Theo Chi cục trưởng Chi cục Thuế khu vực Biên Hòa - Vĩnh Cửu Lê Hữu Nghĩa, Chi cục đã yêu cầu các đơn vị điều chỉnh, lọc những hóa đơn có dấu hiệu rủi ro, qua đó tăng nguồn thu cho NSNN. Đồng thời, HĐĐT là một trong những giải pháp tạo thuận lợi cho việc giám sát, nhưng đây cũng là điều kiện để các DN có dấu hiệu vi phạm hóa đơn, gây ra những rủi ro cho cơ quan thuế. Qua rà soát, phát hiện cả ngàn HĐĐT có dấu hiệu rủi ro đối với cả ngàn đơn, giảm khấu trừ thuế giá trị gia tăng 16 tỷ đồng, truy hoàn thuế giá trị gia tăng 221 triệu đồng, tăng số thuế giá trị gia tăng 50 tỷ đồng, tăng thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp 24 tỷ đồng, giảm chi phí tính thuế thu nhập doanh nghiệp 121 tỷ đồng. Đây là những con số thu mà trước đây chưa từng đạt được.

Cục trưởng Cục Thuế Đồng Nai Nguyễn Toàn Thắng cho biết, năm 2024, ngành thuế sẽ tập trung công tác áp dụng quản lý rủi ro trong phân loại hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng và lựa chọn người nộp thuế để xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra sau hoàn thuế, nhằm ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật thuế và nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế. Bên cạnh đó, việc phải giám sát và theo dõi các hành vi, thủ đoạn gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng để kịp thời phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý theo pháp luật. Đảm bảo kiểm soát chặt chẽ, hoàn thuế đúng đối tượng theo đúng chính sách pháp luật.

Ngọc Liên