Lo vụ trái cây Tết bất lợi

Hiện nhiều nhà vườn đang chăm sóc bông hoặc vườn trái cây cho mùa thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán 2024. Thời tiết diễn biến thất thường, đợt nắng, đợt mưa không theo quy luật mọi năm gây không ít khó khăn cho nông dân xử lý việc ra hoa, kết trái của nhiều loại cây ăn trái, nhất là những loại trái cây làm trái vụ như: xoài, thanh long, bưởi…

Vườn bưởi của một nông dân tại H.Vĩnh Cửu. Ảnh: B.Nguyên

Các loại trái cây trên phục vụ cho thị trường trong nước, xuất khẩu nên nhu cầu thường tăng cao so với các vụ khác trong năm. Tuy nhiên, tình hình kinh tế khó khăn hiện nay khiến sức mua chậm, nhiều nhà vườn lo đầu ra sẽ gặp khó.

* Khó làm trái cây nghịch vụ

Xoài là trái cây thường đắt hàng ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu đi Trung Quốc vào dịp cuối năm. Theo đó, nhiều nhà vườn đầu tư làm xoài nghịch vụ để cho thu hoạch sớm vào dịp Tết. Tuy nhiên, đây là cây trồng nhạy cảm với thời tiết, nhất là khi làm nghịch vụ.

Giám đốc HTX Thương mại dịch vụ nông nghiệp cây xoài Xuân Trường (H.Xuân Lộc) Nguyễn Dũng cho biết, để có xoài thu hoạch vào đúng dịp Tết, nông dân phải xử lý từ tháng 8 âm lịch để cây ra hoa, đậu trái vào tháng sau đó. Nhưng năm nay, thời điểm này có đợt nắng kéo dài rồi mưa nhiều khiến nhà vườn rất khó canh để cho xoài ra hoa vào đúng thời điểm. Nhiều vườn xoài ra hoa đạt thì bị bọ xít làm cháy hoa, rụng trái non nên sản lượng xoài thu hoạch vào đúng mùa Tết năm nay sẽ ít. Làm xoài nghịch vụ, nông dân phải đầu tư thuốc, phân bón nhiều. Với tình hình giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cao mà xử lý ra hoa thất bại, không có xoài bán vào vụ Tết sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của nông dân trong cả vụ.

Bưởi đang là cây trồng cho trái quanh năm. Tuy nhiên, thời điểm Tết Nguyên đán là lúc thị trường hút hàng nhất. Do đó, nhiều nhà vườn đều chú trọng canh thời gian xử lý cho cây ra hoa, đậu trái và cho thu hoạch đúng vào vụ Tết. Theo nhiều nông dân trồng bưởi, yếu tố thời tiết rất quan trọng để quyết định cây cho thu hoạch đúng thời điểm, năng suất cao, mẫu mã đẹp. Năm nay, nông dân khó canh được tình hình mưa, nắng nên bưởi ra trái non xuất hiện tình trạng bị da cám, không đạt yêu cầu về mẫu mã làm quà biếu hoặc chưng Tết nên nhiều nhà vườn buộc phải nhặt bỏ đợt trái non được xử lý cho thu hoạch vào vụ Tết.

Chính vụ của cây thanh long, loại trái cây đắt hàng vào những tháng cuối năm là vào mùa mưa. Muốn cho ra trái nghịch vụ, nhà vườn phải lắp đặt hệ thống đèn điện thắp suốt đêm để kích thích thanh long ra trái cung cấp cho thị trường Tết Nguyên đán 2024.

Theo bà Nguyễn Thúy Oanh, nông dân trồng thanh long ruột đỏ tại xã Hưng Thịnh (H.Trảng Bom), thời điểm này, nhiều nhà vườn đã thắp đèn làm thanh long nghịch vụ. Vụ Tết, nhu cầu tiêu thụ trái thanh long ở cả thị trường trong nước và xuất khẩu đều tăng so với những thời điểm khác trong năm, thanh long nghịch vụ nguồn cung lại không dồi dào bằng chính vụ nên thường có giá tốt. Tuy nhiên, làm nghịch vụ mọi chi phí từ tiền điện, phân, thuốc, công lao động đều cao hơn nên rủi ro cũng lớn hơn nếu thanh long thất mùa vì thời tiết không thuận hoặc thị trường gặp cảnh rớt giá.

* Né vụ Tết vì lo dội chợ

Những năm trước, mùa cuối năm, các nhà vườn trồng cây ăn trái như: xoài, bưởi, thanh long… thường trúng lớn do nhu cầu tiêu thụ của cả thị trường xuất khẩu và trong nước đều tăng cao. Nhiều nhà vườn được thương lái đến đặt mua theo hình thức bao cả vườn từ 2-3 tháng trước Tết khi cây còn đang có trái non. Nhưng vài năm trở lại đây, nhất là sau đại dịch Covid-19, đầu ra cho các mặt hàng trái cây tươi dễ rơi vào tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng.

Bên cạnh nguyên nhân thị trường biến động bất thường, cây ăn trái cho lợi nhuận cao khiến nông dân đua nhau chuyển đổi sang trồng làm diện tích tăng nhanh, nguồn cung vượt cầu cũng là nguyên nhân khiến trồng cây ăn trái khó đạt lợi nhuận khủng như trước. Cụ thể, ngay cả vùng bưởi đặc sản Tân Triều (H.Vĩnh Cửu) luôn hút hàng cũng lo cảnh dội chợ mùa Tết.

Ông Ngô Văn Sơn, nông dân trồng bưởi tại xã Tân Bình (H.Vĩnh Cửu) chia sẻ, Tết năm ngoái, thị trường xảy ra tình trạng dội chợ mặt hàng trái cây tươi nói chung, trái bưởi nói riêng. Theo đó, những ngày sát Tết, có nhà vườn phải bán đổ, bán tháo với giá 150-300 ngàn đồng/chục. Trong khi đó, với giá phân bón, thuốc cao như hiện nay, bưởi phải bán được khoảng 300 ngàn đồng/chục thì nông dân mới không lỗ vốn. Từ đầu năm đến nay, giá bưởi luôn đứng ở mức thấp, cạnh tranh về đầu ra trên thị trường rất lớn, vì nơi nơi đều trồng bưởi. Đây cũng là nguyên nhân mùa Trung thu vừa qua, giá bưởi bán tại vườn rất thấp. Theo ông Sơn: “Lo lắng thị trường bưởi Tết sẽ rơi vào cảnh dội chợ, tôi chỉ xử lý một phần diện tích cho thu hoạch vào dịp Tết, còn lại sẽ cho thu hoạch sau Tết để hạn chế rủi ro dội chợ như năm ngoái.

Bình Nguyên