Kỳ 2: Nan giải bài toán 'hậu' sai phạm

Trong tình thế “sự đã rồi”, các cơ quan chức năng hiện đang phải loay hoay đưa ra phương án xử lý đối với các công trình vi phạm về đất đai, xây dựng, quy hoạch.

Chưa kể, các chủ đầu tư lại phải “sống” trong cảnh bất an vì việc xử lý kéo dài dẫn đến hàng trăm tỷ đồng tiền vốn bị “treo” theo công trình.

Sau khi các sai phạm tại CCN “chui” Phước Tân bị phát hiện, UBND TP.Biên Hoà đã chỉ đạo UBND P.Phước Tân quản lý chặt chẽ, giữ nguyên hiện trạng khu vực đất 72ha và vùng giáp ranh, không có phát sinh mới. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp (DN), cá nhân tại khu vực có văn bản cam kết về việc giữ nguyên hiện trạng, cam kết không phát sinh vi phạm.

Dự án Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài bị phát hiện có các sai phạm về đất đai, xây dựng dù đã đi vào hoạt động hơn 15 năm

Cùng với đó, UBND TP.Biên Hoà cũng đã giao Phòng Quản lý đô thị xây dựng kế hoạch di dời các DN, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường, vi phạm trong lĩnh vực đất đai (đã được xử lý vi phạm hành chính trước đây) hoặc không phù hợp quy hoạch tại P.Phước Tân.

Giữa năm 2022, kế hoạch này đã lấy ý kiến các ngành của thành phố và đã hoàn thiện trình UBND TP.Biên Hòa phê duyệt. Sau đó, P.Phước Tân và UBND TP.Biên Hòa cũng đã lập đoàn để đi vận động các doanh nghiệp thực hiện việc tháo dỡ, di dời. Mặc dù vậy, cho đến nay, việc di dời, xử lý đối với các công trình xây dựng trái phép tại CCN này vẫn “dậm chân tại chỗ”.

Mới đây nhất, UBND tỉnh đã giao các đơn vị liên quan rà soát lại những sai phạm trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất trái quy định và xây dựng trái phép, không phép theo kết luận thanh tra đã công bố; trường hợp phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì đề xuất, kiến nghị chuyển cơ quan điều tra theo đúng quy định của pháp luật.

Cùng với đó, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Tiến Dũng cũng giao Thanh tra tỉnh phối hợp với các cơ quan liên quan thực hiện rà soát hồ sơ, xác định có hay không dấu hiệu tội phạm tại khu vực xây dựng trái phép hàng chục nhà xưởng công nghiệp tại CCN Phước Tân. Đồng thời, yêu cầu UBND TP.Biên Hòa xây dựng phương án di dời các DN, cơ sở sản xuất kinh doanh ra khỏi khu vực trên, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, chậm nhất là đến hết năm 2025 phải hoàn thành.

Đến nay, dù bị phát hiện các sai phạm nhưng dự án Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài vẫn mở cửa hoạt động.

Tại dự án Khu phức hợp thương mại dịch vụ và căn hộ cao cấp tại phường Tân Tiến, sau gần 5 năm bị phát hiện các sai phạm, đến nay, các cơ quan chức năng của tỉnh vẫn đang chờ ý kiến chỉ đạo của Ban thường vụ Tỉnh uỷ và UBND tỉnh để xử lý.

Đánh giá của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh sau hàng loạt các đợt giám sát về nội dung này cho thấy, có nhiều nguyên nhân khách quan dẫn đến xảy ra các vi phạm về đất đai xây dựng, tuy nhiên một phần là do trước đây, công tác quản lý của chính quyền địa phương chưa chặt chẽ, chưa chủ động kiểm tra, phát hiện sớm các trường hợp vi phạm để ngăn chặn kịp thời các hành vi như: xây dựng nhà, làm đường giao thông trên đất nông nghiệp. Nhiều trường hợp vi phạm khi sắp hoàn thành công trình mới được cơ quan chức năng phát hiện, nên rất khó khăn trong công tác xử lý, vận động người dân tự tháo dỡ, cưỡng chế và khắc phục hậu quả.

