Thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa: Mở ra không gian, sức sống cho khu di tích

Phản hồi bài viết: “Khởi động thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa” đăng trên Báo Đồng Nai ngày 3-5, nhiều bạn đọc (BĐ) bày tỏ ý kiến ủng hộ phương án tổ chức lại cảnh quan khu vực quảng trường Thành cổ Biên Hòa tại phường Quang Vinh (thành phố Biên Hòa).

Khu vực Thành cổ Biên Hòa sẽ được tôn tạo, chỉnh trang thành quảng trường, tạo thêm không gian sinh hoạt cộng đồng phục vụ người dân. Ảnh: K.Liễu

BĐ kỳ vọng khu vực Thành cổ Biên Hòa sớm được tôn tạo, chỉnh trang, mở ra không gian quảng trường vừa tạo sức sống cho thành cổ, kết hợp tổ chức các hoạt động cộng đồng phục vụ người dân. Đồng thời, phát huy được giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc và du lịch của di tích.

“Đánh thức” khu di tích ẩn mình

Di tích lịch sử Thành cổ Biên Hòa (còn gọi Thành Kèn), được xem là công trình kiến trúc quân sự lớn thứ nhì ở Nam Bộ, chỉ sau thành Gia Định và là thành cổ duy nhất ở Nam Bộ còn tồn tại đến ngày nay. Đây là di tích lịch sử cấp quốc gia, được trùng tu vào năm 2014. Tuy nhiên, khu di tích này dường như đã bị lãng quên dù nằm ngay trong lòng thành phố, trên khu đất có diện tích khoảng 1 hécta, án ngữ ngay điểm nhìn trục chính đường Phan Chu Trinh nối thẳng với sông Đồng Nai.

Khi đi qua khu vực này, người đi đường chỉ nhìn thấy tấm biển hiệu Di tích lịch sử Thành cổ Biên Hòa và nhà 2 tầng bằng bê tông có kiến trúc không tương đồng với tổng thể, che chắn hết tầm nhìn.

Mới đây, Phó chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Hà đã thống nhất giao Sở Văn hóa, thể thao và du lịch chủ trì thực hiện việc chỉnh trang, thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa. Theo đó, tôn tạo, chỉnh trang khu vực Thành cổ Biên Hòa trở thành quảng trường, thiết lập không gian sinh hoạt cộng đồng phục vụ cư dân đô thị, góp phần phát huy giá trị, biến khu vực này trở thành điểm nhấn của đô thị Biên Hòa.

Phương án thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa được Sở Xây dựng đề xuất là bảo toàn tuyệt đối, không can thiệp đối với 4 di tích gốc đã được công nhận của di tích lịch sử cấp quốc gia Thành cổ Biên Hòa. Đồng thời, để mở rộng mặt tiền phía trước khu vực Thành cổ Biên Hòa, tiếp cận với đường Phan Chu Trinh, dỡ bỏ dãy nhà 2 tầng phía trước Thành cổ Biên Hòa. Từ đó, tạo thành trục kết nối thẳng đến trục sông Đồng Nai tạo cảnh quan, tầm nhìn từ sông Đồng Nai hướng về thành phố.

Phản hồi thông tin bài báo “Khởi động thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa” được trích dẫn trên Facebook Báo Đồng Nai, tài khoản Facebook Đặng Thị Hòa bình luận: “Cái này quá tuyệt vời luôn”. Tương tự, tài khoản Huỳnh Thái Hải viết: “Quá tuyệt”.

Ngoài ra, nhiều ý kiến cho rằng, việc tôn tạo thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa sẽ giúp “đánh thức” khu di tích ẩn mình này.

Phó chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa Nguyễn Duy Tân cho biết, theo phương án thiết lập quảng trường tại khu vực Thành cổ Biên Hòa, thành phố sẽ tháo dỡ các công trình xây dựng dọc đường Phan Chu Trinh, hàng rào bê tông cốt thép và các công trình xây dựng không liên quan đến di tích. Thực hiện tạo lập quảng trường, công viên cây xanh, bãi xe kết hợp với 2 công trình Di tích Thành cổ Biên Hòa. Trước mắt, cải tạo khuôn viên bên trong khu vực Thành cổ Biên Hòa, tạo lối đi, lắp đặt các thiết bị phục vụ người dân luyện tập thể dục, thể thao, bố trí ghế đá, hệ thống đèn trang trí…

Phát huy giá trị di tích, gắn kết với cộng đồng

“Tôi sống gần 50 năm ở Biên Hòa nhưng chưa vào thành cổ bao giờ, dù là di tích quốc gia nhưng thấy khu vực âm u, tường cao các hướng, ít người lui tới nên cũng ngại vào xem. Di tích quốc gia, lớn nhất nhì Đông Nam Bộ mà không thể trở thành điểm tham quan, không phát huy được giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc và du lịch thì tiếc quá. Mong phương án thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa sớm triển khai để khu vực này được chỉnh trang trở thành không gian sinh hoạt cộng đồng thu hút người dân, nhất là các bạn trẻ” - tài khoản Facebook Đồ Điện chia sẻ.

Ủng hộ phương án tổ chức lại cảnh quan khu vực quảng trường Thành cổ Biên Hòa, BĐ Nguyễn Thái Sơn (nhân viên một công ty du lịch tại thành phố Biên Hòa) cho biết, khách đến Biên Hòa thường được giới thiệu các danh lam thắng cảnh như: Văn miếu Trấn Biên, chùa Ông, khu du lịch Bửu Long... Riêng Di tích lịch sử cấp quốc gia Thành cổ Biên Hòa dường như đã bị lãng quên dù nó nằm ngay trong lòng thành phố. Khu vực này cần được tôn tạo lại mới có thể thu hút du khách.

“Tôi nhất trí với phương án đề xuất của Sở Xây dựng là thiết lập quảng trường, tạo một không gian độc lập, giống như một căn phòng ngoài trời. Không gian khu vực thành cổ được mở ra thông suốt tuyến đường Phan Chu Trinh sẽ tạo sức sống cho thành cổ, vừa có thể kết hợp tổ chức các hoạt động cộng đồng” - ông Sơn nói.

Nhiều BĐ cho rằng, cần công cộng hóa các khu di tích bằng cách mở rào, tạo không gian thông thoáng để người dân tiếp cận và biết rõ hơn lịch sử của Biên Hòa - Đồng Nai hơn 325 năm. Tài khoản Facebook Lê Mẫn viết: “Các công viên, khu di tích nên tạo không gian mở, thoáng, xanh, sạch thì tệ nạn sẽ giảm, người dân sẽ hưởng lợi nhiều hơn”. “Mong phương án thiết lập quảng trường Thành cổ Biên Hòa sớm được thực hiện” - tài khoản Facebook  Văn Thảo bộc bạch.

Kim Liễu