Rối loạn tâm thần ở công nhân

* Từ những ca rối loạn tâm thần ở công nhân
Chị Lê Thị Thu T. (21 tuổi, quê ở Nam Định) vào Biên Hòa, làm công nhân từ khi mới 18 tuổi. Hiện chị đang làm việc tại một công ty chuyên sản xuất các linh kiện điện tử tại KCN Biên Hòa 2. Thu T. sống với 3 người bạn cùng quê tại một phòng trọ tại phường Long Bình, TP. Biên Hòa.

Công nhân Công ty Taewang Vina thi cắm hoa nhân ngày 8-3.

* Từ những ca rối loạn tâm thần ở công nhân

Chị Lê Thị Thu T. (21 tuổi, quê ở Nam Định) vào Biên Hòa, làm công nhân từ khi mới 18 tuổi. Hiện chị đang làm việc tại một công ty chuyên sản xuất các linh kiện điện tử tại KCN Biên Hòa 2. Thu T. sống với 3 người bạn cùng quê tại một phòng trọ tại phường Long Bình, TP. Biên Hòa. Thời gian gần đây, chị có nhiều biểu hiện đau đầu, mất ngủ, mỗi tối chỉ ngủ khoảng 2 đến 3 tiếng, mà nếu có ngủ được thì giấc ngủ thường chập chờn... T. được các bác sĩ chẩn đoán mắc chứng rối loạn giấc ngủ. Căn nguyên chủ yếu là do Thu T. có áp lực làm việc về thời gian rất lớn. T. thường làm việc theo ca chứ không theo một thời gian nhất định, bên cạnh đó lại phải thường xuyên tăng ca, tăng giờ làm. Gần đây T. lại mắc chứng suy nhược vì lo lắng quá mức do mẹ ở quê mắc  bệnh hở van tim cần mổ gấp mà chưa có đủ tiền. 

Còn Trần Văn T. 19 tuổi, quê ở Thanh Hóa, vào Bình Dương làm việc đã được 2 năm. Hiện T đang làm tại một công ty sản xuất gỗ xuất khẩu tại KCN Sóng Thần (tỉnh Bình Dương). T. đến khám tại khoa tâm lý lâm sàng - Bệnh viện tâm thần trung ương 2 (bệnh viện tâm thần Biên Hòa cũ) với lý do cách đây hai tháng rơi vào trạng thái mệt mỏi, suy nhược, chán ăn và lo âu quá mức, nhịp tim thường lên cao, khó thở và có những cơn ngất vào giờ làm việc. T. được các bác sĩ tại bệnh viện chẩn đoán mắc chứng rối loạn lo âu.

Lê Hoàng N. (23 tuổi, quê ở tỉnh Bình Định) vào Biên Hòa làm công nhân được hai năm. Hiện N. đang là công nhân thuộc một công ty may mặc ở KCN Nhơn Trạch. Gần đây N. có nhiều biểu hiện mệt mỏi, mất hứng thú, ăn không ngon miệng, mất ngủ và N. được các bác sĩ chẩn đoán mắc chứng trầm cảm.

Còn Nguyễn Thị Thu H. (18 tuổi quê ở Bắc Giang), mới vào TP. Biên Hòa, làm công nhân tại một công ty may mặc ở KCN AMATA. H. đến khám bệnh với triệu chứng nhịp tim đập nhanh, chân tay run, đau bụng từng cơn không tìm thấy nguyên nhân, hay hồi hộp và lo lắng quá mức. H. được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lo âu. Nguyên nhân của những triệu chứng trên là do áp lực làm việc quá nhiều, H. cho biết dường như ngày nào cô cũng làm việc hơn  10 tiếng, thậm chí nhiều hôm làm tăng ca đến 10 giờ đêm.

Theo khảo sát của chúng tôi thì dường như số lượng công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất rơi vào các trạng thái rối loạn tâm thần là rất lớn, chủ yếu là các trạng thái rối  loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ, suy nhược...

