Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng

Hệ thống thư viện công cộng từ tỉnh đến cơ sở, các thư viện, phòng đọc cộng đồng, thư viện tư nhân trên địa bàn Đồng Nai là những "mắt xích" quan trọng đưa tri thức đến người dân, phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.

Hệ thống thư viện công cộng từ tỉnh đến cơ sở, các thư viện, phòng đọc cộng đồng, thư viện tư nhân trên địa bàn Đồng Nai là những “mắt xích” quan trọng đưa tri thức đến người dân, phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.

CLB Bạn đọc Thư viện Long Khánh giao lưu tác giả, tác phẩm tháng 12-2022. Ảnh: L.Na

Hệ thống này ngày càng nâng cao chất lượng hoạt động, tạo nên mạng lưới thư viện rộng khắp, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của các tầng lớp nhân dân.

* Các mô hình hoạt động sôi nổi

Được thành lập từ năm 1986, mới đầu cơ sở vật chất, trang thiết bị và vốn sách của Thư viện H.Định Quán khá ít ỏi. Trải qua thời gian, Thư viện huyện đã được đầu tư khang trang, sạch đẹp, vốn sách không ngừng được nâng lên. Hiện tổng số sách Thư viện H.Định Quán có hơn 57 ngàn bản, cùng nhiều đầu báo, tạp chí Trung ương và địa phương.

Hàng năm, thư viện đã tổ chức nhiều hoạt động phát triển văn hóa đọc, luân chuyển sách về cơ sở, tổ chức triển lãm, trưng bày sách… và trở thành điểm đến của bạn đọc trên địa bàn. Trong đó, Thư viện H.Định Quán thường xuyên tổ chức cho CLB Bạn đọc giao lưu; tổ chức chương trình Đọc sách cùng bạn, Kể chuyện bốn mùa thông qua thực hiện video clip giới thiệu sách, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích cho thanh thiếu nhi. Nhiều video clip về sách đã phát trên Facebook, thu hút đông đảo bạn đọc quan tâm như: Ngô Quyền đại phá quân Nam Hán, Bác Hồ với các tướng lĩnh, Những bông hoa nơi ngục tù Côn Đảo, Cậu bé say mê toán học…

Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa - thông tin và thể thao TP.Long Khánh Nguyễn Thị Thanh Uyên cho biết, mô hình CLB Bạn đọc Thư viện TP.Long Khánh nhiều năm nay hoạt động sôi nổi và đều đặn. Mỗi quý, CLB đều tổ chức sinh hoạt chuyên đề, giới thiệu sách mới của hội viên hoặc sách mới của các NXB. Mới đây nhất (ngày 15-12), CLB vừa tổ chức sinh hoạt với chủ đề Phong trào sáng tác thơ ca TP.Long Khánh và giao lưu tác giả, tác phẩm. CLB như là một chiếc cầu nối giữa thư viện với bạn đọc. Từ hoạt động của CLB, ngày càng có nhiều người tìm đến thư viện để học tập hơn.

Ngoài các mô hình ở hệ thống thư viện, ở Trường tiểu học Lý Thường Kiệt (P.Tân Hiệp, TP.Biên Hòa) nhiều năm nay đã duy trì mô hình trao tặng tủ sách phụ huynh cho các khối lớp. Trong năm 2021, các phụ huynh đã huy động từ nhiều nguồn, trao tặng hơn 1 ngàn cuốn sách thiếu nhi nằm trong bộ sách Danh nhân đất Đồng Nai (do NXB Đồng Nai ấn hành). Đầu tháng 12-2022, các phụ huynh tiếp tục trao tặng nhà trường 1 ngàn cuốn sách các loại.

Hiệu trưởng Trường tiểu học Lý Thường Kiệt Nguyễn Thị Sâm cho biết: “Ngoài thư viện, nhà trường còn xây dựng 5 điểm đọc sách tại chân cầu thang, trên sân trường… Toàn bộ số sách phụ huynh trao tặng trong thời gian qua, nhà trường đã phân bố đều các điểm đọc và tủ sách lớp học, phục vụ cho nhu cầu đọc của học sinh vào đầu giờ và sau giờ ra chơi. Bên cạnh đó, nhà trường khuyến khích học sinh có sách, truyện cũ trao tặng cho tủ sách của trường. Các hoạt động đã và đang góp phần làm phong phú thêm những đầu sách, đáp ứng nhu cầu đọc cho các em”. 

Hiện nay, nhiều gia đình trên địa bàn tỉnh đã xây dựng các tủ sách phục vụ cho con cháu trong gia đình, dòng họ và cộng đồng dân cư địa phương. Bên cạnh đó, tủ sách của cựu chiến binh, hưu trí, phụ nữ tại cơ sở… cũng mở cửa phục vụ người dân vào những thời gian nhàn rỗi hay trong các buổi sinh hoạt dân cư, hoạt động dưới hình thức: cà phê sách, trò chuyện - đọc sách, thảo luận - đọc sách. Một số tủ sách tư nhân này được Thư viện Đồng Nai và thư viện cấp huyện tặng hỗ trợ sách (từ 50-100 bản sách/1 tủ sách tư nhân) và hướng dẫn công tác chuyên môn như: xử lý, sắp xếp và cách thức phục vụ bạn đọc hiệu quả.

* Đẩy mạnh luân chuyển sách về cơ sở

Thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, Sở VH-TTDL thời gian qua đã chỉ đạo Thư viện Đồng Nai duy trì thực hiện mô hình thư viện lưu động phục vụ nhân dân tại các địa phương; đồng thời, phối hợp giữa thư viện cấp tỉnh, thư viện cấp huyện với trung tâm văn hóa - thể thao cấp xã, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã để luân chuyển sách. Hàng năm, Thư viện Đồng Nai và thư viện cấp huyện luân chuyển trên 50 ngàn bản sách phục vụ người dân tại cơ sở, thu hút đông đảo bạn đọc tham gia.

Phụ huynh học sinh Trường tiểu học Lý Thường Kiệt (P.Tân Hiệp, TP.Biên Hòa) trao tặng tủ sách cho nhà trường tháng 12-2022

Trong năm 2022, Sở VH-TTDL đã phối hợp với Trại giam Xuân Lộc (xã Suối Cao, H.Xuân Lộc) tổ chức Hội nghị gia đình phạm nhân. Nhân dịp này, Sở đã tặng sách cho Thư viện Trại giam Xuân Lộc, đồng thời Thư viện Đồng Nai đã luân chuyển 1 ngàn bản sách hỗ trợ.

Ngoài ra, Sở đã phối hợp tổ chức giao lưu, nói chuyện chuyên đề về văn hóa đọc và trưng bày, giới thiệu sách phục vụ cán bộ, chiến sĩ tại Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Sư đoàn 31, Lữ đoàn 25...

Theo Giám đốc Thư viện Đồng Nai Nguyễn Ngọc Thành, cùng với Thư viện Đồng Nai, tỉnh còn có 11 thư viện cấp huyện; 164 tủ sách pháp luật; 1 thư viện của Tổng công ty Cao su Đồng Nai, 95 điểm bưu điện - văn hóa xã. Hàng năm, hệ thống thư viện công cộng cấp trên 20 ngàn thẻ bạn đọc và phục vụ trên 1 triệu lượt sách báo lưu hành. Ngoài tổ chức các hoạt động, hệ thống các thư viện đã và đang đẩy mạnh luân chuyển sách về cơ sở; ứng dụng công nghệ, sử dụng các nền tảng: Facebook, YouTube… tạo điều kiện thuận lợi cho người dân được tiếp cận các thông tin, phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng.

Ly Na