Thất nghiệp ở độ tuổi ngoài 40 đã khiến cơ hội việc làm của người lao động (NLĐ) trở lên khó khăn hơn vì rào cản tuổi tác, sức khỏe và những yêu cầu khắt khe từ doanh nghiệp (DN) tuyển dụng.
Thất nghiệp ở độ tuổi ngoài 40 đã khiến cơ hội việc làm của người lao động (NLĐ) trở lên khó khăn hơn vì rào cản tuổi tác, sức khỏe và những yêu cầu khắt khe từ doanh nghiệp (DN) tuyển dụng.
 |
| Lao động lớn tuổi làm thủ tục hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm Đồng Nai. Ảnh: L.Mai |
Nhiều lao động lớn tuổi cho biết, họ khó tìm được việc làm mới khi DN cho nghỉ việc hoặc giải thể.
* NLĐ chật vật tìm việc
Cầm hồ sơ đến sàn giao dịch việc làm tìm việc vào cuối tháng 4 vừa qua, chị Trần Thị Mền (40 tuổi, ngụ P.Tân Phong, TP.Biên Hòa) vẫn chưa tìm được việc làm mới. Chị Mền cho biết, chị từng làm công nhân giày da với thu nhập hơn 7,5 triệu đồng/tháng. Cuối năm 2022, chị xin nghỉ việc để điều trị bệnh gai cột sống. Trong những tháng qua, chị sống nhờ vào tiền trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp. Gần đây, khi sức khỏe đã ổn, chị mong muốn quay trở lại thị trường lao động nhưng với lao động lớn tuổi như chị, tìm được việc làm thời điểm này không mấy dễ dàng.
Theo chị Mền, một số DN đăng tuyển lao động phổ thông ngành may nhưng yêu cầu độ tuổi từ 18-30. “Tôi đã tham gia 2 sàn giao dịch việc làm gần đây nhưng vẫn chưa tìm được việc làm phù hợp. Một số DN tuyển lao động ngoài 40 tuổi chủ yếu ở lĩnh vực bảo hiểm, xây dựng, bốc vác... Hy vọng trong tháng 5 này, tôi sẽ tìm được việc làm để có thu nhập lo cho gia đình” - chị Mền chia sẻ.
Tương tự, chị Lê Thị Hồng, từng có thâm niên 18 năm làm công nhân may tại Khu công nghiệp Hố Nai (H.Trảng Bom) nhưng vẫn lận đận trong tìm việc làm. Chị Hồng cho biết, năm ngoái, công ty chị làm gặp khó khăn về sản xuất nên chị và nhiều lao động khác nằm trong danh sách bị cắt giảm lao động. Gắn bó với DN từ năm 23 tuổi, chị Hồng không nghĩ có ngày mình bị mất việc giữa chừng nên rất hụt hẫng. Những ngày qua, chị Hồng chạy xe đi tìm việc khắp các khu công nghiệp nhưng rất ít DN đăng tuyển lao động ngoài 40 tuổi. Do đó, cơ hội việc làm của chị càng mong manh hơn.
* Ít cơ hội việc làm
Từ năm 2022 đến nay, do ảnh hưởng của hậu dịch bệnh Covid-19 và suy giảm kinh tế toàn cầu khiến các DN tiếp tục gặp khó khăn về sản xuất, đơn hàng nên buộc phải cắt giảm lao động. Kéo theo đó, việc tuyển nhân sự không còn sôi động như trước. Theo báo cáo Tổng cục Thống kê, bình quân một tháng trong quý I-2023, có trên 20 ngàn DN rút lui khỏi thị trường (tương đương mỗi ngày có khoảng 220 DN rút lui khỏi thị trường).
Tình trạng nhiều DN ở các ngành nghề, địa phương cắt giảm đơn hàng diễn ra từ quý IV-2022 và tiếp diễn đến nay, dẫn đến hàng trăm ngàn NLĐ bị giảm giờ làm, mất việc làm, ảnh hưởng tới đời sống của NLĐ. Số lao động nghỉ, giãn việc do DN bị cắt giảm đơn hàng từ đầu năm đến nay có giảm, nhưng số lao động mất việc tăng lên. Cụ thể, trong quý IV-2022, cả nước có gần 118 ngàn lao động bị mất việc tại các DN. Sang quý I-2023, con số này tăng lên với gần 149 ngàn; trong đó, trên 55% lao động thuộc các ngành: dệt may, da giày, sản xuất linh kiện và sản phẩm điện tử.
| Nhiều NLĐ cho biết, sở dĩ các DN tuyển lao động trẻ vì cho rằng lao động độ tuổi ngoài 40 thì tác phong làm việc không còn linh hoạt như trước, khi làm việc sẽ không đạt được hiệu quả, thậm chí còn làm hỏng hàng. Đây là thử thách rất lớn với NLĐ lớn tuổi khi quay lại thị trường lao động. |
Tại Đồng Nai, trong quý I-2023, có trên 31 ngàn lao động bị ảnh hưởng việc làm và thu nhập. Nhiều NLĐ phải làm việc luân phiên, nghỉ phép năm, tạm hoãn hợp đồng lao động, giảm giờ làm và không tăng ca. Một số DN quá khó khăn phải cắt giảm lao động. Điều này không chỉ tác động trực tiếp tới đời sống, thu nhập mà còn cả việc làm, an sinh xã hội của NLĐ. Đến nay, nhiều NLĐ thất nghiệp vẫn chưa thể tìm được việc làm mới.
Tại các sàn giao dịch việc làm gần đây cho thấy, rất ít DN tuyển dụng NLĐ trên 40 tuổi, trừ một số vị trí, công việc đặc thù. Điều này khiến cho cơ hội việc làm cho NLĐ ít hơn, nhất là lao động đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Nhiều lao động dù nộp hồ sơ và phỏng vấn nhiều vị trí việc làm nhưng vẫn không được DN gọi đi làm. Đặc biệt, đối với lao động nữ lớn tuổi lại càng khó khăn hơn vì vấn đề sức khỏe, vướng bận con cái và gia đình nên khó đáp ứng yêu cầu công việc làm theo ca kíp.
Theo các cán bộ Công đoàn, thời điểm này trước đây, các DN đều có đơn hàng dồi dào và tăng cường tuyển dụng lao động để phục vụ sản xuất và các đơn hàng mới. Nhiều DN phải tìm về các địa phương khác để tuyển dụng nhân lực. Song năm nay, nhiều DN thu hẹp quy mô sản xuất nên không đăng tuyển lao động, khiến cơ hội việc làm của NLĐ ít hơn. Các cấp Công đoàn đang nỗ lực kết nối việc làm cho NLĐ, nhất là lao động lớn tuổi, lao động thất nghiệp để họ sớm quay trở lại thị trường lao động.
Rõ ràng, trong bối cảnh các DN bị cắt giảm đơn hàng, lao động ngoài 40 tuổi trở lên là nhóm có nguy cơ cao bị mất việc, giãn việc, giảm thu nhập. Nguyên nhân vì nhóm lao động ngoài 40 tuổi thường được các DN cho là có nhiều hạn chế với tuổi tác, ít cập nhật công nghệ, nâng cao kỹ năng nghề. Song cũng có DN lợi dụng tình hình để cắt giảm lao động lớn tuổi, vốn có lương cao để tuyển lao động trẻ tuổi với mức lương thấp và năng suất làm việc cao hơn. Vì thế, lao động lớn tuổi ít có cơ hội tìm được việc làm mới và cuộc sống cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Lan Mai
