Tăng mức phạt với hành vi 'bóc phốt', nói xấu nhau sai sự thật trên mạng xã hội

Tại buổi chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông (TT-TT) Nguyễn Mạnh Hùng, nhiều đại biểu Quốc hội nêu thực tế thời gian qua có nhiều người nổi tiếng lợi dụng mạng xã hội để quảng cáo sai sự thật, “bóc phốt”, nói xấu lẫn nhau gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống xã hội, tình hình an ninh trật tự tại địa phương.

Các đại biểu đề nghị ngành TT-TT có giải pháp căn cơ để xử lý vấn đề này, hạn chế các thông tin độc hại trên môi trường mạng.

Tăng mức xử phạt

Phó thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc phát biểu tại phiên chất vấn. Ảnh: Q.H

Bộ trưởng TT-TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, thời gian qua lực lượng chức năng đã xử phạt nhiều cá nhân có hành vi thông tin sai sự thật. Mức phạt này ở Việt Nam là cao nhưng so với các nước còn thấp. Sắp tới đây, các cơ quan chức năng sẽ đề xuất phải tăng mức phạt đối với các hành vi này.

Bộ trưởng cho biết thêm, Việt Nam mới chỉ phạt người sử dụng mạng xã hội nói xấu người khác, còn trách nhiệm nhà mạng, mạng xã hội chưa rõ. Trong khi đó, ở các quốc gia khác phạt hành vi này rất nặng, thậm chí phạt tới cả triệu USD. Họ quy định cả trách nhiệm của nhà mạng và cả mạng xã hội, thậm chí chủ mạng xã hội có thể phải đi tù theo pháp luật Singapore.

Ông Hùng nhấn mạnh luật pháp phải mang tính răn đe, xử lý nghiêm minh, xử phạt nặng để cảnh tỉnh nhiều người khác.

Bộ trưởng cho biết, sắp tới Bộ Chính trị sẽ giao cho Bộ Công an làm luật về Phòng chống tin giả nên câu chuyện về thể chế khi đó sẽ được giải quyết.

Đối với thắc mắc của đại biểu về trách nhiệm của công tác quản lý quảng cáo trên môi trường mạng, Bộ trưởng Hùng cho biết, không gian mạng không khác gì thông gian thực. Chỉ khi nào việc của nhà nào nhà nấy thực hiện. Ai quản lý vấn đề gì trong đời thực thì thực hiện quản lý vấn đề đó trên không gian mạng. Có như vậy, không gian mạng mới lành mạnh được.

Liên quan đến quảng cáo thực phẩm chức năng, hàng nhái, hàng giả trên mạng xã hội, đến nay Bộ Y tế, Bộ Công thương đã xây dựng các công cụ rà quét, xử lý quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng.

“Trước đây không gian mạng là vô danh thì mọi người có thể vô trách nhiệm. Nhưng tới đây, khi có nghị định quy định các tài khoản mạng xã hội đăng ký mới phải xác thực định danh thì trách nhiệm của mọi người được nâng lên” – ông Hùng nhấn mạnh.

Bộ trưởng NGUYỄN MẠNH HÙNG cho biết, đến nay, cơ quan chức năng đã cấp phép gần 1 ngàn mạng xã hội Việt Nam. Số người dùng mạng xã hội Việt Nam cộng lại tương đương và cao hơn các mạng xã hội lớn như Facebook, YouTube, TikTok, đó là chưa kể Việt Nam còn phát triển 38 nền tảng số quốc gia khác để phục vụ các hoạt động khác, nếu tính cả số này thì số người dùng còn lớn hơn nữa.

Thu trên 20 ngàn tỷ đồng tiền thuế với các mạng xã hội

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, các nền tảng số xuyên biên giới hoạt động theo luật pháp khác nên sẽ có khó khăn trong việc yêu cầu tuân thủ luật pháp Việt Nam.

Tuy nhiên, Việt Nam là nước có chủ quyền trên không gian mạng, có luật pháp, có chính quyền, có lực lượng trong tay nên yêu cầu các doanh nghiệp hoạt động ở Việt Nam phải tuân thủ luật pháp Việt Nam. Nếu họ không tuân thủ, chúng ta có đủ điều kiện, kỹ thuật, hạ tầng để ngăn chặn, khiến các nền tảng này ngừng hoạt động. Một may mắn lớn là ở nước ta, hạ tầng số, hạ tầng viễn thông nằm trong tay các doanh nghiệp Việt Nam, nên chúng ta có đủ năng lực để quản lý và xử lý các vấn đề trên không gian mạng.

