Bão Yagi là siêu bão có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm gần đây

Ngày 7-9, Phóng viên Báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai Nguyễn Phước Huy về bão Yagi và ảnh hưởng của bão tới Đồng Nai. 

Giám đốc Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai Nguyễn Phước Huy

* Thưa ông, vì sao lại nhận định bão số Yagi là siêu bão có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm gần đây hoạt động trên Biển Đông?

- Theo tài liệu thống kê thì các siêu bão trước đây chủ yếu hình thành ở vùng biển Tây Bắc Thái Bình Dương, sau đó đi vào Biển Đông và thường giảm cường độ.

Chỉ có 2 cơn đi từ Tây Bắc Thái Bình Dương vào khu vực Biển Đông đạt cấp siêu bão nhưng không ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Đó là cơn bão số 9 (Rai) hoạt động vào tháng 12-2021, đạt cấp 16 trên khu vực Biển Đông, hướng vào miền Trung nhưng sau đi vòng lên và sau đó tan dần trên khu vực Bắc Biển Đông, không ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Cơn bão số 3 (Saola) hoạt động trên khu vực Biển Đông vào cuối tháng 8, đầu tháng 9- 2023, đạt cấp 16, đổ bộ vào khu vực Nam Trung Quốc rồi tan dần và không ảnh hưởng đến nước ta.

Trong quá khứ, có rất nhiều cơn bão mạnh hoạt động trên Biển Đông, có thể liệt kê như cơn cơn bão Ellen năm 1983, đổ bộ vào miền Nam Trung Quốc mạnh cấp 15; cơn bão mạnh nhất trong năm 1985 là bão Dot, trước khi đi vào biển Đông có sức gió mạnh nhất ở vùng gần trung tâm bão tới trên cấp 17, tuy nhiên khi vào Biển Đông đã giảm chỉ còn ở cấp 15; cơn bão Angela năm 1995 tan trên vịnh Bắc Bộ, cơn bão số 6 (Megi) năm 2010 đổ bộ vào Phúc Kiến (Trung Quốc); cơn bão số 9 (Usagi) năm 2013 đổ bộ vào Quảng Đông, Trung Quốc. Cơn bão số 14 năm 2013 (Haiyan) là cơn bão siêu mạnh, có cường độ mạnh nhất lên tới cấp 17 ở khu vực phía Đông của Philippine, tuy nhiên khi vào Biển Đông, bão số 14 (Haiyan) đã giảm cường độ chỉ còn ở cấp 14, cấp 15. Gần đây, cơn bão số 6 năm 2018 (Mangkhut) cũng chỉ mạnh cấp 15, đổ bộ vào Nam Trung Quốc.

Có thể nói là hiếm và chưa có cơn bão nào khi đi vào Biển Đông mà mạnh lên thành cấp siêu bão. Cụ thể là siêu bão Yagi, với sức gió mạnh nhất vùng gần tâm siêu bão đạt cấp 16 (184-201km/h), giật trên cấp 17 trong khoảng thời gian từ sáng ngày 5-9 đến chiều ngày 6-9.

Bão Yagi có quá trình mạnh lên rất nhanh. Từ thời điểm vào Biển Đông vào rạng sáng ngày 3-9, bão mạnh cấp 8, đến hơn 2 ngày sau bão đã mạnh thêm tới 8 cấp, đạt cấp siêu bão (cấp 16) vào sáng ngày 5-9. Điều này cũng tương đối hiếm gặp đối với bão trên Biển Đông trong thời gian qua. Thời gian duy trì cường độ cấp 16  hơn 1 ngày (từ sáng ngày 5-9 đến chiều ngày 6-9) cũng là khá dài đối với một cơn bão trên Biển Đông.

Như vậy, qua so sánh, có thể nói, bão Yagi là siêu bão có cường độ mạnh nhất hoạt động trên Biển Đông trong khoảng 30 năm gần đây, đổ bộ vào đất liền các tỉnh khu vực Bắc Bộ trong ngày 7-9.

Từ đầu tháng 9-2024, thời tiết tại Đồng Nai liên tiếp có mưa lớn. Ảnh: Lê Duy

* Trong các bản tin về bão Yagi, Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai đều khẳng định bão Yagi không ảnh hưởng trực tiếp đến Đồng Nai, thế nhưng tại sao trong những ngày gần đây Đồng Nai lại mưa liên tục, thưa ông? 

- Bão, áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng đến Việt Nam được chia thành 2 loại: ảnh hưởng trực tiếp và ảnh hưởng gián tiếp. Trong đó, ảnh hưởng trực tiếp bao gồm tất cả các cơn bão và áp thấp nhiệt đới  có tâm đi vào đất liền hoặc không đi vào đất liền nước ta nhưng trực tiếp gây ra gió mạnh từ cấp 6 trở lên.

Ảnh hưởng gián tiếp gồm tất cả các cơn bão và áp thấp nhiệt đới  khi tới gần bờ biển nước ta đã suy yếu nhiều nên khi tâm đi vào đất liền hoặc chuyển hướng đi hướng khác, hoặc tan rã ngay tại chỗ và chỉ gây ra gió yếu (cấp 5) và gây mưa to đến rất to trên diện rộng.

Bão Yagi hình thành từ một áp thấp nhiệt đới ngoài khơi của Philippines, đi vào Biển Đông vào sáng 3-9 thành cơn bão số 3 trong năm 2024. Trên Biển Đông, bão số Yagi hoạt động ở khu vực Bắc Biển Đông, cách xa địa bàn tỉnh Đồng Nai khoảng 1.000km, quá trình đổ bộ vào đất liền sẽ ảnh hưởng trực tiếp chủ yếu đến khu vực Bắc Bộ và một số địa phương phía bắc của Trung Bộ. Trung bình đường kính của một cơn bão vào khoảng 300 - 500km. Với các điều kiện ảnh hưởng như đã nói ở trên thì có thể khẳng định chắc chắn: Bão Yagi không ảnh hưởng trực tiếp đến thời tiết tỉnh Đồng Nai.

Từ ngày 31-8 đến nay, địa bàn tỉnh Đồng Nai ảnh hưởng bởi gió mùa Tây Nam hoạt động với cường độ mạnh kết hợp với ảnh hưởng bởi dải hội tụ nhiệt đới có trục vắt qua Trung Bộ và hội tụ gió trên cao nên liên tục có mưa nhiều nơi, có nơi mưa to. Như vậy, mưa liên tục nhiều nơi trên địa bàn tỉnh xuất hiện từ trước khi bão số 3 vào biển Đông khoảng vài ngày và kéo dài đến những ngày qua. Từ đêm 6-9, mưa đã giảm về diện (chỉ còn mưa ờ vài nơi) và lượng (các nơi mưa đều có lượng mưa nhỏ), dù bão Yagi vẫn đang hoạt động, sắp đổ bộ vào đất liền. Hoàn lưu bão Yagi chỉ có ảnh hưởng gián tiếp ở mức độ nào đó, tạo sức hút làm gió mùa Tây Nam mạnh thêm thôi.

Thông thường, tháng 8 và 9 hàng năm là trọng điểm của mùa mưa trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Mưa nhiều trong 2 tháng này là bình thường, năm nay lượng mưa trong tháng 8 đạt dưới 50% so với lượng mưa trung bình nhiều năm do ảnh hưởng của đợt hạn bà Chằn, gió mùa Tây Nam giảm cường độ vào giữa tháng 8 đến 23-8.

* Xin cảm ơn ông!

Kim Liễu (thực hiện)