Bảo hiểm thất nghiệp: Điểm tựa của người lao động

Trong bối cảnh nhiều người lao động (NLĐ) đang bị thất nghiệp, mất việc làm do doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh thì bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đang là chính sách nhân văn "cứu cánh" của nhiều NLĐ.

Trong bối cảnh nhiều người lao động (NLĐ) đang bị thất nghiệp, mất việc làm do doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh thì bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) đang là chính sách nhân văn “cứu cánh” của nhiều NLĐ.

Người lao động đến làm hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Đồng Nai. Ảnh: L.Mai

Nhờ chính sách BHTN cũng như công tác giải quyết chính sách hiệu quả, nhanh chóng đã góp phần giúp NLĐ vượt qua khó khăn trước mắt, ổn định cuộc sống và sớm quay lại thị trường lao động.

* Giúp NLĐ vượt khó

Cuối tháng 2 vừa qua, chị Phạm Thị Lùng (ngụ P.Bửu Hòa, TP.Biên Hòa) đến Trung tâm Dịch vụ việc làm (DVVL) Đồng Nai để làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp. Chị Lùng từng có 18 năm làm việc tại Công ty TNHH Pouchen Việt Nam (TP.Biên Hòa). Đầu năm 2023, do sức khỏe không tốt, chị làm đơn xin nghỉ việc để ở nhà chữa bệnh.

“Phải nghỉ việc để chữa bệnh, thu nhập không có nhưng tôi an tâm hơn vì vẫn có nguồn thu hàng tháng từ BHTN để trang trải cuộc sống. Tôi hy vọng sau khi bệnh giảm sẽ tìm được công việc nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe của mình” - chị Lùng chia sẻ.

Còn anh Trịnh Công Minh (quê tỉnh An Giang) đang làm hồ sơ hưởng BHTN sau khi mất việc làm do doanh nghiệp gặp khó khăn. Anh Minh từng có 9 năm làm công nhân may tại Khu công nghiệp Amata (TP.Biên Hòa) với thu nhập hơn 6,5 triệu đồng/tháng. Khi cầm quyết định nghỉ việc, anh vô cùng lo lắng vì bản thân là trụ cột gia đình nhưng bỗng dưng mất việc, không có thu nhập. Tuy nhiên, khi đến Trung tâm DVVL Đồng Nai để làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp, anh đã phần nào yên tâm vì vừa nhận được chế độ bảo hiểm, vừa được nhân viên tư vấn học nghề để tiếp tục tìm việc làm mới.

Tại Trung tâm DVVL Đồng Nai, hàng ngày đều có hàng trăm lao động đến làm hồ sơ hưởng BHTN. Riêng năm 2022, trung tâm đã giải quyết trợ cấp thất nghiệp cho trên 63 ngàn lao động, tăng hơn 49% so với cùng kỳ năm 2021. Từ đầu năm 2023 đến nay, trung tâm tiếp nhận gần 4.300 hồ sơ của NLĐ nộp hưởng BHTN. Dự báo trong vài tháng tới, do các doanh nghiệp gặp khó khăn về sản xuất nên khả năng sẽ cắt giảm lao động và số người làm hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp sẽ tăng cao.

Phó giám đốc Trung tâm DVVL Đồng Nai Nguyễn Thị Kim Thùy cho hay, hiện các doanh nghiệp lớn cũng thông báo đơn hàng đang gặp khó khăn, dự kiến sẽ cắt giảm một số lao động nên trong tháng 4 tới, tình hình tiếp nhận hồ sơ hưởng BHTN của NLĐ tại trung tâm sẽ tăng. Trung tâm đang đẩy mạnh công tác giải quyết thủ tục BHTN và tạo điều kiện tốt nhất để NLĐ được hưởng trợ cấp thất nghiệp, vượt qua khó khăn và sớm có việc làm ổn định.

