Đời sống văn hóa
Bến nước văn hóa

Bến nước đối với đồng bào dân tộc Ê-đê ở vùng Tây Nguyên gắn liền với đời sống văn hóa, tâm linh của bà con trong từng buôn, từng cụm dân cư; mỗi buôn đều có một bến nước văn hóa. Theo phong tục của bà con dân tộc, mỗi buôn bầu chọn một ông già có uy tín để trông coi, quản lý bến nước. Người làm nhiệm vụ đó được gọi là "già làng bến nước".

Bến nước đối với đồng bào dân tộc Ê-đê ở vùng Tây Nguyên gắn liền với đời sống văn hóa, tâm linh của bà con trong từng buôn, từng cụm dân cư; mỗi buôn đều có một bến nước văn hóa. Theo phong tục của bà con dân tộc, mỗi buôn bầu chọn một ông già có uy tín để trông coi, quản lý bến nước. Người làm nhiệm vụ đó được gọi là "già làng bến nước". Trong đời sống sinh hoạt của cộng đồng, "già làng bến nước" có vị trí quan trọng trong việc động viên bà con tham gia xây dựng đời sống văn hóa, tinh thần cũng như trong các lĩnh vực xây dựng kinh tế-xã hội của cơ sở.

Đi lấy nước.

Ngoài việc cung cấp nguồn nước cho sinh hoạt và phục vụ sản xuất, bến nước còn là nơi sinh hoạt văn hóa tinh thần của cộng đồng. Hàng năm, các buôn tổ chức lễ cúng bến nước. Trong lễ cúng này, bà con cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mong cho mọi người có sức khỏe dồi dào, làm ăn gặp điều may mắn; cầu mong mọi người đều làm việc tốt và đoàn kết thương yêu nhau, cùng nhau xây dựng quê hương giàu đẹp.

Lễ cúng bến nước truyền thống của người Ê-đê. (Ảnh : T.L)

Bảo tồn những nét đẹp văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số, trong những năm gần đây, các địa phương trong tỉnh Đắk Lắk tập trung xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đi đôi với việc xây dựng quy ước thôn buôn, khu dân cư, các địa phương đã phục hồi những bến nước và thực hiện nghi lễ cúng bến nước theo phong tục truyền thống. Nhiều buôn đồng bào dân tộc Ê-đê đã huy động dân tu sửa, làm cho bến nước sạch đẹp, bảo đảm vệ sinh môi trường. Tại đây, bà con còn trồng nhiều cây xanh. Nhiều địa bàn như buôn Trinh (xã Ea Blang, thị xã Buôn Hồ), buôn Krông A, buôn Krông B (xã Ea Tu, TP Buôn Ma Thuột), buôn Chu Kniar (xã Ea Bar, huyện Buôn Đôn), buôn Cháy (xã Ea Mroh, huyện Cư Mgar) là những nơi nhanh chóng phục hồi các bến nước văn hóa tiêu biểu. Các huyện Krông Pách, Krông Buk, Ea Hleo, Ea Kar, MĐrắc đã đầu tư kinh phí giúp bà con dân tộc Ê-đê phục hồi nhiều bến nước văn hóa. Tại đây, các bến nước được xây dựng thành nơi có cảnh quan đẹp, phục vụ cho sinh hoạt văn hóa cộng đồng và một số bến nước xây dựng điểm du lịch sinh thái.

Nguyễn Tiên Tri