Kiện ra tòa nếu doanh nghiệp cố tình nợ bảo hiểm xã hội

Sau hơn 3 tháng Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh thực hiện chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy về việc thu hồi nợ BHXH, việc thu hồi nợ của doanh nghiệp đã có những chuyển biến đáng kể. Về vấn đề này, phóng viên Báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Minh Thành, Phó giám đốc BHXH tỉnh.

ông Phạm Minh Thành

Sau hơn 3 tháng Bảo hiểm xã hội (BHXH) tỉnh thực hiện chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy về việc thu hồi nợ BHXH, việc thu hồi nợ của doanh nghiệp đã có những chuyển biến đáng kể. Về vấn đề này, phóng viên Báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với ông Phạm Minh Thành, Phó giám đốc BHXH tỉnh.

* Thưa ông, tình trạng nợ BHXH diễn ra như thế nào?

- Tình hình doanh nghiệp nợ BHXH của người lao động rất phức tạp: 829 doanh nghiệp nợ hơn 25 ngàn người lao động với tổng số tiền trên 91,2 tỷ đồng. Việc nợ BHXH đã gây khó khăn cho việc giải quyết các chính sách liên quan đến quyền lợi của người lao động, như: nghỉ việc, ốm đau, thai sản… Trước tình hình đó, Thường trực Tỉnh ủy đã chỉ đạo trực tiếp cho BHXH tỉnh, đề nghị phải bằng mọi giá, quyết liệt thu hồi nợ BHXH cũ và không để doanh nghiệp phát sinh nợ mới, gây thiệt thòi cho người lao động.

* Vậy BHXH tỉnh đã làm gì sau khi có sự chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy?

- Sau khi có sự chỉ đạo, BHXH tỉnh đã khẩn trương thực hiện nhiều nhóm giải pháp, đặc biệt có nhóm giải pháp mang tính nghiệp vụ, như: thông báo bằng văn bản nhiều lần, cử cán bộ đến doanh nghiệp trực tiếp đôn đốc, truy thu. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh đã chọn 5 doanh nghiệp có nợ BHXH với số tiền lớn để làm thí điểm việc truy thu, rút kinh nghiệm để sau đó đồng loạt thu nợ trong các doanh nghiệp khác.

Kết quả, 492 doanh nghiệp đã trả nợ BHXH cho 18,6 ngàn người lao động với số tiền trên 40,3 tỷ đồng, bằng 47% số tiền mà các doanh nghiệp đã nợ trước đó.

* Khó khăn khi đòi nợ BHXH là gì, thưa ông?

- Phải nói là còn rất nhiều khó khăn. Hiện toàn tỉnh vẫn còn 171 doanh nghiệp nợ BHXH từ 3 tháng trở lên với số tiền trên 37,4 tỷ đồng của 6.354 lao động. Đây là những doanh nghiệp đã được xếp vào loại cố tình không trả nợ BHXH, vì thông báo, đôn đốc nhiều lần mà doanh nghiệp không có bất kỳ một sự phản hồi nào. Khi cán bộ BHXH đến tận nơi, các doanh nghiệp không cho vào, hoặc lấy lý do có việc bận đột xuất nên không tiếp, hay hẹn hết lần này đến lần khác…

Một lao động ở huyện Vĩnh Cửu (phải), đến Sở Lao động - thương binh và xã hội phản ảnh việc doanh nghiệp chiếm dụng tiền BHXH của mình. Ảnh: C. Nghĩa

* Quyền lợi của người đã đóng BHXH sẽ được bảo đảm ra sao?

- Về nguyên tắc, doanh nghiệp đã đóng BHXH cho người lao động đến đâu, BHXH tỉnh sẽ chốt sổ cho người lao động đến đó. Tuy nhiên, tình trạng dẫn đến nợ BHXH là: hàng tháng, doanh nghiệp vẫn trích lương của người lao động nhưng không đóng BHXH mà chiếm dụng luôn số tiền này. Với những doanh nghiệp loại này, chúng tôi chỉ còn cách phối hợp với thanh tra của Sở Lao động - thương binh và xã hội tiến hành thanh kiểm tra, đôn đốc, truy thu. Nếu doanh nghiệp cố tình không nộp thì chúng tôi sẽ làm thủ tục kiện ra tòa, buộc phải thực hiện nghĩa vụ với người lao động.

* Có hay không tình trạng doanh nghiệp lách Luật BHXH, chiếm đoạt tiền BHXH?

- Doanh nghiệp có 2 hình thức lách luật cơ bản. Thứ nhất, khi doanh nghiệp ký hợp đồng lao động, mức lương cơ bản rất thấp, phụ cấp khác thì cao, tính ra tổng thu nhập không đổi. Tuy nhiên, doanh nghiệp chỉ phải đóng BHXH cho người lao động dựa trên mức lương cơ bản rất thấp. Hình thức thứ hai  là chiếm dụng hẳn, nghĩa là hàng tháng vẫn trích lương cơ bản của người lao động để đóng BHXH nhưng thực chất họ chiếm dụng luôn.

* BHXH tỉnh sẽ làm gì để thu hồi số tiền còn lại, đồng thời không làm phát sinh nợ mới?

- Đầu tháng 5, trong số 171 doanh nghiệp còn nợ BHXH từ 3 tháng trở lên, BHXH tỉnh đã phân loại 86 doanh nghiệp có số nợ BHXH lớn nhất để gửi sang Sở Lao động - thương binh và xã hội, Công an  tỉnh nhờ hỗ trợ việc đòi nợ của doanh nghiệp. BHXH sẽ bám sát trực tiếp, đôn đốc thường xuyên các doanh nghiệp còn nợ BHXH, đồng thời củng cố hồ sơ, sẵn sàng kiện các doanh nghiệp này ra tòa để bảo vệ quyền lợi của người lao động đã đóng BHXH.

* Xin cảm ơn ông!

Công Nghĩa (thực hiện)