Cải cách hành chính phải trên cơ sở phục vụ lọi ích của nhân dân và các nhà đầu tư

Ban chỉ đạo (BCĐ) cải cách hành chính (CCHC) tỉnh đang xây dựng Chương trình CCHC tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2006 - 2010 trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm qua 5 năm CCHC và 3 năm thực hiện cơ chế "một cửa" trên địa bàn tỉnh; đồng thời điều chỉnh những thiếu sót còn tồn tại, cũng như đề ra định hướng khả thi nhằm hoàn chỉnh một nền hành chính theo hướng hiện đại, phù hợp với yêu cầu của thời kỳ hội nhập quốc tế.

Ông Nguyễn Kim Hiệp

Ban chỉ đạo (BCĐ) cải cách hành chính (CCHC) tỉnh đang xây dựng Chương trình CCHC tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2006 - 2010 trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm qua 5 năm CCHC và 3 năm thực hiện cơ chế "một cửa" trên địa bàn tỉnh; đồng thời điều chỉnh những thiếu sót còn tồn tại, cũng như đề ra định hướng khả thi nhằm hoàn chỉnh một nền hành chính theo hướng hiện đại, phù hợp với yêu cầu của thời kỳ hội nhập quốc tế. Để bạn đọc hiểu rõ hơn về những chương trình CCHC sẽ được ứng dụng tại các cơ quan hành chính Nhà nước tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới, phóng viên báo Đồng Nai đã có cuộc phỏng vấn Phó giám đốc Sở Nội vụ, thường trực Ban chỉ đạo CCHC tỉnh Nguyễn Kim Hiệp.

* Phóng viên: Thưa ông, qua 5 năm thực hiện CCHC và 3 năm thực hiện cơ chế "một cửa" trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả nhất định. Tuy nhiên, tại nhiều địa phương và một số sở, ngành thì việc thực hiện CCHC chỉ là hình thức. Ông đánh giá thế nào về những tồn tại này?

- Ông Nguyễn Kim Hiệp: Có thể nói, công tác CCHC của tỉnh trong 5 năm qua tuy đã đạt được những kết quả bước đầu, nhưng vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế cần phải tìm ra biện pháp khắc phục trong thời gian tới. Trong 4 lĩnh vực mà chúng ta đã thực hiện gồm: cải cách thể chế; cải cách tổ chức bộ máy hành chính; xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; cải cách tài chính công, thực tế đã có chuyển biến một bước, tuy nhiên vẫn lại chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra. Nguyên nhân của sự tồn tại thì có nhiều, song có thể điểm lại một số nét cơ bản như sau: Đó là tiến độ thực hiện CCHC còn chậm, chưa nhất quán nên hiệu quả còn thấp so với mục tiêu đề ra. Bên cạnh đó, mối quan hệ phối hợp để giải quyết công việc giữa các cơ quan hành chính Nhà nước các cấp, các ngành chưa chặt chẽ, không thường xuyên, đã làm giảm hiệu lực, hiệu quả quyết định của chính quyền các cấp. Ngoài ra, thủ tục hành chính dù được cải cách từ nhiều năm nay, song còn khá nhiều vướng mắc lại chậm được khắc phục; kết quả thực hiện cơ chế "một cửa" ở cả 3 cấp chính quyền chưa được thực thi triệt để, thiếu sự sáng tạo nên người dân, doanh nghiệp vẫn phải đến nhiều nơi, đi lại nhiều lần; chất lượng làm việc của một bộ phận cán bộ, công chức vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu về quản lý nhà nước trong cơ chế mới, đặc biệt là cấp xã, phường, thị trấn. Đáng kể là trình độ hiểu biết, khả năng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng hành chính của cán bộ, công chức hạn chế, chưa nhanh nhạy trước tốc độ đổi thay liên tục của nền hành chính hiện đại; một bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức suy thoái phẩm chất, đạo đức, quan liêu, thiếu ý thức trách nhiệm và tinh thần phục vụ, không ít người còn tỏ ra vô cảm trước nhu cầu cuộc sống của nhân dân.

* Để có thể đáp ứng những yêu cầu trong cuộc sống của người dân, cũng như các nhà đầu tư, các đơn vị sản xuất trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là Việt Nam mới hội nhập WTO, theo ông chúng ta phải nghiêm túc rút ra những bài học kinh nghiệm gì?

- Tôi cho rằng trong thời gian tới, chắc chắn các nhà đầu tư, các tập đoàn và doanh nghiệp nước ngoài sẽ tìm đến Việt Nam và Đồng Nai để làm ăn, vì thế chúng ta phải nhanh chóng thay đổi cách làm cũ chưa phù hợp. Cho nên, muốn CCHC có hiệu quả, phải xác định được đâu là khâu đột phá, đâu là nhiệm vụ trọng tâm của từng giai đoạn thì mới tìm ra được động lực cụ thể để thúc đẩy các hoạt động CCHC. Là những người trực tiếp giải quyết các yêu cầu của tổ chức, cá nhân nên nhất thiết, cán bộ, công chức phải có đầy đủ năng lực, trình độ nhận thức, chuyên môn nghiệp vụ, tác phong làm việc và cả cái "tâm" trong sáng trên cơ sở phải hiểu rõ "công bộc" là người phục vụ dân. Trong cơ chế "thủ trưởng" thì vai trò người đứng đầu có ảnh hưởng lớn đến sự thành công của công tác CCHC. Chính vì vậy, thủ trưởng đơn vị hoặc lãnh đạo chính quyền các cấp phải mạnh dạn thay đổi tư duy một cách khoa học, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan đơn vị, để hướng đến mục tiêu CCHC là làm sao phục vụ đắc lực lợi ích của nhân dân; phục vụ các yêu cầu chính đáng và hợp pháp của các nhà đầu tư, cũng như các doanh nghiệp một cách dễ dàng nhất. 