* Kịp thời hỗ trợ NLĐ bị mất việc

Chính sách BHTN quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2006 và được thực hiện từ ngày 1-1-2009 với mục tiêu hỗ trợ NLĐ một phần thu nhập khi bị mất việc làm, hỗ trợ học nghề và tư vấn, giới thiệu việc làm, giúp NLĐ sớm trở lại thị trường lao động. Từ khi ra đời, BHTN đã phát huy vai trò cấp thiết trong việc giúp NLĐ giải tỏa áp lực khi bị mất việc và ổn định cuộc sống. Đặc biệt, trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp vừa qua, BHTN là chính sách nhân văn hỗ trợ nhiều NLĐ bị mất việc, thất nghiệp vượt khó, ổn định cuộc sống.

Theo Bộ LĐ-TBXH, sau 13 năm thực hiện chính sách BHTN, tính đến cuối năm 2022, cả nước đã có trên 14 triệu người tham gia BHTN, tăng 627 ngàn người  so với cuối năm 2021. Riêng năm 2022, đã có gần 880 ngàn người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp. Từ đó cho thấy, chính sách BHTN đã thực hiện tốt vai trò là điểm tựa cho NLĐ.

Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ LĐ-TBXH) Vũ Trọng Bình nhận định, BHTN đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong đảm bảo an sinh xã hội cho NLĐ. Đặc biệt, khi xảy ra đại dịch Covid-19, thị trường lao động biến động mạnh với những rủi ro đột biến, chính sách BHTN đã đóng vai trò nổi bật trong việc hỗ trợ NLĐ bị mất việc kịp thời.

Ngoài ra, chính sách này còn hỗ trợ đào tạo nghề, giúp NLĐ thất nghiệp chuyển đổi công việc, sớm quay trở lại thị trường lao động với mức 1,5 triệu đồng/người/tháng. Việc đào tạo nghề giúp NLĐ chuyển đổi nghề nghiệp phù hợp với trình độ, năng lực và nhu cầu của bản thân khi tái hòa nhập thị trường lao động.

Trong năm 2022, số người được hỗ trợ học nghề là gần 20 ngàn người; số người được tư vấn, giới thiệu việc làm gần 2 triệu lượt người. Các ngành nghề đào tạo đa dạng, phù hợp thực tiễn công việc và đáp ứng nhu cầu của NLĐ. Nhiều lao động sau khi được đào tạo nghề đã tìm được công việc phù hợp với khả năng của mình và có thu nhập ổn định.

Tại Đồng Nai, năm 2022, Trung tâm DVVL Đồng Nai đã phối hợp với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh tổ chức đào tạo nghề cho gần 1,3 ngàn lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp. Đây là những lao động đăng ký tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn để nhanh chóng tìm kiếm việc làm sau khi thất nghiệp. Các ngành nghề đào tạo như: May công nghiệp, sửa chữa thiết bị may, cơ khí hàn, cắt gọt kim loại, tin học, điện công nghiệp, ô tô và điện gia dụng, kỹ thuật pha chế đồ uống… NLĐ sau khi học nghề được cấp chứng chỉ nghề để tìm kiếm việc làm phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp. Ngoài ra, trung tâm đã giới thiệu việc làm cho hàng ngàn lao động thất nghiệp tìm được việc làm tại các đơn vị, doanh nghiệp.

Để chính sách BHTN thực sự trở thành công cụ quản trị thị trường lao động, Bộ LĐ-TBXH cho biết, thời gian tới sẽ nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm, trong đó có các nội dung về BHTN; đồng thời, nâng cao hiệu quả hoạt động của trung tâm DVVL các địa phương và các cơ quan, đơn vị thực hiện chính sách BHTN. Mục tiêu đến năm 2025, đạt khoảng 35% lực lượng lao động tham gia BHTN; 100% người thất nghiệp được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí khi có nhu cầu; 15% người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp được hỗ trợ đào tạo.

Lan Mai