Mỡ máu cao và những nguy cơ

Mỡ máu cao là bệnh phổ biến của thời hiện đại. Căn bệnh không gây tử vong ngay, song những biến chứng từ bệnh gây ra khá nguy hiểm. Người bị mỡ máu cao thường có nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch, cao huyết áp, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim…

* Thế nào là mỡ máu cao?

Theo bác sĩ Phan Huy Anh Vũ, Giám đốc Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, mỡ máu cao là thành phần mỡ trong huyết tương cao hơn mức bình thường. Mỡ máu cao thường không biểu hiện rõ dưới dạng bệnh nên khó nhận biết, nhiều người không biết mình có bệnh, chỉ khi có biến chứng tim mạch hay khi đi xét nghiệm máu mới phát hiện ra. Tuy nhiên, bệnh cũng có một số dấu hiệu nhận biết, như: bị ban vàng dưới da, viêm tụy cấp, sưng và đau ở gan hoặc lá lách, đau thắt ngực, chóng mặt, mắt mờ, nhức đầu dữ dội… Đặc biệt, không chỉ người béo mới bị bệnh mỡ máu cao mà bệnh có thể có ở cả người gầy. Tuy nhiên, người béo, thừa cân, béo phì thì nguy cơ cao hơn.

Xét nghiệm máu mới có thể biết được lượng mỡ trong máu có cao hay không.

Mỡ máu cao chủ yếu là tăng cholesterol và triglycerid. Người ta thường đánh giá nồng độ mỡ máu bằng hai xét nghiệm là định lượng nồng độ triglycerid toàn phần và nồng độ cholesterol toàn phần. Nếu nồng độ cholesterol toàn phần có giá trị từ 4-5mmol/l và triglycerid toàn phần có giá trị nhỏ hơn 2,3mmol/l là bình thường. Vượt quá giá trị này được gọi là mỡ máu cao. Ở Việt Nam, tỷ lệ người có chứng mỡ máu cao chiếm khoảng 29,1% và tăng nhanh ở độ tuổi từ 35-45 với 41,7% và ở người cao tuổi khoảng 63%.

* Những nguy hiểm chực chờ

Người có mỡ trong máu cao là người có nguy cơ bị mỡ đóng vào trong mạch máu, tạo thành một mảng xơ vữa… dễ dẫn đến tình trạng tắc mạch máu hoặc làm vỡ mạch máu. Đặc biệt, những người có mỡ máu quá cao, tình trạng mạch máu bị bít, hẹp mạch máu nhiều hơn. Nếu xảy ra ở não thì gây nên tai biến mạch máu não; nếu ở ruột gây tắc mạch máu nuôi ruột dẫn đến hoại tử ruột; ở tim sẽ gây ra nhồi máu cơ tim; ở chi gây tắc mạch máu chi...

Tuy nhiên, có 7 nguy hiểm từ bệnh mỡ máu cao, đó là: viêm tụy, tiểu đường type 2, bệnh tim mạch, đột quỵ, sa sút trí tuệ, đau và tê chân, bệnh gan.

* Điều trị

Vì đây là bệnh có diễn tiến âm thầm và lâu dài nên khi bệnh đã có biểu hiện rõ, thì việc điều trị đã trở nên khó khăn. Theo bác sĩ Phan Huy Anh Vũ, điều trị cũng chỉ củng cố và làm giảm mức độ tiến triển của bệnh chứ không thể “xóa” hẳn được bệnh. Vì thế, đối với những người được xác định bị mỡ máu cao thì phải uống thuốc, theo dõi, điều trị bệnh suốt đời. Do đó, ngay khi mới phát hiện bệnh, bệnh nhân nên đến khám bác sĩ chuyên khoa tim mạch để được điều trị kịp thời nhằm ngăn chặn sự tiến triển nặng lên của bệnh.

* Phòng ngừa bệnh mỡ máu cao

Phần lớn người bệnh mỡ máu cao là do ăn uống gây nên. Vì thế, nên ăn uống đủ chất, đặc biệt không nên ăn quá nhiều các chất béo, các thực phẩm giàu đạm; thay vì ăn đạm động vật, như: thịt heo, bò, gà thì nên ăn cá, tôm; tốt nhất là mỗi tuần có 1/2 lượng đạm thực vật; tăng cường ăn các loại thực phẩm có nhiều chất xơ để vừa đảm bảo sự phát triển cân bằng của cơ thể mà không làm thành phần mỡ thừa nhiều quá. Ngoài ra, thường xuyên tập luyện thể thao, công việc năng động cũng làm tiêu bớt lượng mỡ thừa, không tạo thành những cholesterol có hại.

Bác sĩ Phan Huy Anh Vũ khuyến cáo, bệnh mỡ máu cao gây nhiều biến chứng nguy hiểm nên cần có chế độ phòng ngừa bệnh từ sớm. Từ 40 tuổi trở lên, 6 tháng nên đi xét nghiệm máu để phát hiện sớm bệnh. Nếu người đã có bệnh rồi thì sẽ được bác sĩ kịp thời điều trị, tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Cùng với sự thay đổi trong thói quen ăn uống, để phòng tránh và điều trị bệnh mỡ máu cao, cần có sự thay đổi trong nếp sống và sinh hoạt. Tăng cường các hoạt động thể dục, thể chất cũng là việc làm cần thiết để chống lại bệnh tật. Người bị bệnh mỡ máu cao thích hợp với các bài tập nhẹ nhàng, như: đi bộ, leo cầu thang, bơi…

Phương Liễu