Thợ đá khu Bằng Lăng Non

Theo ông Hà Văn Vui (khu Bằng Lăng Non, xã Phú Lợi, huyện Định Quán), người làm nghề thợ đá cần có sức khỏe, sự dẻo dai nhưng không "dùng sức để chọi đá". Ông đã có thâm niên trên 20 năm làm nghề nhưng lượng đá mà ông khai thác được ngày một giảm do sức cạn dần...

Theo ông Hà Văn Vui (khu Bằng Lăng Non, xã Phú Lợi, huyện Định Quán), người làm nghề thợ đá cần có sức khỏe, sự dẻo dai nhưng không "dùng sức để chọi đá". Ông đã có thâm niên trên 20 năm làm nghề nhưng lượng đá mà ông khai thác được ngày một giảm do sức cạn dần...

* Ráo mồ hôi là hết tiền

Ông Hà Văn Vui so sánh: "Nghề này khác với các nghề thợ hồ, thợ đào đất... là phải tự làm, tự kiếm ăn không phụ thuộc ai. Cả năm trời chỉ cần đứng một chỗ đào, bẩy, đập cũng đủ sống. Tuy vậy, để kiếm tiền từ đá, người thợ phải vắt hết mồ hôi, sức lực, ráo mồ hôi là hết tiền!".

Anh An, con trai ông Vui, dù chân trái bị đá dập luôn đau nhức nhưng cũng ráng theo cha đi khui hầm. Công việc của An là đào đất cho đá lộ thiên, hoặc phụ cha bẩy những viên đá nặng vài trăm ký. An tâm sự: "Em có trên 4 năm theo cha làm đá. Nhờ đá mà em và các anh chị mới có tiền đi học. Do năm rồi em thi rớt đại học nên vẫn tiếp tục phụ cha làm nghề này".

Ông Vui bộc bạch: "Nhà tôi sống được cũng nhờ đá. 3 con tôi trưởng thành cũng từ đá. Đá bây giờ vẫn còn nhiều nhưng sức tôi đã cạn. May là các con tôi tốt nghiệp trường nghề, đang làm việc tại TP.Hồ Chí Minh nên tôi không cần vắt kiệt mồ hôi như lúc trước. Tuy vậy, một ngày không đi làm thì nhớ đá, không làm thì không có tiền để lo cho tương lai thằng An vào đại học nên tôi tiếp tục làm".

Bãi đá khu Bằng Lăng Non rộng hàng chục hécta nằm trên địa bàn xã Phú Lợi giờ đã thành vườn, thành rẫy và có chủ sở hữu. Để có nguồn đá khai thác, cánh thợ đá phải hỏi mua hoặc làm ăn chia với chủ vườn. Thợ đá Nguyễn Văn Ngọ cho biết: "Nếu mua theo khu vực thì làm không khéo dễ bị lỗ. Còn ăn chia theo tỷ lệ 1/10 với chủ đất thì mỗi ngày chỉ đập 100 viên cho mình, 10 viên cho chủ đất là thu nhập được gần 120 ngàn đồng. Xong một ngày lao động là có xe đại lý tới thu mua và thanh toán tiền công".

* Sức người chọi đá

Trời nóng hầm hập, cánh thợ đá tại khu khai thác đá ở khu Bằng Lăng Non cởi trần đưa những cái lưng to bè ra che nắng. Thợ đá Lò Thanh Long (22 tuổi) đưa tay vuốt mồ hôi chảy ròng ròng trên mặt, xoa tay nói với chúng tôi: "Em mới làm nghề được 2 tuần. Có những tảng đá không thể dùng sức phải dùng thế, nhưng dù cật lực đập, em chỉ ra được hơn chục viên đá 20x60, còn với người khác phải được trên 50 viên/ngày".

Biết đồng nghiệp còn non nghề, thợ đá Nguyễn Văn Hoàng liền hướng dẫn: "Đá cứng cỡ nào cũng có xứa. Đã là thợ đá phải xác định đúng xứa rồi mới ra tay, nếu không chỉ là lấy sức chọi đá".

Một ngày anh Hoàng khai thác trên 100 viên. Anh tâm sự: "Đá vẫn còn rất nhiều, tôi chỉ khai thác đá mặt. Hết lớp đá mặt thì trả lại mặt bằng cho họ".

Bên kia hầm đá, hai cha con ông Vui đang loay hoay đào đất. Moi đến đâu, cha con ông đập đến đó. Còn thợ đá Trần Ngọ thì xuýt xoa cái tay đau do ghè trật búa trúng phải, nói: "Nghề này hít bụi, dập tay, dập chân, sứt đầu, mẻ trán là cơm bữa. Người không chịu cực thì chỉ vài ngày là bỏ nghề. Theo nghề tuy không khá, nhưng tự kiếm miếng ăn rất dễ, hễ xách búa ra bãi là ngày đó có tiền bỏ túi đem về lo cho gia đình...".

Đoàn Phú