Tuổi học trò có nên yêu?

Kính thưa cô Tâm Đan!
Cháu có một người bạn nam rất hay giúp đỡ cháu, cháu xem bạn như một người bạn thân. Bỗng gần đây, bạn ấy có những biểu hiện khác lạ như hay dõi mắt theo cháu, hay tặng quà, khi cháu vui bạn cũng vui theo; đặc biệt bạn thường nổi cáu khi thấy cháu vui đùa với bạn nam khác. Thưa cô, đó có phải là biểu hiện tình yêu ở bạn ấy? Cháu phải cư xử ra sao khi đối mặt với bạn ấy để không làm tổn thương bạn mà vẫn giữ được tình bạn thân thiết? ...
Một nhóm học sinh lớp 9 ở huyện Tân Phú

Kính thưa cô Tâm Đan!

Cháu có một người bạn nam rất hay giúp đỡ cháu, cháu xem bạn như một người bạn thân. Bỗng gần đây, bạn ấy có những biểu hiện khác lạ như hay dõi mắt theo cháu, hay tặng quà, khi cháu vui bạn cũng vui theo; đặc biệt bạn thường nổi cáu khi thấy cháu vui đùa với bạn nam khác. Thưa cô, đó có phải là biểu hiện tình yêu ở bạn ấy? Cháu phải cư xử ra sao khi đối mặt với bạn ấy để không làm tổn thương bạn mà vẫn giữ được tình bạn thân thiết?

Cháu xin hỏi thêm, chúng cháu (các bạn cùng học lớp 9) đều thắc mắc: tại sao thầy cô cũng như cha mẹ đều cấm chúng cháu yêu với lý do chúng cháu còn nhỏ, phải lo học hành trong khi rõ ràng một số cặp trong chúng cháu có tình cảm thực sự với cháu, có sự cuốn hút nhau? Cấm như vậy đúng hay sai? Nếu đúng thì đến tuổi nào mới có quyền yêu, có phải 18 tuổi không? Lỡ tình yêu đã nảy sinh rồi thì phải xử lý ra sao? Nếu vẫn giữ tình yêu nhưng có mức độ thôi có được không?

Một nhóm học sinh lớp 9 ở huyện  Tân Phú                                                                

Các cháu thân mến!

Trước hết cô trả lời câu hỏi của riêng một bạn nữ - câu hỏi đầu tiên:

Những biểu hiện khác lạ của bạn trai đó với cháu chưa phải là biểu hiện của tình yêu. Cái nhìn đắm đuối, nỗi xao xuyến, nhớ nhung, thích gần gũi, thích được quan tâm, chăm sóc... một người bạn khác giới nào đó là những xúc cảm giới tính. Những xúc cảm đó có thể xuất hiện ở một số bạn phát triển sớm (mới 14 -15 tuổi như các cháu) hoặc trễ hơn (17, 18 tuổi trở lên). Người ta gọi đó là những rung động đầu đời. Có thể là khởi đầu của tình yêu. Từ những xúc cảm giới tính đến tình cảm (tình yêu nam nữ) còn phải trải qua thời gian để được khẳng định. Đồng thời tình yêu chỉ bền vững khi người ta đã trưởng thành, đã hiểu thế nào là tình yêu chân chính, từ đó có ý thức trách nhiệm với tình yêu. Nghĩa là những xúc cảm ban đầu đó có thể dẫn đến tình yêu hoặc chỉ như làn gió thoảng. Quay trở về chuyện của cháu, rõ ràng bạn trai cháu có những rung cảm trước cháu. Cháu xác định chưa yêu ở tuổi này là đúng. Vậy cư xử với bạn thế nào đây "để không làm tổn thương bạn mà vẫn giữ được tình bạn thân thiết"? Theo cô, cháu cứ tỏ ra bình thường như trước và có ý thức xác định "ranh giới" cho bạn ấy. Ví dụ: khi bạn có thái độ "khác lạ" như dõi nhìn thì cháu quay đi; tặng quà thấy không phù hợp( giá trị vật chất cao, ẩn ý của tình yêu...) thì từ chối khéo léo; cáu giận khi cháu vui đùa với bạn nam khác thì nói thẳng bạn như thế là ích kỷ, giữa cháu và bạn ấy cũng như cháu với các bạn trai khác mà thôi, khác chăng là các cháu thân nhau hơn một chút. Động viên bạn cùng giữ gìn sự trong sáng để tình bạn bền vững. Nếu bạn nói thẳng tình cảm của bạn với cháu (tỏ tình) thì cháu cũng nói thẳng cháu chỉ xem bạn như một người bạn thân, hiện tại không thể khác.

Bây giờ đến những câu hỏi chung của các cháu:

- Nói thầy cô và cha mẹ "cấm" các cháu yêu thì hơi nặng nề. Đúng hơn là khuyên can các cháu không nên yêu sớm. Tuổi của các cháu chưa nên yêu vì các cháu chưa đủ kinh nghiệm sống, chưa đủ hiểu biết về tình yêu, hôn nhân, về trách nhiệm với tình yêu nên rất dễ đổ vỡ, rất dễ mắc sai lầm và đôi khi phải trả giá quá đắt cho những sai lầm của mình. Hơn nữa nhiệm vụ chính của các cháu giai đoạn này là học tập và xây dựng cho mình tình bạn cùng giới cũng như khác giới thật trong sáng, lành mạnh, làm động lực cho mỗi người vươn lên. Yêu đương không đúng lúc sẽ cản trở việc học hành, nghĩa là cản trở tương lai tươi sáng - điều mà chính bản thân các cháu không muốn.

- Đến tuổi nào mới có quyền yêu ư? 18 chăng - khi người ta có quyền công dân? Với tình cảm, không thể có những quy định cụ thể. Ngay cả những anh chị học sinh lớp 11, 12 đủ 18 tuổi vẫn chưa nên yêu vì những lý do cô đã nêu ở phần trên. Theo thống kê của Viện khoa học xã hội, ở độ tuổi từ lớp 12 trở xuống, tỷ lệ tình yêu "chẳng đi đến đâu" chiếm hơn 99, 9%; tình yêu trong giới sinh viên có đến 94 - 96% không dẫn tới hôn nhân. Theo các nhà tâm lý học, thông thường người con trai thực sự biết yêu đàng hoàng, đầy đủ trách nhiệm khi 26 tuổi và con gái 22 tuổi. Nghĩa là khi người ta đã có nghề nghiệp, có công ăn việc làm, có những kinh nghiệm sống nhất định thì khả năng bền vững của tình yêu mới cao hơn.

- Tuổi học sinh THCS lỡ yêu rồi thì phải làm sao? Vẫn yêu nhưng có mức độ thôi, được không?  Như trên cô đã giải thích, những tình cảm giữa hai bạn khác giới dành cho nhau ở lứa tuổi các cháu vẫn chưa gọi là tình yêu mặc dù họ "có tình cảm thực sự, cuốn hút nhau...". Nếu giữa các cháu có những tình cảm giống như tình yêu (rung cảm, xúc cảm giới tính) thì cố gắng giữ khoảng cách an toàn (về thân thể và tâm hồn), đối xử với nhau tế nhị và tôn trọng nhau, giúp đỡ nhau vươn lên trong học tập, trong cuộc sống. Đó là tình bạn thân khác giới đúng mực. Hãy sống thật hồn nhiên, vô tư  như cần có với lứa tuổi của các cháu.

Các cháu đồng ý với cô chứ? Chúc các cháu là những "con ngoan, trò giỏi, bạn tốt".

 Tâm Đan