Bài 2: Thiết chế văn hóa cho công nhân: Còn thiếu và yếu

Đồng Nai hiện có 32 khu công nghiệp (KCN), trong đó có 31 KCN đã đi vào hoạt động song lại chưa có thiết chế văn hóa quy mô dành riêng cho công nhân lao động trong KCN.

[links()]Đồng Nai hiện có 32 khu công nghiệp (KCN), trong đó có 31 KCN đã đi vào hoạt động song lại chưa có thiết chế văn hóa quy mô dành riêng cho công nhân lao động trong KCN. Báo cáo của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh Khoá X tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 cũng nhận định: “Đầu tư thiết chế văn hóa cơ sở ở các nơi tập trung đông công nhân sinh sống còn hạn chế”.

Với hơn 1,2 triệu công nhân lao động làm việc trong các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, hiện các thiết chế văn hóa vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của công nhân lao động. Một số doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trên địa bàn đã quan tâm đầu tư thiết chế văn hóa phục vụ người lao động, song con số này còn rất khiêm tốn so với đông đảo công nhân lao động trên địa bàn.

Chưa có thiết chế văn hóa quy mô dành riêng cho công nhân

Có nơi ở sạch sẽ, thoáng mát, có địa điểm vui chơi, dạo mát, rèn luyện thể dục thể thao, mua sắm, giải trí… sau giờ tan ca là mong muốn thường trực của nhiều công nhân xa quê đến Đồng Nai lập nghiệp. Do đó, tỉnh rất quan tâm đến việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho công nhân, xem đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tuy nhiên, nhà ở và thiết chế văn hóa dành cho công nhân lao động vẫn là bài toán khó. Đồng Nai chưa có thiết chế văn hóa quy mô nào dành riêng cho công nhân lao động. Hiện toàn tỉnh chỉ có Nhà sinh hoạt văn hóa thể thao và tổ chức sự kiện tại trụ sở Công đoàn KCN Biên Hòa phục vụ một số hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của người lao động.

Người lao động chơi thể thao tại công trình sân vận động đa năng do Tập đoàn Phong Thái đầu tư

Các KCN ở Đồng Nai được hình thành từ khá sớm và chủ yếu các doanh nghiệp thuê để tổ chức sản xuất chứ chưa thực sự quan tâm đến đầu tư xây dựng hạ tầng xã hội. Do đó, tại các KCN còn thiếu nhiều thiết chế văn hóa, hạ tầng xã hội cơ bản như: nhà ở cho công nhân, khu vui chơi giải trí, trường mẫu giáo cho con em công nhân…

Xây dựng thiết chế văn hóa cho công nhân còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như: nguồn vốn, quỹ đất, các thủ tục hành chính..., do vậy cần rất nhiều thời gian và nỗ lực của các đơn vị liên quan. Trong khi đó, trên thực tế việc khai thác các thiết chế văn hóa ở các địa phương để phục vụ công nhân lao động chưa mang lại hiệu quả cao. Về phía doanh nghiệp, đa phần chỉ tập trung đầu tư cho các hoạt động thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh, chưa quan tâm đầu tư và tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục thể thao, cải thiện sức khỏe cho người lao động…Hệ thống thiết chế văn hóa trong doanh nghiệp vẫn còn thiếu thốn, chưa được quan tâm đầu tư hoặc chưa tổ chức thường xuyên các hoạt động để thu hút công nhân lao động. Do đó, người lao động chưa có điều kiện cải thiện đời sống tinh thần, tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, giải trí tương xứng với sự phát triển của các KCN. Mọi sinh hoạt tinh thần trong các khu nhà trọ đều mang tính tự phát, phần lớn phụ thuộc vào các hình thức giải trí được cung cấp sẵn, rẻ tiền hoặc miễn phí, mà chủ yếu là sử dụng internet…

Đẩy nhanh tiến độ xây dựng thiết chế Công đoàn

Năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án “Đầu tư xây dựng các thiết chế của Công đoàn tại các KCN, khu chế xuất”. Đồng Nai trở thành tỉnh trọng điểm để xây dựng thiết chế của Công đoàn, phục vụ đời sống vật chất và tinh thần cho công nhân.

