Thông tin người lao động không được lãnh BHXH một lần là không chính xác

Những ngày qua, trên mạng xã hội lan truyền thông tin: từ năm 2020, người lao động không được lãnh bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần đã ít nhiều gây tâm lý lo lắng, bất an cho nhiều công nhân lao động. Để giúp người lao động hiểu rõ hơn về chế độ, chính sách BHXH, không bị ảnh hưởng bởi các thông tin không chính xác, phóng viên báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với ông Tăng Quốc Lập, Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh xoay quanh vấn đề này.

Phó Chủ tịch Liên đoàn lao động tỉnh Tăng Quốc Lập

* Thưa ông, theo các quy định hiện hành, việc nhận BHXH một lần được quy định như thế nào?

Hiện nay việc lãnh BHXH một lần đang được quy định trong 02 văn bản :

1. Điều 60 của Luật BHXH năm 2014 quy định các trường hợp người lao động làm việc trong các doanh nghiệp được hưởng BHXH một lần gồm :

- Người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại khoản 3 Điều 54 của Luật này mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;

- Người lao động ra nước ngoài để định cư;

- Người lao động đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

2. Điều 1, Nghị quyết 93/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc Hội quy định: người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần.

* Những ngày qua có tình trạng một số người thông tin trên mạng về việc tới năm 2020 sẽ có quy định mới về việc dừng chế độ BHXH một lần, ông có ý kiến gì về nội dung này?

Những ngày gần đây, một số người đưa lên mạng xã hội thông tin từ ngày 01/01/2020, người lao động không được lãnh BHXH một lần, tôi khẳng định rằng thông tin này hoàn toàn không chính xác. Như trên tôi đã nói, việc giải quyết chế độ BHXH một lần được thực hiện theo quy định tại Luật BHXH và nghị quyết số 93/2015/QH13 của Quốc Hội. Quốc hội chưa ban hành nghị quyết thay thế hoặc hủy bỏ nghị quyết này nên đương nhiên nghị quyết này vẫn tiếp tục có hiệu lực, không thể có việc người lao động từ năm 2020 không được giải quyết chế độ BHXH một lần.

* Theo ông, giữa lãnh BHXH một lần và lãnh lương hưu thì chế độ nào có lợi hơn ?

Người lao động hiện nay thường quan tâm đến vấn đề lãnh BHXH một lần nhưng so sánh hai phương thức hưởng chế độ BHXH thì người lao động lãnh lương hưu sẽ có lợi hơn lãnh BHXH một lần.

Một ví dụ cụ thể là một lao động là nam đủ 60 tuổi vào năm 2019, có 20 năm đóng BHXH từ ngày 01-01-1999 đến ngày 31-12-2018, mức bình quân tiền lương đóng BHXH là 4 triệu đồng/tháng thì chế độ hưu và lãnh một lần như sau:

Tổng tiền người lao động được lãnh khi hưởng lương hưu:

-Tiền lương hưu :

+Người lao động nghỉ hưu năm 2019 nên 17 năm đầu đóng BHXH được hưởng là 45%, 3 năm tiếp theo mỗi năm được x 2% là 6%. Tỷ lệ người lao động được hưởng là 51% bình quân tiền lương đóng BHXH.

+Tiền lương hưu người lao động được lãnh hằng tháng là: 51% x 4.000.000 đồng = 2,040.000 đồng/tháng

+ Độ tuổi trung bình của người Việt Nam hiện nay là 73 tuổi nên người lao động sẽ được hưởng lương hưu là 13 năm: 13 năm x 12 tháng x 2.040.000 đồng = 318.240.000 đồng.

-Tiền đóng BHYT nếu phải mua tự nguyện: 4,5% x 1.390.000 đồng x 13 năm x 12 tháng = 9.757.800 đồng

-Tiền mai táng phí khi qua đời thân nhân được hưởng: 10 tháng x 1.390.000 đồng = 13.900.000 đồng

Tổng cộng chế độ người lao động được hưởng: 318.240.000 đồng + 9.757.800 đồng + 13.900.000 đồng = 341.897.800 đồng

Trong khi đó, số tiền người lao động được lãnh một lần:

-Thời gian từ ngày 01-01-1999 đến ngày 31-12-2013 là 15 năm, mỗi năm người lao động được hưởng 1,5 tháng. 15 năm x 1,5 tháng x 4.000.000 đồng/tháng = 90.000.000 đồng

-Thời gian từ ngày 01-01-2014 đến ngày 31-12-2018 là 5 năm, mỗi năm người lao động được hưởng 2 tháng. 5 năm x 2 tháng x 4.000.000 đồng/tháng = 40.000.000 đồng

Tổng cộng chế độ BHXH một lần: 90.000.000 đồng + 40.000.000 đồng = 130.000.000 đồng

Như vậy người lao động lãnh lương hưu sẽ được hưởng cao hơn lãnh một lần là 188.240.000 đồng. Nếu người lao động nữ có thời gian đóng BHXH và mức bình quân tiền lương như trên sẽ có lợi hơn nữa vì người lao động nữ được hưởng tỷ lệ % cao hơn và nữ giới sống thọ hơn nam giới.

Cũng có một số người lao động lo sợ trường hợp rủi ro không may qua đời khi mới nghỉ hưu sẽ mất chế độ. Vấn đề này khoản 2, điều 70 Luật BHXH đã quy định “Mức trợ cấp tuất một lần đối với thân nhân của người đang hưởng lương hưu chết được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu, nếu chết trong 2 tháng đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng; nếu chết vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 1 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu đang hưởng".

* Trước các thông tin không đúng sự thật lan truyền trên mạng các cơ quan nhà nước đã làm gì và người lao động muốn tìm hiểu thêm về pháp luật BHXH thì liên lạc với các cơ quan nào?

Chế độ BHXH là một trong những trụ cột của chính sách an sinh xã hội; nguyên tắc của BHXH là bảo đảm kịp thời và đầy đủ quyền lợi của người tham gia BHXH. Vì vậy người lao động không bị thiệt, không bị mất các chế độ BHXH. Các cơ quan nhà nước đang xử lý những người tung tin không đúng sự thật gây hoang mang cho người lao động. Người lao động muốn tìm hiểu về chính sách BHXH có thể liên hệ với BHXH tỉnh Đồng Nai theo số máy đường dây nóng 02513823723 hoặc Trung tâm Tư vấn Pháp luật - Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai, số điện thoại 02513.842739 để được tư vấn, hướng dẫn cụ thể.

* Xin cảm ơn ông!

PV (thực hiện)