Các báo cáo sau nhiều ký giám sát cũng chỉ ra, pháp luật về đất đai còn một số nội dung chưa rõ ràng, chưa phù hợp, các văn bản quy phạm pháp luật về đất đai được ban hành nhiều, nhưng còn thiếu đồng bộ, có mặt còn chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu thống nhất giữa pháp luật đất đai với các pháp luật khác việc phát hiện ngăn chặn các hành vi vi phạm thường được phát hiện khi gần hoàn thành, dẫn đến gây khó khăn cho công tác xử lý, cưỡng chế tháo dỡ. Bên cạnh đó, sự phối hợp, kiểm tra, xử lý vi phạm trật tự xây dựng giữa các cấp, các ngành chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ.

Trong khi phần lớn các công trình vướng các sai phạm về đất đai, xây dựng, quy hoạch đều đã phải tạm ngưng các hoạt động để chờ xử lý thì không ít công trình dù có sai phạm nhưng vẫn đang tiếp tục hoạt động. Tuy nhiên, các hoạt động sản xuất, kinh doanh dù được duy trì nhưng vẫn bị ảnh hưởng không nhỏ bởi “tương lai” bất định của các dự án.

Ngày 29-3-2023, chủ đầu tư dự án Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài, P.Phước Tân, TP.Biên Hoà phát đi thông báo tạm thời đóng cửa hoạt động. Trước đó, dự án này bị phát hiện có các sai phạm về đất đai, xây dựng, thủ tục đầu tư dù dự án đã đi vào hoạt động 15 năm. UBND tỉnh sau đó đã có quyết định giao Sở TN-MT làm Trưởng Đoàn kiểm tra liên ngành để làm rõ các hành vi vi phạm tại dự án của Công ty TNHH Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài.

Tuy nhiên, chỉ sau khoảng hơn 20 ngày tạm thời đóng cửa hoạt động, chủ đầu tư dự án đã có thông báo mở cửa hoạt động trở lại từ ngày 22-4-2023.

 

CCN “chui” Phước Tân với hàng chục công trình nhà xưởng công nghiệp quy mô lớn được xây “lụi”.

Trong quá trình chờ các cơ quan chức năng xử lý các sai phạm, chủ đầu tư dự án này cũng đã có văn bản gửi đến các cơ quan chức năng đề nghị được hỗ trợ hướng dẫn khắc phục và hoàn thiện thủ tục pháp lý liên quan đến dự án này.

Theo văn bản này, chủ đầu tư cho biết, từ năm 2020 đến nay, các cơ quan chức năng liên ngành đã kiểm tra đối với Công ty TNHH Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài liên quan đến thực hiện thủ tục đầu tư, đất đai, xây dựng, môi trường, nuôi nhốt động vật hoang dã, kinh doanh du lịch.

Tuy nhiên, đến nay DN vẫn chưa nhận được các quyết định chính thức về hướng xử lý, giải quyết các vướng mắc và hướng dẫn hoàn thiện thủ tục pháp lý, khiến gặp nhiều khó khăn. Do đó, DN kiến nghị các ngành chức năng của tỉnh, TP.Biên Hoà khẩn trương tổ chức cuộc họp và đối thoại để DN được trình bày trực tiếp các vướng mắc hiện nay. Đồng thời, mong muốn được hướng dẫn để hoàn thiện các thủ tục pháp lý sớm nhất. Tuy nhiên, đến nay, nguyện vọng được đối thoại để tìm hướng xử lý của chủ đầu tư vẫn chưa được giải quyết.

Dự án khu dân cư Bình Đa, TP.Biên Hoà rơi vào cảnh hoang vắng, xuống cấp nhiều năm nay sau khi bị phát hiện vướng các sai phạm

Tương tự, tại dự án CCN Phước Tân, các DN đã xây dựng các công trình nhà xưởng “chui” tại đây hiện vẫn đang duy trì các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Đánh giá về công tác quản lý đất đai, xây dựng và quy hoạch trên địa bàn tỉnh thời gian qua, tại hội nghị nghe Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh báo cáo kết quả giám sát tình hình quản lý đất đai, xây dựng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018-2021 trong tháng 2-2023, Chủ tịch HĐND tỉnh Thái Bảo cho rằng, đã có những kết quả nhất định nhưng thực tế chuyển biến lại không thật sự rõ ràng.

Lê Văn - Khánh Minh - Vi Lâm. Đồ họa: Công Duy

Kỳ cuối: Đừng để “mất bò mới lo làm chuồng”