Phòng trị bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết (SXH) xảy ra quanh năm, đặc biệt vào mùa mưa, có thể bùng phát thành dịch đe dọa sinh mạng và sức khỏe cộng đồng. Bệnh có thể trở nặng bất ngờ, gây tử vong cao. Trước tình trạng bệnh dịch diễn biến khá phức tạp thì việc nhận diện các bệnh cũng khó khăn.

Sốt xuất huyết (SXH) xảy ra quanh năm, đặc biệt vào mùa mưa, có thể bùng phát thành dịch đe dọa sinh mạng và sức khỏe cộng đồng. Bệnh có thể trở nặng bất ngờ, gây tử vong cao. Trước tình trạng bệnh dịch diễn biến khá phức tạp thì việc nhận diện các bệnh cũng khó khăn.

* Biểu hiện của bệnh

Đối với bệnh SXH, có các dấu hiệu điển hình như: 

- Người bệnh sốt cao từ 39- 40oC, đột ngột, liên tục trong 3-4 ngày liền.

- Xuất huyết (chảy máu) thường ở nhiều dạng:  Xuất huyết dưới da, làm lộ trên mặt da những chấm nhỏ màu đỏ, đốm đỏ hay vết bầm. Phân biệt với vết muỗi cắn bằng cách căng da chung quanh chấm đỏ, nếu chúng vẫn còn là do xuất huyết, ngược lại nếu biến mất thì đó là vết muỗi cắn; chảy máu cam, chảy máu chân răng, nướu răng; ói hoặc đi cầu ra máu (nước ói màu nâu, phân lợn cợn như bã cà phê hoặc đỏ tươi); đau bụng.

Chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại Bệnh viện nhi đồng Đồng Nai.

- SXH ở người lớn thường biểu hiện với những triệu chứng lâm sàng rất nặng nề như suy đa phủ tạng, rối loạn đông máu, xuất huyết nội và tử vong chiếm tỷ lệ 33% trong tổng số ca tử vong do SXH.

- Sốc là dấu hiệu nặng, thường xuất hiện từ ngày thứ 3-6 của bệnh, đặc biệt lúc trẻ đang sốt cao chuyển sang hết sốt và có thể xảy ra kể cả khi không thấy rõ dấu hiệu xuất huyết. Dấu hiệu sốc gồm: Trẻ mệt, li bì hoặc vật vã; chân tay lạnh; tiểu ít.

* Làm gì khi nghi ngờ bị SXH?

Khi có các biểu hiện như trên người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán, điều trị phù hợp. Nếu trường hợp nhẹ, có thể chăm sóc tại nhà như sau: 

- Cho trẻ nghỉ ngơi, tránh chạy nhảy.

- Cho ăn nhẹ: cháo, súp, sữa...

- Cho uống nhiều nước hơn bình thường, có thể dùng nước chín để nguội, nước oresol (nước biển khô, cách pha: 1 gói pha vào 1 lít nước, uống 100-150ml nước/kg cân nặng/ngày), nước cam vắt, nước chanh đường...

- Hạ sốt với thuốc Paracetamol, lau nước ấm khi sốt cao.

- Tuyệt đối không cho trẻ uống aspirin (vì gây thêm xuất huyết), không cắt lể hay cạo gió, không quấn kín hoặc mặc áo nhiều khi trẻ đang sốt, không cữ ăn, không nhịn uống.

Dù điều trị ở nhà nhưng hàng ngày người bệnh vẫn cần được theo dõi diễn tiến bệnh. Khi có các dấu hiệu bất thường chân tay lạnh, run giật cơ, yếu chi, vã mồ hôi... cần nhanh chóng đưa tới các cơ sở y tế để được theo dõi, chăm sóc chặt chẽ.

* Khuyến cáo phòng bệnh SXH:

Bác sĩ Trần Minh Hòa, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm vaccine và sinh phẩm thuộc Trung tâm y tế dự phòng tỉnh cho biết: Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có vaccine điều trị, tiêm ngừa nên phương pháp dự phòng là quan trọng nhất. Cụ thể, không để muỗi đốt bằng cách ngủ màn (mùng), mặc áo dài tay hoặc có thể dùng các loại kem thoa chống muỗi đốt. Diệt muỗi bằng các loại nhang chuyên dụng, thuốc xịt muỗi, dùng vợt diệt muỗi. Diệt lăng quăng thực hiện thường xuyên ngay từ đầu mùa mưa. Quản lý các dụng cụ chứa nước ở trong nhà như thùng, xô, chậu lu vại cần đậy kín, xúc rửa thay nước tối thiểu 1 tuần/lần. Các dụng cụ chứa nước xung quanh nhà như: vỏ dừa, xăm lốp xe, chai lọ... và các phế liệu cũng cần vệ sinh sạch sẽ. Phát quang bụi rậm, làm cho môi trường xung quanh nơi ở rộng rãi, thông thoáng. Sử dụng hóa chất phun dập dịch. Một biện pháp đơn giản mà hiệu quả đó là người dân nuôi, thả cá 7 màu diệt lăng quăng.

Bích Hường - Hoài An 

(Trung tâm truyền thông-giáo dục sức khỏe Đồng Nai)