Nhiều trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất sẽ được cấp sổ đỏ

Cá nhân, hộ gia đình sử dụng đất trước ngày 1-7-2014 không có giấy tờ về quyền sử dụng đất (sổ đỏ) mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền sẽ được cấp sổ đỏ. Đây là một trong những điểm mới của Luật Đất đai (sửa đổi) được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV vừa qua.

Người dân làm thủ tục cấp sổ đỏ tại Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai chi nhánh TP.Biên Hòa. Ảnh: H.Lộc

Quy định này sẽ giúp nhiều trường hợp có điều kiện làm sổ đỏ, giúp cho công tác quản lý đất đai thuận lợi hơn.

* Được cấp sổ đỏ mà không phải nộp tiền

Luật Đất đai (sửa đổi) mới được Quốc hội thông qua có nhiều điểm mới, được kỳ vọng sẽ tháo gỡ cơ bản các vướng mắc đang tồn tại. Một trong số đó là cấp sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất (có nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt hộ gia đình) không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền.

Cụ thể, Điều 138 quy định, hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trong 3 mốc thời gian: trước ngày 18-12-1980, từ ngày 18-12-1980 đến trước ngày 15-10-1993 và từ ngày 15-10-1993 đến trước ngày 1-7-2014 không có giấy tờ về quyền sử dụng đất mà không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp đất được giao không đúng thẩm quyền, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, không vi phạm thì được cấp sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Nhà nước có trách nhiệm cấp sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho các trường hợp đã đăng ký và đủ điều kiện theo quy định.

Trường hợp thửa đất xin cấp sổ đỏ có nhà, diện tích bằng hoặc lớn hơn hạn mức giao đất ở thì công nhận diện tích đất ở theo diện tích thực tế đã xây dựng nhà ở và các công trình phục vụ đời sống. Còn với thửa đất có nhà mà diện tích nhỏ hơn hoặc bằng hạn mức thì toàn bộ diện tích thửa đất được công nhận là đất ở.

Ông Đặng Văn Luận, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai chi nhánh TP.Biên Hòa cho rằng, đây không phải quy định mới hoàn toàn, mà đã được quy định tại các Luật Đất đai năm 1993, 2003 và 2013. Luật Đất đai (sửa đổi) tiếp tục thực hiện tinh thần theo luật cũ và điều chỉnh thời gian đến ngày 1-7-2014 (thay vì năm 2004). Việc nới khung thời gian thêm 10 năm sẽ đáp ứng được yêu cầu chính đáng của người dân, cũng là điều kiện để Nhà nước quản lý tốt hơn về đất đai.

Luật Đất đai hiện hành quy định hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định từ trước ngày 1-7-2004 và không vi phạm pháp luật về đất đai được cấp sổ đỏ. Luật Đất đai (sửa đổi) quy định hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định từ trước ngày 1-7-2014 và không vi phạm pháp luật về đất đai được cấp sổ đỏ.

* Không hợp thức hóa cho đất vi phạm quyền sử dụng

Thực tế tại Đồng Nai cũng như nhiều địa phương trên cả nước, không ít trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp đã được cấp sổ đỏ nhưng sau đó phát sinh biến động như thừa kế, cha mẹ tặng cho để con xây nhà hoặc bán nhưng không làm được sổ đỏ. Cũng có trường hợp không đủ khả năng thực hiện nghĩa vụ tài chính (đóng tiền sử dụng đất) dẫn đến không kê khai biến động, làm sổ đỏ. Điều này khiến người sử dụng đất ít nhiều bị hạn chế quyền lợi khi đi vay tiền ngân hàng, đăng ký dùng điện, nước sạch; đồng thời, gây khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước về đất đai, quy hoạch.

Sổ đỏ người dân chưa nhận tại Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai chi nhánh TP.Biên Hòa

Do vậy, quy định trên được cho là giải quyết được một phần vướng mắc của đất cha mẹ để lại, thừa kế, cho tặng hợp pháp nhưng không đủ giấy tờ hoặc không đủ khả năng đóng tiền sử dụng đất để được công nhận quyền sử dụng đất. Từ đó hạn chế phát sinh lấn chiếm, tranh chấp dẫn đến khiếu kiện. Cũng có những ý kiến lo ngại, việc này sẽ nảy sinh tiêu cực, hợp thức hóa cho đất vi phạm quyền sử dụng như đất tự ý chuyển mục đích sử dụng, lấn chiếm cũng được cấp sổ đỏ.

Về nội dung này, các chuyên gia cho rằng, sau luật còn có nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành. Và không phải trường hợp không có giấy tờ nào cũng được cấp sổ đỏ. Quy định chỉ áp dụng với các trường hợp sử dụng đất hợp pháp và đủ điều kiện theo quy định. Chính quyền địa phương cấp xã sẽ rà soát, đối chiếu từng trường hợp cụ thể về nguồn gốc pháp lý đất, quá trình sử dụng, quy hoạch, tranh chấp (nếu có)… Sau đó mới áp dụng các quy định liên quan về xây dựng, quy hoạch xem xét việc cấp sổ đỏ.

Trong các đợt lấy ý kiến cộng đồng về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), đa phần người dân đồng tình với việc nới thời gian cấp sổ đỏ cho đất đã sử dụng ổn định trước ngày 1-7-2014 mà không có tranh chấp, không vi phạm quy định về quản lý đất đai. Vì như thế, nhiều trường hợp sẽ đăng ký quyền sử dụng đất, cơ quan nhà nước thuận lợi hơn trong quản lý đất đai, quy hoạch.

Hoàng Lộc

	[Infographic] 6 điểm mới quan trọng ở Luật Đất đai (sửa đổi)
	Quốc hội chính thức thông qua Luật Đất đai (sửa đổi)