Phòng ngừa “điểm nóng”, không để các thế lực thù địch lợi dụng kích động, chống phá

Trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, cả hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân trong cả nước đã đoàn kết, chung sức, đồng lòng nỗ lực phấn đấu, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ và đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện, tạo nhiều dấu ấn nổi bật. Dù vậy, có lúc, có nơi vẫn xảy ra một số “điểm nóng”, những vụ việc phức tạp, tạo điều kiện cho các thế lực thù địch, cơ hội chính trị lợi dụng tình hình tung ra những luận điệu xuyên tạc, chống phá sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta.

Sáng 12-6, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đến thăm hỏi, động viên cán bộ Công an xã Ea Ktur bị thương trong vụ nhóm người dùng súng tấn công trụ sở UBND xã Ea Tiêu và xã Ea Ktur (H.Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk). Ảnh: TTXVN

Ban Tuyên giáo Trung ương đã tổ chức hội nghị tập huấn kiến thức, kỹ năng tuyên truyền và tham gia xử lý “điểm nóng” về dân tộc, tôn giáo vào tháng 8-2023 tại Đồng Nai.

* “Điểm nóng” ảnh hưởng xấu đến đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của nhân dân

Theo Từ điển Bách khoa công an nhân dân, “điểm nóng” là thuật ngữ chỉ một địa bàn đang xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp có đông người tham gia, dẫn đến gây mất ổn định về an ninh, trật tự, ảnh hưởng xấu đến đời sống chính trị, kinh tế, xã hội của nhân dân địa phương.

Theo bài giảng của đồng chí Hoàng Thị Hạnh, nguyên Thứ trưởng - Phó chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, báo cáo viên của hội nghị trên: “Điểm nóng” là một địa bàn, một khu vực tập trung mâu thuẫn cao độ bùng nổ thành các cuộc tranh chấp, gây rối, xung đột, gây hậu quả xấu về chính trị, kinh tế, xã hội, an ninh - trật tự.

Qua hơn 35 năm thực hiện công cuộc đổi mới, bên cạnh những thành tựu đạt được về kinhtế-xãhội,ởmộtsốđịa phương trong cả nước vẫn xảy ra một số “điểm nóng”, những vụ việc phức tạp như: vụ nông dân Thái Bình khiếu kiện diễn ra ở hầu hết các xã năm 1997-1999; vụ cưỡng chế thu hồi đất ở H.Tiên Lãng (TP.Hải Phòng) năm 2012; vụ lấn chiếm đất quốc phòng tại xã Đồng Tâm (H.Mỹ Đức, Hà Nội) tháng 4-2017; các vụ bạo động ở Tây nguyên vào tháng 2-2002, tháng 4-2004 và mới đây nhất là tháng 6-2023...

Mới đây, qua vụ tấn công của các đối tượng vào trụ sở UBND xã và người dân tại tỉnh Đắk Lắk vào ngày 11-6 có thể thấy “điểm nóng” không chỉ dừng lại ở việc chống phá, kích động biểu tình mà đã xuất hiện những đối tượng cực đoan, kích động vũ lực, có tổ chức, có phân công nhiệm vụ, rất manh động, liều lĩnh, sẵn sàng dùng vũ khí, đốt phá, giết hại người dân, cán bộ, chiến sĩ... Các cơ quan chức năng của Việt Nam đã xác định đây là hành vi khủng bố có tổ chức nhằm vào trụ sở cơ quan nhà nước, cán bộ và dân thường.

* Không để các thế lực thù địch lợi dụng “điểm nóng” để chuyển thành mâu thuẫn địch - ta

Theo đồng chí Hoàng Thị Hạnh, trên cơ sở tổng hợp đánh giá tác động xã hội của các “điểm nóng” ở Việt Nam từ trước đến nay, có thể phân loại thành 3 loại chủ yếu: loại “điểm nóng” có yếu tố địch; loại “điểm nóng” do những sai phạm pháp luật hoặc vi phạm dân chủ của một bộ phận cán bộ chính quyền; loại “điểm nóng” do một số phần tử bất mãn, cơ hội, tiêu cực kích động, lôi kéo, khiếu kiện đông người.

