Sống buông thả, trả giá đắt

Tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) tại Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng, đang ở mức đáng báo động.

Bệnh nhân HIV khám bệnh tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đồng Nai. Ảnh: H.Dung

Lối sống buông thả, cộng với sự thiếu hiểu biết, không sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục khiến nhiều nam thanh niên phải trả giá đắt.

Hối hận muộn màng

Mới 7h30, tại Khoa Phòng, chống HIV/AIDS (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh) đã có khá đông bệnh nhân đến đăng ký khám và lấy thuốc ARV, làm các loại xét nghiệm để kiểm tra chức năng gan, chức năng thận, đường huyết, mỡ máu, sàng lọc viêm gan B, viêm gan C. Trong số này, đa số là nam thanh niên còn trẻ tuổi, có những người đi cùng bạn tình.

Kéo sụp chiếc mũ và đeo khẩu trang kín mít, anh T.T. (22 tuổi, tạm trú tại xã Thạnh Phú, huyện Vĩnh Cửu) cho biết, anh bắt đầu quan hệ tình dục đồng giới không an toàn từ hơn 3 năm trước. Cách đây hơn 2 năm, anh thường xuyên bị sốt cao vào buổi tối, da dẻ lở loét khắp người. Lo sợ, anh T. đến Bệnh viện Da liễu Đồng Nai khám thì được hướng dẫn đến Khoa Phòng, chống HIV/AIDS làm xét nghiệm xem có mắc bệnh truyền nhiễm gì không. Kết quả dương tính với HIV và bệnh giang mai khiến anh T. “đứng hình”, bởi anh không thể ngờ mình lại mắc căn bệnh nguy hiểm này.

Năm 2024, cả nước ghi nhận hơn 13,3 ngàn ca dương tính với HIV. Trong tổng số ca phát hiện mới, nhóm MSM chiếm tỷ trọng lớn với gần 40%, độ tuổi chủ yếu từ 15-39. Khu vực miền Nam có tỷ lệ nhiễm HIV mới chiếm đến 60%.

Anh T. chia sẻ, từ đó đến nay, đều đặn mỗi tháng/lần, anh đến Khoa Phòng, chống HIV/AIDS để thăm khám và lấy thuốc ARV. Nhờ uống thuốc đều đặn, sức khỏe của anh cải thiện dần, tăng cân so với thời điểm mới biết bị bệnh. Người bạn tình mới của anh T. cũng đã đi khám, sử dụng thuốc dự phòng PrEP trước mỗi lần quan hệ tình dục. Trong quá trình quan hệ, cả 2 sử dụng bao cao su, chất bôi trơn để giảm khả năng lây nhiễm.

Cũng từng “đi lung tung” với nhiều bạn tình đồng giới, đến nay, những hối hận của ông X.T. (49 tuổi, ngụ huyện Thống Nhất) đã quá muộn màng. Ông T. được chuyển từ Trung tâm Y tế huyện Thống Nhất lên Khoa Phòng, chống HIV/AIDS đã hơn một năm nay. Mỗi tháng/lần, ông phải đến khoa để lấy thuốc về nhà uống.

“Những lỗi lầm thời tuổi trẻ giờ không gì có thể chuộc lại được. Tôi rất hối hận vì đã lãng phí những tháng ngày thanh xuân vào những việc làm có hại cho chính mình và bạn tình” - ông T. nói.

Phòng ngừa lây nhiễm

Năm 2024, Đồng Nai ghi nhận 508 ca nhiễm HIV mới, trong đó 55% là nhóm MSM. Hình thái lây nhiễm HIV đang có sự dịch chuyển rõ rệt từ đường máu ở nhóm tiêm chích ma túy sang đường tình dục.

Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) ước lượng trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 7 ngàn người thuộc nhóm MSM. Đáng lưu ý, nhiều người trong số này đang quan hệ tình dục không an toàn. Họ quan hệ qua đường hậu môn, trong khi niêm mạc hậu môn rất mỏng, dễ bị tổn thương, dễ nhiễm các bệnh đường tình dục như lậu, giang mai, HIV.

Bác sĩ chuyên khoa I Vũ Thị Ngọc, Phó trưởng khoa, phụ trách Khoa Phòng, chống HIV/AIDS, cho biết một vấn đề rất đáng báo động là nhiều người thuộc nhóm MSM có xu hướng quan hệ tình dục tập thể mà không có biện pháp bảo vệ nào. Họ còn sử dụng các chất kích thích, chất gây nghiện để tăng khoái cảm trong quá trình quan hệ. Những hành vi này khiến nguy cơ lây nhiễm HIV ở nhóm đối tượng này rất cao.

Bác sĩ Ngọc nói: “Mặc dù số ca mắc mới HIV những năm gần đây đang có xu hướng giảm nhưng vẫn ở mức cao. Đồng Nai là tỉnh tập trung nhiều khu công nghiệp, nhiều trường đại học, cao đẳng, thu hút lượng dân nhập cư lớn, đặc biệt là đối tượng trẻ tuổi, nên số ca nhiễm mới HIV từng năm cao hơn nhiều địa phương khác”.

Để ngăn ngừa dịch bệnh HIV/AIDS lan rộng, thời gian qua, các tổ chức nước ngoài đã hỗ trợ cho Đồng Nai triển khai 12 phòng khám, điều trị dự phòng trước phơi nhiễm HIV, tập trung ưu tiên cho nhóm MSM. Trường hợp nào có kết quả xét nghiệm dương tính với HIV sẽ được kết nối và đưa vào điều trị ngay. Trong quá trình điều trị, các bác sĩ sẽ tư vấn để bệnh nhân đưa bạn tình hoặc những người có nguy cơ cao đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm HIV. Nếu những người này chưa bị nhiễm HIV sẽ được hướng dẫn điều trị dự phòng bằng thuốc PrEP, cũng như cung cấp các vật dụng để giảm tác hại, giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV như bao cao su, chất bôi trơn.

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 2 phòng khám cộng đồng. Tổ chức PATH hỗ trợ cho hoạt động truyền thông để thay đổi hành vi cho nhóm đối tượng nguy cơ cao như: học sinh, sinh viên, công nhân lao động. Trong các buổi truyền thông sẽ thực hiện cung cấp thuốc điều trị dự phòng, xét nghiệm miễn phí cho những người có nhu cầu.

Hạnh Dung