Làm gì để bảo vệ đàn bò tót ở Vườn quốc gia Cát Tiên ?

10:07, 05/07/2006

Mới đây, một dự án nghiên cứu và bảo vệ đàn bò tót ở Việt Nam do cơ quan phát triển Pháp tài trợ với kinh phí 580.000 Euro đã được triển khai tại Vườn quốc gia Cát Tiên. Nhân dịp này, phóng viên báo Đồng Nai đã có cuộc trao đổi với ông Miguel Pedrono, tiến sĩ sinh thái học Cirad (Trung tâm hợp tác quốc tế phát triển nông nghiệp Pháp) khi ông đến nghiên cứu đàn bò tót tại Vườn quốc gia Cát Tiên.

Tiến sĩ Miguel Pedrono.

* P.V: Tiến sĩ có thể cho biết về dự án bảo vệ đàn bò tót đang được triển khai tại Vườn quốc gia Cát Tiên?

- Tiến sĩ Miguel Pedrono: Dự án này nghiên cứu toàn cảnh về bò tót ở Vườn quốc gia Cát Tiên, thời gian triển khai dự án là 3 năm (từ tháng 6 năm 2006 đến tháng 6 năm 2009). Mục đính chính của dự án là để khảo sát, đánh giá thực trạng và có những biện pháp bảo vệ đàn bò tót ở đây không bị tuyệt chủng. Dự án này có 2 hoạt động nghiên cứu song song, đó là nghiên cứu về đàn bò (số lượng bò đực, bò cái và tốc độ sinh sản của chúng) và nghiên cứu sinh cảnh ở Vườn quốc gia Cát Tiên để đánh giá những tác động của sinh cảnh lên đời sống của đàn bò tót tại đây.

* Là một chuyên gia nghiên cứu về bò tót, ông có nhận xét gì về đàn bò tót ở Việt Nam nói chung và ở Vườn quốc gia Cát Tiên nói riêng?

- Trên thế giới hiện nay còn khoảng 30 ngàn con bò tót. Tôi được biết, tại Việt Nam giống bò tót vàng còn khoảng 500 con, riêng Vườn quốc gia Cát Tiên có từ 70-80 con. Số lượng bò tót trên thế giới hiện nay đang bị giảm nhanh do nạn săn bắn quá mạnh. Qua nghiên cứu bò tót ở một số nước từ Ấn Độ đến Miến Điện, Trung Quốc, chúng tôi thấy bò tót ở các nước này đã bị lai rất nhiều với bò nhà, chúng không còn thuần chủng như bò tót ở Việt Nam. Có 2 nguyên nhân để bò tót ở Việt Nam còn thuần chủng, đó là bò tót không phải sống chung trong 1 sinh cảnh với bò nhà do bị ép để lai giống. Và, bò nhà của Việt Nam nhỏ con hơn khá nhiều so với bò tót nên khi bò nhà được chăn thả trong rừng, việc phối giống giữa bò nhà và bò tót cũng ít xảy ra.

Đàn bò tót tại Vườn quốc gia Cát Tiên.

* Qua nghiên cứu ông thấy đàn bò tót sinh sống tại Vườn quốc gia Cát Tiên có gặp những khó khăn gì và phải làm gì để giúp chúng phát triển tốt?

- Khó khăn tôi thấy cũng có đấy. Nhưng trước tiên tôi xin nói rằng, đàn bò tót sinh sống trong Vườn quốc gia Cát Tiên đã có nhiều thuận lợi hơn các nơi khác mà tôi đã từng đến, vì việc bảo vệ rừng và bảo vệ động vật hoang dã nơi đây được các cán bộ Vườn quốc gia làm rất tốt. Nơi đây khi đi trong rừng còn gặp được nhiều thú, những khu rừng ở nơi khác mong gặp được thú rất khó. Trình độ của những người làm công tác bảo vệ rừng, bảo vệ động vật ở đây cũng rất cao, đó là thuận lợi lớn cho việc bảo tồn những động vật đang bị đe dọa tuyệt chủng. Đây là những điều kiện mà những nơi khác ít có được. Riêng về những khó khăn mà đàn bò tót ở đây đang gặp phải, chính là sự thay đổi về sinh cảnh do thời tiết như: hạn hán hay sự tấn công mạnh của cây mai dương, khu vực bán ngập và ở các bàu nước (nhất là bàu chim), khiến cho bò tót khó khăn đi lại và tìm nguồn nước trong mùa khô. Việc chăn thả bò nhà vào trong rừng cũng đáng lo ngại cho việc lây bệnh giữa bò nhà và bò tót. Với bò hoang dã, việc chữa bệnh cho chúng không phải dễ. Trong thời gian tới, dự án sẽ phải làm những việc như: chặt phá cây mai dương; tạo đường mòn cho bò đi lại; đào tạo những cán bộ hoạt động riêng về bò hoang dã; mở những lớp truyền thông cho người dân sống ven rừng để họ hiểu biết hơn về việc bảo vệ rừng và bảo vệ động vật hoang dã khi một số loài đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Cần cung cấp muối khoáng cho bò tót và chăm sóc những trảng cỏ để có nguồn cỏ tốt cho chúng ăn. Đồng thời rào một số khu vực mà bò tót và bò nhà dễ gặp nhau nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm bệnh. Muốn kiểm soát đàn bò tốt hơn, cần gắn máy định vị để biết được chúng đang sinh sống, di chuyển ở các vùng và có những hỗ trợ kịp thời khi chúng gặp nạn...

* Xin cám ơn ông.

Khắc giới (thực hiện)