Tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng

Bên cạnh những đóng góp quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, không gian mạng với những đặc điểm tức thì, siêu liên kết, ẩn danh, khó kiểm soát nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn. Theo đó, không gian mạng bị các thế lực thù địch lợi dụng để cài cắm nhiều thông tin xấu độc hòng phá hoại về mặt tư tưởng chính trị; là môi trường tin tặc tấn công bất hợp pháp có chủ đích hòng gây thiệt hại cho người dân, doanh nghiệp, ảnh hưởng về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh…

Ngày 13-3, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật buộc ByteDance, công ty mẹ của TikTok, phải thoái vốn quyền sở hữu ứng dụng nếu không muốn bị cấm hoạt động ở nước này. Trong ảnh: Biểu tượng TikTok tại văn phòng ở Culver City, California, Mỹ.

Một số vụ tấn công bất hợp pháp có chủ đích nhằm vào hệ thống công nghệ thông tin của một số công ty lớn trong thời gian gần đây cho thấy cần tăng cường hơn nữa việc bảo đảm an toàn thông tin mạng.

* Nhiều vụ tấn công bất hợp pháp có chủ đích theo hình thức mã hóa dữ liệu

Vào 0h ngày 2-4, hệ thống công nghệ thông tin của Tổng công ty Dầu Việt Nam - CTCP (PVOIL) bị tấn công bất hợp pháp có chủ đích theo hình thức mã hóa dữ liệu (ransomware), khiến hệ thống công nghệ thông tin của PVOIL bị ngưng trệ, khiến tất cả hệ thống PVOIL, Easy, PVOIL B2B, hóa đơn điện tử, email và cổng thông tin của doanh nghiệp đều ngừng hoạt động. Một trong những tác động trực tiếp nhất là việc phát hành hóa đơn điện tử phục vụ việc bán hàng của PVOIL tạm thời không thể thực hiện được, khiến doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề. Đến 15h ngày 3-4, PVOIL đã có thể phát hành hóa đơn điện tử và phiếu xuất kho qua hệ thống công nghệ thông tin của một đơn vị cung cấp dịch vụ.

Trước đó, vào 10h ngày 24-3, hệ thống thông tin của Công ty Chứng khoán VNDirect bị tấn công. Tin tặc đã khai thác lỗ hổng bảo mật để xâm nhập vào hệ thống, cài đặt virus và mã hóa dữ liệu, yêu cầu doanh nghiệp trả một khoản tiền chuộc lại dữ liệu. Công ty phải mất 3 ngày để khôi phục hệ thống. Sau khi tiến hành rà soát đánh giá hệ thống, đảm bảo an toàn thông tin, ngày 1-4, VNDirect mở lại hệ thống giao dịch chứng khoán.

Đây là những vụ tấn công bất hợp pháp có chủ đích nhắm vào các tập đoàn, công ty lớn trong thời gian gần đây. Bên cạnh đó, còn những vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản người dân thông qua không gian mạng với nhiều hình thức đã được báo chí phản ánh thường xuyên và cũng khó để thống kê đầy đủ được. 

* Người dùng internet, mạng xã hội nhiều; tin xấu độc chiếm tỷ lệ cao

Tại Hội thảo khoa học Công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới diễn ra vào cuối năm 2023, Phó giám đốc Sở Thông tin và truyền thông Giang Thị Thu Nga cho biết: Theo We Are Social, tính đến tháng 1-2023, Việt Nam có 77,93 triệu người sử dụng internet, tương đương 79,31% so với tổng dân số. 5 nền tảng mạng xã hội được sử dụng nhiều nhất ở Việt Nam gồm có: Facebook (91,6%), Zalo (90,1%), TikTok (77,5%), Facebook Messenger (77%) và Instagram (55,4%). Thống kê cho thấy, trung bình một tháng, các thế lực thù địch phát tán hơn 130 ngàn bài viết, video xuyên tạc lên internet, mạng xã hội (tin giả, xấu, độc chiếm trên 50%). Trong đó, có hơn 80 ngàn bài viết được phát tán trên mạng xã hội Facbook và khoảng 40 ngàn bài viết, video xuyên tạc từ các kênh mạng xã hội Youtube, blog cá nhân hoặc các kênh tin tức phản động.

