Đời tha phương...

Dân nhập cư thường gặp khó khăn trong cuộc sống. Nhưng mỗi khi biết tin hàng xóm, đồng hương gặp chuyện chẳng lành như bệnh tật, ốm đau, tai nạn, làm ăn thua lỗ, mất vốn... thì thường không ai bảo ai, mọi người lại tự tìm đến để chia sẻ, động viên...

Dân nhập cư thường gặp khó khăn trong cuộc sống. Nhưng mỗi khi biết tin hàng xóm, đồng hương gặp chuyện chẳng lành như bệnh tật, ốm đau, tai nạn, làm ăn thua lỗ, mất vốn... thì thường không ai bảo ai, mọi người lại tự tìm đến để chia sẻ, động viên...

* Chuyện ở những xóm ngụ cư

Bà Năm và bà Tư đồng cảnh góa bụa, nghèo khó nên bắt tay làm sui gia. Nhờ vậy, anh Sáu (con trai bà Năm) cưới được chị Ba (con gái bà Tư). Đến nay, khi vợ chồng anh Sáu có hai mặt con, nhưng mọi người vẫn còn ở nhà trọ, chạy ăn từng bữa... Bà Năm tên thật là Võ Thị Liệt, gần 74 tuổi, quê ở Tiền Giang. Còn bà Tư tên thật là Lê Thùy Oanh, quê Long An, gần 68 tuổi. Mỗi bà có 7 - 8 người con và trên chục đứa cháu nhưng con cháu đều khó khăn. Hơn 15 năm qua, hai bà vẫn lấy chung mối đậu phộng luộc, lội bộ hàng chục cây số mỗi ngày, chỉ mong kiếm được 30 ngàn đồng phụ giúp tụi nhỏ đong gạo và trả tiền phòng trọ.

Chị Liên (KP 10, phường Tân Phong) chặt bắp chuẩn bị nấu.

Bà Tư tâm sự: "Mong sao vợ chồng thằng Sáu làm ăn khá giả, để hai đứa con của tụi nó được sung sướng là tui mừng rồi". Nhưng mong muốn của bà có lẽ khó thành hiện thực bởi vợ chồng anh Sáu đang lâm vào cảnh khó khăn. Thúng đậu phộng luộc của chị Ba hôm nào cũng ế ẩm, cuốc xe ôm của anh Sáu thì cứ thưa dần khách. Đứa con gái đầu của anh chị mới 14 tuổi phải bỏ học để đi phụ bán quán ăn, nhưng mới bị mất việc làm vì bà chủ vừa dẹp tiệm...

Không riêng gì bà Tư và bà Năm, xóm miền Tây của dân nhập cư tại khu phố 6, phường Thống Nhất, TP.Biên Hòa có hàng chục cảnh đời khó khăn. Người thì chồng mất, người bị vợ bỏ, người bị chồng hất hủi phải bế con thơ dại từ miền Tây lên đây thuê nhà trọ mưu sinh với đủ thứ nghề...

Chúng tôi len lỏi sâu vào các khu nhà trọ của dân ngụ cư tại các phường: Tân Phong, Thống Nhất, An Bình, Long Bình Tân... Đến đâu, chúng tôi cũng thường gặp những cặp mắt dò xét của dân ngụ cư. Nhiều lần chúng tôi hỏi chuyện đều bị họ lảng tránh.

Tại xóm ngụ cư ở khu phố 10, phường Tân Phong, khi chúng tôi vừa đến, thấy có người lạ xuất hiện, một vài phụ nữ đang làm việc vội vào phòng khép cửa nhìn ra. Trẻ con thì bị người lớn í ới gọi về. Thanh niên thì khinh khỉnh nhìn đi nơi khác.