* Đâu là nguyên nhân và cách khắc phục?

Công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất  đa số sống tách biệt bởi các nhà trọ gần nơi họ làm việc, bị áp lực công việc và có một cuộc sống tinh thần nghèo nàn. Đa phần công nhân làm việc tăng ca hoặc làm theo ca. Ngoài giờ ở công ty, họ hầu như không biết làm việc gì và cũng không có hình thức vui chơi giải trí nào dành cho họ. Một phần bởi họ ở cách xa trung tâm, những nơi giải trí lại quá xa sỉ so với đồng lương quá eo hẹp của họ... Áp lực càng nặng nề hơn và stress càng tăng hơn bởi cái chính họ không biết giải stress bằng cách nào. Nếu có thì một số lại lao vào các tệ nạn xã hội như rượu chè, đánh bạc... hoặc quan hệ nam nữ.

 Một nghiên cứu mới đây của các bác sĩ bệnh viện tâm thần trung ương 2 tại TP. Biên Hòa cho thấy thời gian làm việc của công nhân tại khu công nghiệp, khu chế xuất trung bình là 56 giờ/tuần, thậm chí có công nhân làm hơn 60 giờ/tuần. Mà theo lời họ, nếu không tăng ca thì lương không đủ sống và không tăng ca thì ở nhà trọ cũng không biết làm gì. Chính vì vậy họ dễ rơi vào các trạng thái stress và các rối loạn tâm thần khác do áp lực thời gian làm việc quá căng thẳng cộng với nhiều yếu tố môi trường như: tiếng ồn máy móc, chế độ độc hại... Cũng theo nghiên cứu trên thì đa phần các công nhân mắc chứng trầm cảm và rối loạn lo âu là có liên quan đến thời gian làm việc quá cao. Đa số công nhân còn trẻ, trình độ học vấn thấp, xa gia đình, thiếu thốn tình cảm, bên cạnh đó thường không có hình thức vui chơi lành mạnh. Tất cả các yếu tố đó cũng là nguyên nhân dẫn tới các rối loạn tâm thần ở công nhân tại các khu công nghiệp, khu chế xuất.  Cũng theo nghiên cứu từ các bác sĩ  ở bệnh viện tâm thần trung ương 2, đa số công nhân có triệu chứng của rối loạn lo âu và trầm cảm có liên quan đến việc trợ cấp kinh tế cho gia đình ở quê vì đa số đều có gia đình nghèo ở nông thôn đang chờ vào đồng lương của họ.

Về giải pháp, ngoài việc quan tâm đến đời sống vật chất cho công nhân (như chế độ lương, thưởng, chế độ dinh dưỡng bữa ăn, nhà ở...) thì việc chăm sóc đời sống tinh thần là một việc cực kỳ quan  trọng. Đa số mong muốn có một sân chơi lành mạnh hoặc có nơi giải trí sau giờ làm việc. Tuy nhiên, đồng lương công nhân không thể nào đáp ứng được nhu cầu cơ bản đó. Mặt khác, đa số công nhân không được hưởng lợi ích từ các dịch vụ y tế. Vì vậy, việc quan trọng là nên xây dựng ở các công ty những phòng khám sức khỏe ban đầu cho công nhân. Đặc biệt là phải có kế hoạch khám định kỳ và đảm bảo chất lượng; phối hợp cùng các trung tâm tư vấn tâm lý thường xuyên tổ chức các hoạt động tư vấn tâm lý, sức khỏe cho công nhân, giúp công nhân hiểu rõ hơn về các rối loạn tâm thần và các nguyên nhân, tạo điều kiện để công nhân hiểu rõ hơn cách phòng tránh. Có như vậy mới phòng tránh các rối loạn tâm thần nói riêng và các bệnh cho công nhân nói chung.

Lê Minh Công

(Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2)