Vùng Sơn Nam (nay thuộc Thái Bình - Nam Định) nổi tiếng nhiều người đỗ đạt. Khoa thi Quý Mùi năm Quang Thuận thứ tư, đời vua Lê Thánh Tông (1463) có Lương Thế Vinh đỗ Trạng nguyên, Quách Đình Bảo đỗ Thám hoa.
Vùng Sơn Nam (nay thuộc Thái Bình - Nam Định) nổi tiếng nhiều người đỗ đạt. Khoa thi Quý Mùi năm Quang Thuận thứ tư, đời vua Lê Thánh Tông (1463) có Lương Thế Vinh đỗ Trạng nguyên, Quách Đình Bảo đỗ Thám hoa. Cùng thi đỗ đại khoa, nhưng việc học thi của Lương Thế Vinh và Quách Đình Bảo không giống nhau. Bảo chăm chỉ ôn luyện, Vinh thư giãn, tự tại.
Một hôm, sắp đến kỳ thi, Lương Thế Vinh tìm sang làng Phúc Khê bên Sơn Nam hạ để thăm Quách Đình Bảo, toan bàn chuyện cùng lên kinh ứng thí. Đến làng, Vinh ghé một quán nước nghỉ chân. Tại đây Vinh nghe người ta nói là Quách Đình Bảo đang ngày đêm dùi mài kinh sử quên ngủ, quên ăn. Chắc chắn kỳ này Bảo phải đứng đầu bảng vàng. Vinh cười nói:“Kỳ thi đến nơi mà còn chúi đầu vào quyển sách, cố tụng niệm thêm vài chữ. Vậy cũng gọi là biết học ư? Ta có đến thăm cũng chẳng có gì để bàn bạc”. Nói rồi, Vinh ra về, không thăm nữa.
Quách Đình Bảo nghe kể lại chuyện trên:“Người đó hẳn là Lương Thế Vinh!”. Thế là Bảo khăn gói, tìm đến Cao Hương thăm Vinh. Vinh đi vắng, người nhà bảo Vinh đang chơi ngoài bãi. Quách Đình Bảo ra bãi tìm, quả thấy Vinh đang thả diều,
chạy chơi cùng bạn bè, rất ung dung thư thái. Bảo phục lắm tự nói với mình: “Người này khôi ngô tuấn tú, phong thái ung dung, ta có học mấy cũng không thể theo kịp”.
Thì ra, kết quả thi cử không phải lệ thuộc vào việc “học gạo học tủ”. Điều quan trọng là chọn lựa kiểu học thi phù hợp với mình. Đó là lý do giải thích tại sao có rất nhiều thủ khoa của các kỳ thi “made in” từ các làng quê nghèo khó, xa xôi; từ việc vừa ôn thi vừa quạt lửa nấu cháo heo! Ơi các sĩ tử giàu mộng mơ, xin biết cho việc này!
Trực Tử
