Chế tài nào "xử" việc chậm giảm giá cước?

Giá xăng dầu hiện tại đang thấp hơn cùng thời điểm năm 2013 khoảng 6 ngàn đồng/lít sau 11 lần giảm giá. Theo lẽ thường, "nước hạ, thuyền hạ", cước vận tải lẽ ra phải giảm, bởi giá xăng dầu, theo tính toán có thể chiếm đến 40% giá thành cước vận tải.

Giá xăng dầu hiện tại đang thấp hơn cùng thời điểm năm 2013 khoảng 6 ngàn đồng/lít sau 11 lần giảm giá. Theo lẽ thường, “nước hạ, thuyền hạ”, cước vận tải lẽ ra phải giảm, bởi giá xăng dầu, theo tính toán có thể chiếm đến 40% giá thành cước vận tải. Song, đến nay theo Sở Giao thông - vận tải, toàn tỉnh có gần 30 đơn vị vận tải có niêm yết giá, mà chỉ có 8 đơn vị chịu giảm giá vé, trong đó có 3 hãng taxi và 6 tuyến xe liên tỉnh từ Xuân Lộc đi các tuyến miền Tây, miền Đông và Tây Nguyên. Còn lại vẫn không rục rịch gì.

Người tiêu dùng, thông qua các phương tiện truyền thông, kêu ca quá nhiều về sự thiếu tự giác và thiếu sòng phẳng của các doanh nghiệp vận tải, khiến Bộ Tài chính phải ra công văn chính thức yêu cầu phải có các giải pháp quản lý giá cước vận tải điều chỉnh phù hợp với giá nhiên liệu, báo về Bộ trước ngày 30-11-2014. Ngoài ra, Bộ Giao thông - vận tải và Bộ Tài chính cũng ra Thông tư liên tịch số 152 buộc các doanh nghiệp, hợp tác xã kinh doanh vận tải từ ngày 1-12-2014 phải kê khai, niêm yết giá cước vận tải. Trong đó, phải kiểm tra, giám sát việc thực hiện kê khai giảm giá cước vận tải ô tô, đôn đốc, yêu cầu các doanh nghiệp vận tải ô tô kịp thời tính toán lại giá thành, kê khai lại giá cước vận tải phù hợp với tác động giảm của giá xăng dầu vào giá cước vận tải thời gian vừa qua. Trường hợp cần thiết, Sở Tài chính phối hợp với Sở Giao thông - vận tải tham mưu cho UBND tỉnh thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tổ chức thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật về giá.

Thực tế, chúng ta có khá nhiều cơ quan tham gia và không thiếu quy định, thậm chí có hẳn Luật Giá để quản lý giá các hàng hóa và dịch vụ thiết yếu, trong đó có giá cước vận tải, dựa trên quan điểm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người tiêu dùng.

Song, quy trình thực hiện của cơ quan nhà nước gần như luôn chậm chạp, theo sau những biến động về giá một khoảng cách… xa lắc. Cho đến lúc này, vẫn chưa có đoàn thanh tra nào được lập để quản lý cước vận tải, còn để doanh nghiệp tự giác, niêm yết giảm bao nhiêu thì dĩ nhiên làm sao có hiệu quả khi doanh nghiệp tự kê khai, tính toán, cân đối chi phí… Chẳng có ai muốn đồng lãi của mình bớt đi cả, do đó nhiều doanh nghiệp né thông tư một cách dễ dàng khi kê cao thêm các chi phí đầu vào khác, như: lương công nhân, khấu hao và các chi phí khác để tránh giảm giá cước. Họ thừa hiểu cơ quan quản lý muốn minh bạch những thông tin kê khai này thì còn mất nhiều thời gian và công sức, đâu dễ ngày một ngày hai. Chưa kể, nhiều doanh nghiệp chỉ giảm nhỏ giọt một cách lấy lệ, cơ quan nhà nước cũng khó can thiệp. Và các chế tài xử lý thì càng mịt mù hơn.

Nhìn rộng ra không chỉ có cước vận tải, mà nhiều mặt hàng thiết yếu khác, như sữa chẳng hạn, người tiêu dùng luôn bị đặt vào thế yếu vì những bất cập và chậm trễ trong quản lý.

VI LÂM