Bộ TT-TT đã làm việc trong nhiều năm và đã đạt được nhiều kết quả rất tích cực như tăng tỷ lệ gỡ bỏ thông tin xấu, độc (từ 10-20% năm 2018 đến nay đã nâng lên tỷ lệ trên 95%), trường hợp đặc biệt phải xử lý trong vòng hai tiếng với các thông tin xấu, độc. Trước đây các mạng xã hội chỉ gỡ bỏ thông tin xấu, độc, bây giờ phải gỡ bỏ các tài khoản, xóa các trang tạm thời, thậm chí xóa vĩnh viễn. Nhiều mạng xã hội lớn đã hợp tác với Bộ TT-TT để tuyên truyền chống tin giả, lừa đảo trực tuyến, đồng thời quảng bá hình ảnh, con người Việt Nam ra nước ngoài.

Ngoài ra, các mạng xã hội đã tuân thủ pháp luật của Việt Nam, đã đóng thuế ở Việt Nam. Trong 2,5 năm qua, chúng ta đã thu được trên 20 ngàn tỷ đồng tiền thuế từ các trang mạng xã hội, tăng 6 lần so với trước đây. Các mạng xã hội cũng hiện diện pháp lý ở Việt Nam để thuận tiện xử lý các thông tin, các vi phạm.

Bộ TT-TT sẽ tổ chức tập huấn cho cơ quan thanh tra, kiểm tra, bộ, ngành địa phương liên quan đến quảng cáo trên môi trường số. Trong đó, giải pháp chính để hạn chế quảng cáo sai sự thật là cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các bộ ngành, địa phương, đơn vị, cá nhân.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng nhiều lấn nhấn mạnh: “Ai quản lý gì trong đời thực thì cũng quản lý cái đó trên không gian mạng. Bộ Y tế phải vào cuộc trong vấn đề quảng cáo sai sự thật đối với thuốc, thực phẩm chức năng. Bộ Công Thương phải vào cuộc để kiểm soát quảng cáo, hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng…”.

Công nghệ thông tin là then chốt

Làm rõ một số vấn đề liên quan được nêu tại phiên chất vấn, Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, thời đại của chúng ta là  thời đại công nghiệp 4.0, kinh tế đang hướng tới là kinh tế xanh, đặc biệt là kinh tế số, trong đó lĩnh vực công nghệ thông tin là then chốt. Để công nghệ thông tin phát triển, Phó thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh đến 5 trụ cột cốt lõi gồm: hạ tầng về công nghệ thông tin; dữ liệu lớn; bảo mật công nghệ thông tin, an ninh mạng; nguồn nhân lực; ứng dụng công nghệ thông tin như AI, internet vạn vật, điện toán đám mây…

Về nhóm vấn đề báo chí và mạng xã hội, Phó thủ tướng nhấn mạnh, báo chí cách mạng đã chủ động đẩy mạnh tuyên truyền về xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa, lịch sử, tạo sự đồng thuận và niềm tin cho xã hội, định hướng dư luận và nêu gương người tốt, việc tốt, tôn vinh những tấm gương để xã hội học tập.

Để báo chí phát triển trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nêu rõ, chúng ta phải hoàn thiện pháp luật báo chí và pháp luật có liên quan. Tăng cường đào tạo và tập huấn để theo kịp với công nghệ, yếu tố của thời đại. Định hướng tuyên truyền và cung cấp thông tin chính xác, mới mẻ, đúng đắn và có tính thời sự cao. Siết lại tiêu chí, tôn chỉ, mục đích của báo và tạp chí hiện nay. Thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm, kịp thời. Đổi mới, tăng cường cơ chế tài chính cho cơ quan báo chí, trong đó có chính sách thuế.

Bộ trưởng NGUYỄN MẠNH HÙNG nhấn mạnh: “Muốn bền vững, muốn chuyển đổi số, bắt buộc phải làm chủ công nghệ. Người Việt Nam giỏi công nghệ thông tin và hoàn toàn có thể tự làm chủ các ứng dụng và làm chủ công nghệ”.

Hạnh Dung