Trên địa bàn bàn Đồng Nai có 5 doanh nghiệp viễn thông cung cấp dịch vụ internet, không có doanh nghiệp thiết lập mạng xã hội. Là một tỉnh năng động và phát triển, Đồng Nai có tỷ lệ người sử dụng internet khoảng 85%, cao hơn mức bình quân của cả nước.

Từ năm 2018 đến cuối năm 2023, qua kiểm tra rà soát, các cơ quan chức năng của tỉnh đã phát hiện 94 vụ việc, xử lý hình sự 9 đối tượng, xử phạt hành chính 94 đối tượng, nhắc nhở 144 đối tượng lợi dụng không gian mạng chia sẻ thông tin sai sự thật, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, thực hiện gỡ 317 link bài, tài khoản có nội dung xấu độc. Riêng Sở Thông tin và truyền thông đã báo cáo, đề nghị Bộ Thông tin và truyền thông xử lý, bóc gỡ 38 tài khoản mạng xã hội đăng tải thông tin xấu, độc, thông tin xuyên tạc, chống phá, nói xấu Đảng, Nhà nước…

Tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về an toàn thông tin mạng, đặc biệt là quy định về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ

Với Luật An ninh mạng năm 2018, Việt Nam đã quy định rõ về hoạt động an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng; trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Bên cạnh đó, Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 quy định về hoạt động an toàn thông tin mạng, quyền, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc bảo đảm an toàn thông tin mạng; mật mã dân sự; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về an toàn thông tin mạng; kinh doanh trong lĩnh vực an toàn thông tin mạng; phát triển nguồn nhân lực an toàn thông tin mạng; quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng.

Trước một số sự cố gây mất an toàn thông tin mạng và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn không gian mạng Việt Nam xảy ra trong thời gian gần đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 33/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng.

Trước tình hình hoạt động tấn công mạng, đặc biệt là mã độc tống tiền (ransomware) tăng mạnh thời gian gần đây và có thể tiếp tục diễn biến phức tạp trong giai đoạn tới, nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời để khắc phục những tồn tại, hạn chế, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện quyết liệt, có hiệu quả chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tập trung vào các nội dung trọng tâm sau: Trực tiếp chỉ đạo và phụ trách công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng; chịu trách nhiệm trước pháp luật và Thủ tướng Chính phủ nếu để hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý không bảo đảm an toàn thông tin mạng, để xảy ra sự cố nghiêm trọng. Chỉ đạo tổng rà soát, đánh giá tình hình bảo đảm an toàn thông tin mạng đối với các hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý theo hướng dẫn của Bộ Thông tin và truyền thông; gửi kết quả về Bộ Thông tin và truyền thông trước ngày 30-4-2024…

Các bộ, ngành, địa phương chủ động phối hợp Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chỉ đạo các tổ chức, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trực tuyến phục vụ người dân, doanh nghiệp thuộc phạm vi quản lý nhà nước tăng cường bảo đảm an toàn thông tin mạng, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật về an toàn thông tin mạng, đặc biệt là quy định về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ.

Có thể thấy, không gian mạng đã, đang và tiếp tục sẽ là công cụ hàng đầu để các đối tượng thù địch lợi dụng chống phá về mặt tư tưởng; là môi trường để tin tặc tiến hành hoạt động phá hoại, gây ảnh hưởng về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Bên cạnh sự vào cuộc chủ động, tích cực của ngành chức năng thì ý thức cảnh giác, sử dụng internet, mạng xã hội an toàn của mỗi người dân, các đơn vị, tổ chức khi làm việc, học tập, kết nối, giao lưu và giải trí là điều hết sức quan trọng.

Theo đó, mỗi cá nhân sử dụng mạng xã hội cần không ngừng nâng cao nhận thức, kỹ năng sử dụng mạng xã hội, ý thức được vai trò, trách nhiệm trong việc góp phần xây dựng không gian mạng lành mạnh, bổ ích; tuân thủ các quy định của pháp luật khi sử dụng internet; mạng xã hội; không chia sẻ, cung cấp các thông tin giả mạo, sai sự thật, tỉnh táo trước những thông tin xấu độc, xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước…

Lâm Viên