Nếu dựa theo tính chất vụ việc, phân loại “điểm nóng” thành “điểm nóng” xã hội và “điểm nóng” chính trị - xã hội. Với “điểm nóng” xã hội, trong một cộng đồng xã hội, có nhiều bộ phận nhân dân khác nhau, do sự tranh chấp dân sự, phát sinh những mâu thuẫn và chống đối lẫn nhau giữa các nhóm người. Khi các bên tham gia không còn tự kiềm chế được nữa, họ có những hành vi vượt ra ngoài khuôn khổ của pháp luật, của những chuẩn mực đạo đức và những giá trị của xã hội, gây nên bất ổn định và ngang nhiên thách thức pháp luật. “Điểm nóng” xã hội có thể chuyển thành “điểm nóng” chính trị - xã hội, chống đối chính quyền nếu không có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời. Do đó, “điểm nóng” xã hội là tiền đề của “điểm nóng” chính trị - xã hội.

Theo đồng chí Hoàng Thị Hạnh, ở nước ta hiện nay, “điểm nóng” chính trị - xã hội bắt nguồn từ 2 khía cạnh. Một là chống đối chính sách, pháp luật hiện hành: nhân danh vì lợi ích cộng đồng, họ cho rằng một chính sách cụ thể hay một đạo luật nào đó không còn phù hợp với điều kiện đã thay đổi hay đã gây bất lợi cho giới mình. Cho nên họ đấu tranh đòi sửa chữa, bổ sung hay xóa bỏ hoặc ban hành chính sách, luật mới. Hai là chống thể chế chính trị - xã hội: với chiêu bài đấu tranh cho tự do dân chủ, sự chống đối này hướng vào việc thay đổi căn bản hệ thống định chế chính trị, thiết chế tổ chức, phương thức vận hành của hệ thống chính trị - xã hội mà thực chất là đòi thay đổi chủ thể quyền lực chính trị xã hội.

Có thể thấy, “điểm nóng” chưa phải là mâu thuân địch -ta,nhưnglàcơhộiđểcác thế lực thù địch, đối tượng tội phạm và phần tử xấu lợi dụng, xuyên tạc, kích động chống đối, can dự, can thiệp. Vì vậy, trong quá trình giải quyết “điểm nóng”, phải chú ýđếnyếutốnộibộvàyếutố địch, tội phạm, chú ý không để các thế lực thù địch lợi dụng các “điểm nóng” để chuyển thành mâu thuẫn địch - ta.

* Bài học kinh nghiệm phòng ngừa “điểm nóng”

Theo đồng chí Nguyễn Thị Thu Hoài, Phó vụ trưởng Vụ Tuyên truyền Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng tuyên truyền và tham gia xử lý “điểm nóng” về dân tộc, tôn giáo không chỉ dành cho lãnh đạo tỉnh, cán bộ cấp tỉnh, mà còn tập huấn cho cán bộ ở cơ sở. Do vậy, đợt bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kỹ năng tuyên truyền và tham gia xử lý “điểm nóng” do Ban Tuyên giáo Trung uơng tổ chức vừa qua tại Đồng Nai có cán bộ xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh tham gia.

Theo đó, phương pháp tiếp cận “điểm nóng” gồm có: phân tích những yêu sách của đám đông, phân tích người đứng đầu đám đông yêu sách, phân tích tâm lý hành vi của đám đông yêu sách. Quy trình xử lý “điểm nóng” bước đầu là nắm chắc tình hình; sau đó tập trung nghiên cứu, đánh giá làm rõ tình hình phức tạp về kinh tế - xã hội, an ninh trật tự tại địa bàn; nội dung, tính chất, phạm vi, mức độ sự việc, nguyên nhân của sự việc và dự báo khả năng diễn biến tình hình, các tình huống có thể xảy ra...

Sau khi nắm tình hình, nghiên cứu vấn đề cần tiến hành lập đoàn công tác để xuống địa bàn trực tiếp nghe cấp ủy, chính quyền, các đoàn thể và đại diện quần chúng phản ánh tình hình, từ đó xem xét giải quyết công khai kịp thời ngay tại cơ sở; tập trung thanh tra làm rõ những nội dung khiếu kiện, tố cáo của quần chúng, sớm kết luận, công bố và giải quyết để ổn định tình hình; tổ chức tuyên truyền, vận động quần chúng bình tĩnh, ủng hộ giải pháp của cấp ủy, chính quyền, tập trung lao động sản xuất, không làm phức tạp tình hình; có biện pháp chỉnh đốn, củng cố ngay về tổ chức, cán bộ và hoạt động của các tổ chức cơ sở Đảng, chính quyền, đoàn thể quần chúng và đội ngũ cán bộ đảng viên đảm bảo hiệu lực lãnh đạo, quản lý. Cuối cùng là rút “ngòi nổ”, từng bước giải quyết dứt điểm vấn đề...

Lâm Viên