
Cốm làng Vòng từ bao đời nay là một thứ hương của đất Hà thành, để thương để nhớ cho bao người Việt Nam. Và nó trở thành một thứ quà không thể thiếu khi có dịp đến với Hà Nội.
Cốm làng Vòng từ bao đời nay là một thứ hương của đất Hà thành, để thương để nhớ cho bao người Việt Nam. Và nó trở thành một thứ quà không thể thiếu khi có dịp đến với Hà Nội.
 |
| Cốm làng Vòng, một đặc sản của vùng đất Hà thành. |
Đúng vậy. Tôi có người chú làm việc tại Hà Nội. Cứ mỗi lần có dịp công tác vào Nam, hoặc sau những đợt nghỉ phép về thăm gia đình, món quà Hà Nội được chú chọn đầu tiên cho người thân, bạn bè vẫn là những lon cốm làng Vòng. Đem thắc mắc vì sao cứ là cốm làng Vòng làm quà mà không là đặc sản khác của Hà Nội, để rồi khi mọi người trong gia đình quây tròn bên đĩa cốm thơm dịu, chú kể, cốm Vòng xuất hiện ở thôn Hậu, xã Dịch Vọng, huyện Từ Liêm - Hà Nội khoảng sáu, bảy trăm năm nay. Cho đến bây giờ cốm Vòng vẫn là một đặc sản nổi tiếng của Hà Nội. Người Hà Nội, một sớm tinh mơ, chợt nghe tiếng rao bán cốm của các cô gái làng Vòng, biết mùa thu đã đến. Và dù tất bật, các bà, các mẹ vẫn ghé mua lạng cốm gói trong lá sen xanh mềm, buộc cọng rơm xanh về đặt trên bàn thờ và cùng nhấm nháp thứ hương vị ngọt bùi của đồng quê. Hương cốm thoảng hương lúa trong lành, làm xao xuyến lòng người. Và hương cốm không ngăn nổi bước chân chú tôi về làng cốm để được tắm mình trong hương đồng gió nội. Chú cho biết làng cốm Vòng cách Hà Nội không xa, nhưng còn giữ nguyên vẹn một làng quê lúa. Khác với làng hoa, trong làng lúa, nhà nhà tềnh toàng hơi ấm lửa rơm. Con đường làng thời hiện đại với bê-tông thẳng tắp nhưng lại ngổn ngang rơm rạ, vết chân trâu bò... Về mùa cốm, cả làng thơm nức. Hương của lúa đang độ ra đòng, hương của rạ tươi non vừa gặt, hương của lúa rang, hương cốm... Và cái màu xanh mới nao nức làm sao! Màu xanh trong của bầu trời thu, màu xanh mượt mà của cánh đồng lúa, màu xanh ngọc của những bó rơm dưới nắng thu vàng và không thể không kể đến màu xanh lưu ly của cốm bên cạnh những trái hồng thắm như se duyên của đất trời... Hương thơm ấy, màu xanh ấy là một nét dịu dàng thơm thảo của mùa thu Hà Nội đã làm lưu luyến biết bao bước chân người con khi xa đất Hà thành. Thế nhưng, tiếc thay giữa làng cốm này, ít người nhận thấy khoảng trời thu riêng cho mình, bởi họ mải mê làm cốm, ba bốn giờ sáng đã ra đồng gặt lúa để kịp mẻ cốm chiều. Làm cốm ngon phải tính ngày, tính giờ với trời đất. Ruộng lúa nếp cái hoa vàng đến độ đông sữa phải cắt về làm ngay, nhanh hay chậm một tý cũng đều hỏng. Kỹ thuật làm cốm không khó, có điều phải nâng niu từng hạt thóc như hạt gạo ngọc trời cho. Lúa cắt về tuốt hạt, đãi sạch, cho vào chảo rang, rồi giã và sàng sẩy, lọc thành cốm. Loại hạt cốm non, ngon nhất lọc được rất ít. Khi chú tôi hỏi bí quyết làm cốm Vòng, những người làng cốm cho biết thấy ông cha làm, con cháu cứ thế mà làm theo, có bí quyết gì đâu.
Tôi cứ mải mê câu chuyện về làng cốm theo lời kể của chú tôi, mà lòng dự cảm, liệu mai này có còn được nếm những hạt cốm ngon ngọt hương vị đòng đòng, thơm như sữa mẹ, gợi nhớ về đất đai, cây cỏ, tổ tiên, cội nguồn của văn hóa cổ truyền, tinh hoa của dân tộc trước sự xâm thực ồn ào như vũ bão của kinh tế thị trường với lối sống bon chen, thực dụng.
Trúc Hạ