Phó chủ tịch Hội KTS Việt Nam Khương Văn Mười:
Cần xem xét, định hướng phát triển bền vững những KCN chủ lực ở tầm vĩ mô

Từ ngày 29 đến 31-3, một cuộc hội thảo lớn mang tên "Quy hoạch - kiến trúc các đô thị vùng phát triển công nghiệp" lần đầu tiên sẽ diễn ra tại Đồng Nai với sự tham dự của rất nhiều kiến trúc sư, nhà quản lý, nhà đầu tư, nhà nghiên cứu... Phóng viên báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với Kiến trúc sư Khương Văn Mười, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam xung quanh nội dung cuộc hội thảo này.

KTS. Khương Văn Mười.

Từ ngày 29 đến 31-3, một cuộc hội thảo lớn mang tên "Quy hoạch - kiến trúc các đô thị vùng phát triển công nghiệp" lần đầu tiên sẽ diễn ra tại Đồng Nai với sự tham dự của rất nhiều kiến trúc sư, nhà quản lý, nhà đầu tư, nhà nghiên cứu... Phóng viên báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với Kiến trúc sư Khương Văn Mười, Phó chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam xung quanh nội dung cuộc hội thảo này.

* PV : Theo kiến trúc sư (KTS), cuộc hội thảo lần này, phải chăng xuất phát từ những vấn đề bức thiết nào trong thực trạng phát triển các đô thị vùng phát triển công nghiệp hiện nay?

- KTS. Khương Văn Mười: Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy là những năm gần đây, các đô thị công nghiệp đang phát triển với tốc độ rất nhanh, đặc biệt là các đô thị trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Theo tôi, điều này là cần thiết, bởi nó thể hiện sự phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm cho người lao động. Song, nó cũng làm nảy sinh nhiều vấn đề: quy hoạch vùng và quy hoạch từng địa phương có hợp lý hay chưa; đồng thời kéo theo nhiều vấn đề xã hội khác về: ô nhiễm môi trường, việc ăn ở đi lại, đời sống tinh thần của công nhân... Công nhân là lực lượng gắn liền với các đô thị công nghiệp, nhưng lực lượng này thường dịch chuyển chỗ ở và không ổn định. Hiện tại, một số các Khu công nghiệp lại thường được bố trí không tập trung, rải rác trong khu dân cư, vì thế nó tác động trở lại cấu trúc đô thị và làm thay đổi nó. Chính vì vậy, quy hoạch - kiến trúc các đô thị công nghiệp cần được bàn bạc trên diện rộng.

* Các đô thị vùng công nghiệp trọng điểm phía Nam hiện đang gặp phải những vấn đề lớn nào khó giải quyết khi các khu công nghiệp (KCN) đang phát triển một cách ào ạt?

-  Theo quan điểm của cá nhân tôi, vấn đề lớn của các đô thị công nghiệp của chúng ta hiện nay là phải xem xét, định hướng phát triển bền vững những KCN chủ lực  ở tầm vĩ mô,  gắn với quy hoạch vùng hơn nữa. Trên con đường phát triển đó, phải xây dựng cả một hệ thống: nhà ở, giao thông, dịch vụ cho công nhân, vận chuyển hàng hóa... Đồng thời, xác định những tác động ngược: tiếng ồn, ô nhiễm... Vấn đề là hiện nay từng địa phương chưa có sự phối kết với nhau trong quá trình phát triển.

* Thưa KTS, tại thời điểm này khi các KCN đang phát triển nhanh chóng và đã có những ảnh hưởng nhất định đến kiến trúc đô thị vùng phát triển công nghiệp và đời sống người dân, thì liệu một cuộc hội thảo như thế này bây giờ mới diễn ra  có trễ lắm không?

- Khi có các KCN phát triển ở các đô thị công nghiệp thì tất cả những vấn đề như trên mới nảy sinh. Chúng ta có thể quản lý sự phát triển của các KCN nhưng chúng ta không thể quản lý được đời sống và nơi ở của công nhân. Các vấn đề này đã được nói rải rác khắp nơi và cuộc hội thảo lần này sẽ làm nhiệm vụ tổng hợp lại và theo tôi, cuộc hội thảo lần này là đúng thời điểm.

* KTS có thể cho biết các nội dung và sự mong đợi mà hội thảo lần này đặt ra?

Một góc Khu công nghiệp Nhơn Trạch.

- Vai trò chính của Hội Kiến trúc sư là phản biện xã hội trên lĩnh vực của mình, có trách nhiệm đưa ra những ý kiến tư vấn cho các nhà quản lý để đi đến việc xây dựng một thành phố đẹp và phát triển bền vững. Công việc chính của hội thảo lần này là mời tất cả những đối tượng liên quan đến vấn đề quy hoạch - kiến trúc đô thị vùng phát triển công nghiệp như đại diện cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư, các nhà nghiên cứu, các Ban quản lý dự án... cùng các kiến trúc sư ngồi lại. Mỗi người sẽ đưa ra ý kiến của mình một cách thoải mái dưới chủ đề chung, hội thảo không có tính hướng dẫn mà chỉ thu nhận, lắng nghe các ý kiến đánh giá, nhìn nhận thực chất vấn đề để cùng chuyển tải đến những cơ quan có thẩm quyền, có trách nhiệm và cần hiểu rằng đây là một trách nhiệm chung. Mục đích của hội thảo lần này là tổng hợp tất cả những ý kiến đóng góp của tất cả những đối tượng liên quan đến vấn đề quy hoạch kiến trúc các đô thị công nghiệp, khó khăn và thuận lợi chỗ nào, nhận xét đánh giá ra sao. Trên cơ sở đó, để mọi người xây dựng cho mình một thái độ ứng xử phù hợp với tình hình hiện nay và đồng thời có thái độ thích hợp cho tương lai.

* Mỗi đô thị đều cần một bản sắc riêng về kiến trúc. Dưới chủ đề chung này, hội thảo có đưa ra những khuyến nghị riêng nào cho các đô thị trong vùng không, thưa ông?

- Bản sắc đô thị thể hiện qua các quy hoạch chung, kết hợp với công tác quản lý và tri thức người dân, vì người dân cũng tham gia vào bối cảnh kiến trúc chung của thành phố, của khu vực. Chẳng hạn, Biên Hòa là một đô thị sông nước, ý thức được điều đó thì sẽ có những ý tưởng quy hoạch kiến trúc phù hợp. Bàn về bản sắc kiến trúc đô thị là một chủ đề hay, song hội thảo lần này sẽ nói ít về bản sắc đô thị, cũng không đưa ra khuyến cáo nào cho từng đô thị, chỉ đưa ra những ý kiến đánh giá, những nhận xét riêng và chung để mỗi đô thị tham dự tự nhìn nhận lại bản sắc riêng của mình.

Vi Lâm (thực hiện)