Bác sĩ Nguyễn Văn Bình, Trưởng phòng Nghiệp vụ y (Sở Y tế):
Thực phẩm chức năng không phải là thuốc!

Một trong hai chủ đề lớn của Tháng hành động vì chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm năm nay (diễn ra từ ngày 15-4 đến 15-5) được Bộ Y tế phát động là "Thực phẩm chức năng: hiểu đúng, làm đúng và dùng đúng". Để làm rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Nguyễn Văn Bình, Trưởng phòng Nghiệp vụ y, Sở Y tế.

Bs. Nguyễn Văn Bình

Một trong hai chủ đề lớn của Tháng hành động vì chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm năm nay (diễn ra từ ngày 15-4 đến 15-5) được Bộ Y tế phát động là "Thực phẩm chức năng: hiểu đúng, làm đúng và dùng đúng". Để làm rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Nguyễn Văn Bình, Trưởng phòng Nghiệp vụ y, Sở Y tế. Bác sĩ Bình cho biết:

- Thực phẩm chức năng (TPCN) là thực phẩm dùng để hỗ trợ chức năng của các bộ phận trong cơ thể con người, có tác dụng dinh dưỡng, tạo cho cơ thể tình trạng thoải mái, tăng sức đề kháng và làm giảm nguy cơ gây bệnh. TPCN tùy theo công dụng, hàm lượng vi chất và hướng dẫn sử dụng, còn có các tên gọi khác là thực phẩm bổ sung vi chất dinh dưỡng, thực phẩm bổ sung dinh dưỡng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm dinh dưỡng y học.

- Hiện nay, TPCN tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau. Ở nhóm TPCN bổ sung vitamin và khoáng chất, TPCN tồn tại dưới dạng nước trái cây hay sữa bột. Nhóm TPCN dạng viên có các dạng viên nang, viên nén, viên sủi chứa các hoạt chất sinh học, vitamin và khoáng chất. Nhóm TPCN "không béo", "không đường", "giảm năng lượng" hay gặp ở dạng trà thảo dược dành cho người muốn giảm cân, người bị bệnh tiểu đường, rối loạn thần kinh... Nhóm các loại nước giải khát, tăng lực. Nhóm thực phẩm giàu chất xơ tiêu hóa. Nhóm các chất tăng cường chức năng đường ruột. Nhóm TPCN có chức năng đặc biệt như thức ăn cho phụ nữ có thai, thức ăn cho người cao tuổi, thức ăn cho trẻ ăn dặm, thức ăn cho người đái tháo đường, người cao huyết áp...

- Đúng là lâu nay, nhiều người vẫn cho rằng TPCN là một loại thuốc có tác dụng chữa bệnh. Tuy nhiên, phải khẳng định một điều: TPCN không phải là thuốc mà chỉ là một loại thực phẩm. TPCN cũng có mặt trong các nhà thuốc tại các bệnh viện. Nhiều bác sĩ đã lạm dụng vào TPCN và kê đơn cho bệnh nhân. Thế nhưng theo quy chế kê đơn mới đây của Bộ Y tế, bác sĩ sẽ không được ghi TPCN vào trong đơn thuốc. Trong đợt kiểm tra hoạt động các bệnh viện sắp tới, đây là một trong những nội dung được chúng tôi đặc biệt lưu ý.

Một số thực phẩm chức năng. (ảnh mang tính minh họa)

- Đây là một thực tế đã và đang tồn tại thời gian qua ở Đồng Nai. Một số công ty bán hàng đa cấp đã quảng cáo một cách lệch lạc về tác dụng của TPCN khiến nhiều người lầm tưởng TPCN có thể chữa bách bệnh. Tuy nhiên, việc cho phép những đơn vị này thực hiện chức năng quảng cáo lại không thuộc phạm vi quản lý của ngành nên việc kiểm tra gặp nhiều khó khăn. Sở Y tế chỉ có thể kiểm tra các mặt hàng được quảng cáo xem có đạt tiêu chuẩn mà Bộ Y tế cho phép hay không. Sở cũng đã tiến hành tịch thu và đình chỉ hoạt động đối với một số cơ sở không đủ điều kiện.

Hiện nay, trên địa bàn Đồng Nai đang có khoảng 10 doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm TPCN như Công ty Bibica, Interfoods... Sản phẩm của các công ty này do Bộ Y tế công bố tiêu chuẩn. Vì vậy, Sở Y tế không thể kiểm soát hết được sản phẩm nào đủ tiêu chuẩn, sản phẩm nào không. Đây cũng là một bất cập mà Sở đã kiến nghị lên Bộ đề nghị được biết danh sách những sản phẩm TPCN đạt tiêu chuẩn trên thị trường Đồng Nai hoặc các doanh nghiệp phải có trách nhiệm báo cáo vấn đề này lên cơ quan quản lý ngành. Tuy nhiên, đến nay, chỉ khi sản phẩm xuất hiện trên thị trường chúng tôi mới tiến hành được việc kiểm tra xem sản phẩm nào đủ tiêu chuẩn lưu hành, sản phẩm nào không theo đúng quy định hiện hành.

- Trước khi mua TPCN, điều mà người dân cần quan tâm đầu tiên đó là đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng. Bởi, thực tế, TPCN có thể có tác dụng trước mắt, có thể có tác dụng lâu dài. Có sản phẩm tốt mà cũng không loại trừ những sản phẩm được quảng cáo quá lời. Tốt nhất, trước khi sử dụng TPCN, người tiêu dùng nên tham khảo ý kiến nhà chuyên môn như chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ để hiểu đúng, làm đúng và dùng đúng loại thực phẩm này.