UBND tỉnh cũng đã chấp thuận về mặt chủ trương cho Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đầu tư xây dựng thiết chế Công đoàn tại quỹ đất phát triển nhà ở xã hội có diện tích hơn 2,3ha tại H.Trảng Bom. Dự kiến ban đầu, dự án thiết chế của Công đoàn trên địa bàn Đồng Nai có quy mô đầu tư gồm: khu nhà ở liền kề 3 tầng, 3 khu chung cư 15 tầng… Tổng số căn hộ xây dựng là 700 căn, phục vụ cho 1.350 người. Ngoài ra, dự án còn có nhà văn hóa đa năng, quảng trường trung tâm, siêu thị Công đoàn, văn phòng tư vấn pháp luật, nhà thuốc, phòng khám bệnh, hệ thống dịch vụ phục vụ đời sống, văn hóa, xã hội của công nhân, hệ thống vườn hoa, cây xanh, sân thể thao…

Tuy nhiên, theo Ban Quản lý dự án thiết chế Công đoàn, đến nay dự án còn vướng một số nội dung vẫn chưa thể xây dựng dự án như: lập quy hoạch đất, điều chỉnh, bàn giao đất…

Theo Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Huỳnh Phước Sang, ngoài tích cực đẩy nhanh tiến độ xây dựng thiết chế Công đoàn ở H.Trảng Bom, Liên đoàn Lao động tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp với các ngành hữu quan, mà trọng tâm là ngành VH-TTDL tiếp tục khai thác triệt để các nhà văn hóa khu phố ấp - nơi có đông công nhân lao động ở trọ. Cụ thể là tập trung khai thác 106 trung tâm văn hóa - thể thao và học tập cộng đồng cấp xã trong tổng số 170 xã, 613 nhà văn hóa ấp, khu phố trong tổng số 1.007 ấp, khu phố. Nâng cao chất lượng các thiết chế văn hóa thể thao này một cách hiệu quả, đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt của người dân và công nhân lao động trong khu vực.

Những điểm sáng từ doanh nghiệp

Để chăm lo đời sống văn hóa tinh thần cho công nhân lao động, một số doanh nghiệp FDI trên địa bàn Đồng Nai đã chủ động đầu tư các thiết chế văn hóa, cũng như quan tâm tổ chức các hoạt động văn hóa, giải trí phục vụ người lao động. Mặc dù các thiết chế văn hóa này có quy mô nhỏ và không đồng nhất song đã đáp ứng phần nào nhu cầu của công nhân trong bối cảnh việc đầu tư thiết chế văn hóa còn thiếu trầm trọng như hiện nay. Có thể kể đến một số thiết chế văn hóa do doanh nghiệp đầu tư như: Khu sinh hoạt văn hóa thể thao của Công ty Pousung (H.Trảng Bom), Khu sinh hoạt gia đình công nhân của Công ty TNHH Changshin Việt Nam (H.Vĩnh Cửu), Phòng sinh hoạt chung của Công ty Taekwang Vina Industrial (TP.Biên Hòa), Khu giải trí công nhân của Công ty TNHH Pouchen (TP.Biên Hòa)…

Tập đoàn Phong Thái với 5 công ty thành viên có số công nhân lao động đông nhất tại Đồng Nai với khoảng 67 ngàn công nhân. Trong những năm qua, Tập đoàn đã đầu tư xây dựng nhà trẻ, trường mẫu giáo phục vụ con công nhân. Cùng với đó là khu ký túc xá phục vụ 3.600 công nhân, gia đình công nhân. Tháng 7 vừa qua, Tập đoàn Phong Thái đã tổ chức khánh thành sân vận động đa năng dành cho công nhân lao động. Sân vận động đa năng này có tổng mức đầu tư trên 30 tỷ đồng trên diện tích 4 ngàn m² với 600 ghế ngồi...

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng sân bóng đá mini, sân cầu lông, bóng bàn, trang bị tủ sách, báo để người lao động giải trí sau giờ làm việc.

Lâm Viên - Nhật Hạ

Bài 3: Tiếng hát sau giờ tan ca