* Ông có nghĩ rằng, giai đoạn 2006 - 2010, công tác CCHC của chúng ta cần phải có sự chuyển biến rõ nét để phù hợp với yêu cầu của nền hành chính hiện đại là nhanh - gọn - nhẹ, thưa ông?

- Đúng vậy, giai đoạn 2006 - 2010 là thời kỳ cả nước thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng; thực hiện thắng lợi chiến lược kinh tế - xã hội. Do vậy, CCHC phải tiếp tục được đẩy mạnh; CCHC phải được xem là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của các tổ chức trong hệ thống chính trị các cấp. Đáng chú ý là khi Việt Nam đã là thành viên của WTO thì đây chính là bước chuyển đổi quan trọng về phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa; điều này sẽ có tác động sâu sắc tới hoạt động của cả hệ thống hành chính Nhà nước. Bởi lẽ, hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực vừa đặt ra thời cơ, vừa đặt ra thách thức và lộ trình thực hiện các cam kết quốc tế đòi hỏi phải đẩy mạnh tiến trình CCHC. Vấn đề này yêu cầu chúng ta phải có một nền hành chính gọn nhẹ, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan hành chính trong việc thực hiện chức năng quản lý Nhà nước. Đi đôi với sự phát triển kinh tế thì quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội đòi hỏi phải thể hiện rõ tính công khai, minh bạch trong thể chế, chính sách và các thủ tục hành chính. Như vậy, trước tiên, các cơ quan hành chính buộc phải thích ứng cả về nội dung lẫn phương thức hoạt động thì mới đảm bảo được các mặt công tác về CCHC. Kế đến, trong giai đoạn áp dụng khoa học, công nghệ vào việc quản lý hành chính thì không thể không tính đến tính khả thi của việc hiện đại hoá nền hành chính Nhà nước. Trong đó, việc xây dựng hệ thống hành chính theo dạng "chính phủ điện tử" sẽ tác động mạnh tới tổ chức hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nước các cấp.

* Như vậy, các lĩnh vực trọng tâm, cũng như các chương trình hành động sẽ được UBND tỉnh chỉ đạo cụ thể bằng những nội dung chi tiết như thế nào?

- Ban chỉ đạo CCHC tỉnh đang xây dựng dự thảo về các chương trình hành động CCHC từ nay đến năm 2010 để trình HĐND tỉnh xem xét trong kỳ họp tới. Trong đó, sẽ tập trung vào 8 chương trình trọng tâm và 5 chương trình xã hội hóa. 8 chương trình trọng tâm gồm: Đẩy mạnh phân cấp quản lý Nhà nước; bồi dưỡng nghiệp vụ, kiến thức CCHC; mở rộng, nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế "một cửa"; quyền tự chủ về tài chính; tuyên truyền về CCHC; sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý hành chính và hiện đại hóa trụ sở làm việc, đều là những chương trình mang tính khả thi và sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động CCHC. Chẳng hạn, sẽ hạn chế được việc cấp dưới đùn đẩy trách nhiệm cho cấp trên, cấp trên ôm đồm nhiều việc không cần thiết. Hay như việc bồi dưỡng kiến thức chắc chắn sẽ nâng cao trình độ nhận thức và làm thay đổi cách ứng xử của cán bộ, công chức đối với việc giải quyết quyền lợi chính đáng cho dân, cho doanh nghiệp. Điều đáng nói là khi nâng cao hiệu quả thực hiện cơ chế "một cửa" bằng việc áp dụng mô hình liên thông thì cán bộ, công chức và các ngành chức năng phải có trách nhiệm nặng nề hơn trong việc giải quyết thỉnh cầu, nguyện vọng của dân. Ví dụ, khi người dân muốn xây dựng nhà cửa, họ chỉ cần nộp đơn ở xã, phường. Còn việc chuyển đơn đến nơi cấp phép là trách nhiệm của cán bộ, công chức thuộc ban ngành khác. Điều này sẽ hạn chế tối đa chuyện người dân bị "hành" vì phải đi lại nhiều lần để thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến cuộc sống... Riêng 5 chương trình CCHC theo hướng xã hội hóa là: giáo dục, văn hóa, y tế, thể dục thể thao và khoa học công nghệ là điều cần thiết. Có nghĩa là, chúng ta tiếp tục khuyến khích tư nhân đầu tư, mở rộng các hoạt động dịch vụ như: bệnh viện, trường học, các Câu lạc bộ sinh hoạt văn hóa, thể dục thể thao... Một khi điều kiện sinh hoạt được nâng lên, nhu cầu của số đông người dân được đáp ứng kịp thời, sẽ thúc đẩy nhanh sự phát triển nhiều mặt mà trong cuộc sống xã hội luôn có sự đòi hỏi cao hơn trong những giai đoạn tiếp theo. 

* Xin cảm ơn ông!

Tạ Nguyên  (thực hiện)