Mãi một lúc sau, chúng tôi mới bắt chuyện được với một người là chị Vũ Thị Liên (quê Thái Bình) khi chị đang ngồi giữa hai dãy nhà trọ, cùng em trai chuẩn bị luộc bắp đem bán. Chị Liên cho biết: "Thấy mấy anh mà em cứ ngỡ là bọn thanh niên càn quấy vào tìm mấy em xinh xinh để tán tỉnh. Tại đây không có công nhân ở trọ, chỉ toàn là người nhập cư có gia đình, làm nghề tự do. Ở đây, người khổ như bọn em nhiều lắm! Như chị Sáng, quê Bắc Ninh, chồng bỏ đi theo người khác, một mình chị đi bán bắp nuôi 3 con. Hay như chị Hương, một mình làm nghề mua ve chai nuôi 2 con và mẹ già. Còn em hiện nuôi em trai học đại học. 30 tuổi, em vẫn chưa lập gia đình...".

Ông Hai Tài, một người ở phường Quyết Thắng, cho biết: "Địa phương luôn tạo điều kiện cho người nhập cư sinh sống, làm ăn, nhắc nhở họ ở trọ phải đăng ký tạm trú. Nếu ai không đủ giấy tờ, thủ tục thì về lại nơi có hộ khẩu thường trú xin giấy tạm vắng để địa phương làm tạm trú cho họ. Chỉ những người sống chui, không đăng ký tạm trú, hoặc không lo làm ăn mà chỉ nhậu nhẹt, hay đánh đập vợ con, gây gổ với hàng xóm thì mới sợ bị công an kiểm tra đột xuất".

* Tình người nơi đất khách

"Thấy tôi già mà còn đi bán vất vả, nhiều người thấy tội nên mua một lon đậu phộng nhưng đưa tới 10 ngàn, 20 ngàn đồng, nói là cho thêm để tôi được nghỉ sớm một bữa", bà Năm nói. Còn chị Lê Thị Xuân Trang, quê Bình Thuận, ở trọ tại khu phố 2, phường Tân Phong, cho biết: "Dân trong khu nhà trọ này đều đi bán bắp dạo. Tụi tôi chỉ lấy bắp của anh Vượng để bán, không lấy hàng của người khác. Anh Vượng rất tốt như giúp vốn cho tụi tôi làm ăn, cho mượn xe đạp, xe đẩy... Cũng có người mượn tiền, mượn xe rồi trốn luôn, nhưng ảnh vẫn không nói gì, vẫn tiếp tục giúp đỡ những người mới đến còn khó khăn như tôi".

Để tạo điều kiện tốt cho nhau, những người xa quê thường sinh sống theo từng nhóm đồng hương hoặc tập trung lại theo nhóm ngành nghề mưu sinh như: xóm bán bắp ở khu phố 10 (phường Tân Phong); xóm bán dừa gần hãng dầu (phường Quyết Thắng); xóm bán chuối ở cù lao Phố; bán hủ tiếu dạo và chả chiên ở khu phố 5 (phường Long Bình)...

Bà Tư và bà Năm (KP6, phường Thống Nhất) trên đường lấy mối đậu phộng đem đi bán.

Tuy vậy, những người nhập cư vẫn chịu cảnh bị bắt nạt, đe dọa trong quá trình mưu sinh nơi đất khách quê người như: người già, trẻ em bán vé số bị kẻ xấu cướp cả vốn lẫn lời; người đẩy xe hàng rong đi bán bị những người trong chợ hoặc đi đường hất đổ, lại còn dọa nạt; nam thanh niên thì bị thanh niên địa phương gây sự; nữ thì bị dở trò, chọc ghẹo khi đi làm đêm... Nhiều người ấm ức khi đi bán về khuya tắm, gọi cửa, rửa xe... cũng bị chủ nhà trọ nhắc nhở; ở trong khu nhà trọ mà không mua hàng của bà chủ, hay cán bộ của khu phố cũng bị gây khó dễ.

 Ngày ngủ, đêm làm hay ngày làm mà đêm cũng không được ngủ nghỉ - những người nhập cư không bỏ lỡ thời gian "vàng" để mưu sinh với hy vọng đảm bảo cho cuộc sống hàng ngày, hay dành dụm chút ít đem gửi cho gia đình ở quê... Có lẽ, chỉ có người đồng cảnh mới thấu hiểu được nỗi khổ, sự vất vả và ước mơ bình dị của những người vì cuộc mưu sinh phải rời quê, làm dân ngụ cư ở thành phố sôi động như Biên Hòa...

Đoàn phú - Trần Huân