Bài cuối: Ngăn chặn HIV/AIDS lây lan

Việc phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS trong giới đồng tính nam (MSM) không khó. Điều quan trọng là mỗi MSM phải tự bảo vệ mình bằng cách quan hệ tình dục an toàn, xét nghiệm HIV định kỳ cho mình và cho bạn tình...

[links()]Việc phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS trong giới đồng tính nam (MSM) không khó. Điều quan trọng là mỗi MSM phải tự bảo vệ mình bằng cách quan hệ tình dục an toàn, xét nghiệm HIV định kỳ cho mình và cho bạn tình...

Xét nghiệm HIV cho một đồng tính nam. Ảnh do nhân vật cung cấp

Những thông điệp trên đang được các nhóm tiếp cận viên hỗ trợ đối tượng MSM của Đồng Nai là: Gnet Biên Hòa (TP.Biên Hòa), Thanh niên Long Khánh (TX.Long Khánh) và Ánh Bình Minh (huyện Long Thành) nỗ lực chuyển tải đến các MSM trên địa bàn tỉnh.

* Địa chỉ tin cậy của MSM

Các tiếp cận viên của các nhóm này đóng vai trò tuyên truyền, nâng cao hiểu biết của MSM về quan hệ tình dục an toàn, phòng ngừa lây nhiễm HIV thông qua việc cung cấp miễn phí: bao cao su, làm các xét nghiệm nhanh HIV; tư vấn, giới thiệu những đối tượng nhiễm HIV đến các cơ sở y tế để điều trị... Các nhóm này được Tổ chức Life (Trung tâm nâng cao chất lượng cuộc sống Life), Dự án VUSTA Quỹ Toàn cầu phòng chống HIV/AIDS hỗ trợ kinh phí hoạt động.

Anh L.T.M., Trưởng nhóm Gnet Biên Hòa cho biết, số lượng người đồng tính nam trong TP.Biên Hòa khá đông và thường xuyên biến động, phần lớn là công nhân và học sinh, sinh viên, có đặc thù chơi theo nhóm, theo sở thích, độ tuổi. Mỗi nhóm có ít nhất từ 5-6 người, đông nhất từ 20-30 người...

“Việc tiếp cận để tuyên truyền về phòng chống HIV/AIDS cho các nhóm này rất khó khăn vì đa số đều không muốn người lạ gia nhập nhóm. Để tiếp cận, ngoài việc đồng cảm và chia sẻ với họ, các tiếp cận viên còn phải có kỹ năng mới thuyết phục được họ đến với các dịch vụ mà chúng tôi cung cấp” - anh L.T.M. nói.

Hiện nay, Nhóm Gnet Biên Hòa là địa chỉ tin cậy được người trong giới MSM tìm đến. Từ đầu năm 2018 đến nay, Nhóm Gnet Biên Hòa hỗ trợ cho hơn 700 trường hợp, phát hiện được 34 ca nhiễm mới HIV. Trong năm 2017, nhóm cũng phát hiện 39 ca nhiễm mới HIV.

Theo đánh giá của ông N.T.H. (Trưởng nhóm Thanh niên Long Khánh), các đối tượng MSM ở TX.Long Khánh và một số huyện lân cận như: Định Quán, Thống Nhất, Xuân Lộc, Cẩm Mỹ ngày càng tăng cao và trẻ hóa. Do vậy, nếu các MSM không trang bị cho mình những kiến thức nhất định về quan hệ tình dục an toàn thì dễ dẫn đến nhiều hệ lụy, nhất là lây lan các bệnh truyền nhiễm như HIV, lậu, giang mai...

Ông N.T.H. cho biết thêm, 8 tháng của năm 2018, Nhóm Thanh niên Long Khánh hỗ trợ được 180 người, trong đó phát hiện 7 MSM nhiễm mới HIV. Nguyên nhân phần lớn là do quan hệ tình dục đồng tính nam không an toàn, không sử dụng bao cao su hoặc sử dụng không đúng cách.

Nhờ sự nhiệt huyết trong công việc của các tiếp cận viên nên phần lớn MSM hiểu rõ sự cần thiết trong việc đảm bảo an toàn khi quan hệ tình dục, đồng thời nâng cao ý thức hơn trong việc chung thủy với bạn tình.

Anh N.V.M. (ngụ tại TX.Long Khánh) cho hay, từ ngày được các tiếp cận viên tuyên truyền, anh thường xuyên đến kiểm tra hoặc giới thiệu bạn tình đến kiểm tra sức khỏe hằng tháng, quý. “Lúc trước tôi chẳng thiết tha gì việc nói chuyện với các tiếp cận viên nhưng lâu dần thì phát hiện công việc họ làm rất có ích, giúp chúng tôi biết thêm nhiều kiến thức để tự bảo vệ bản thân cũng như người khác trước nguy cơ nhiễm HIV” - anh N.V.M. bộc bạch.

Ông Lê Hùng Việt, Quản lý dự án Vusta nhận xét, các nhóm tiếp cận viên MSM của Đồng Nai hoạt động khá hiệu quả trong công tác truyền thông thay đổi hành vi, giúp các đối tượng MSM biết cách phòng ngừa lây nhiễm HIV. Số ca nhiễm HIV mới trong giới MSM được tìm kiếm ở Đồng Nai cũng tương đối cao. Nhiều đối tượng MSM nhiễm HIV được giới thiệu đến cơ sở y tế điều trị sớm, hạn chế lây lan trong cộng đồng.

* Còn ít người được tư vấn, xét nghiệm

Theo thông tin từ Trung tâm phòng chống HIV/AIDS Đồng Nai, số lượng đồng giới nam ở Đồng Nai tương đối cao (theo một khảo sát trực tuyến do Bộ Y tế thực hiện tại Đồng Nai năm 2017 cho thấy, ước tính toàn tỉnh có hơn 7 ngàn đối tượng MSM).

Đại diện Dự án VUSTA Quỹ Toàn cầu phòng chống HIV/AIDS trong một buổi làm việc với Nhóm Gnet Biên Hòa.

Tuy nhiên, tỷ lệ đối tượng MSM quản lý còn thấp. Cuối năm 2017, mới tiếp cận hơn 1,6 ngàn người. Quý II-2018 tiếp cận khoảng 750 người. Chủ yếu thực hiện tại 3 địa bàn là: TP.Biên Hòa, TX.Long Khánh và huyện Long Thành do có Dự án VUSTA thông qua Tổ chức Life hỗ trợ; còn tại 8 huyện khác thì chưa quản lý được đối tượng này.

Anh L.T.M., Trưởng nhóm MSM Gnet Biên Hòa cho biết, tuy chưa có thống kê đầy đủ nhưng số lượng MSM ở TP.Biên Hòa khá đông. Trong khi đó, hiện nay chỉ tiêu tư vấn, xét nghiệm HIV cho MSM do Tổ chức Life đưa ra giảm, năm 2017 chỉ tiêu 1,3 ngàn ca nhưng năm 2018 giảm còn 644 ca. Điều này cho thấy chỉ tiêu được giao thấp hơn thực tế nên vẫn còn nhiều MSM trên địa bàn thành phố chưa được tiếp cận tư vấn, truyền thông và xét nghiệm HIV.

Bác sĩ Nguyễn Giỏi, Giám đốc Trung tâm phòng chống HIV/AIDS Đồng Nai nhấn mạnh, điều đáng lo ngại là khả năng lây nhiễm trên nhóm này cao hơn các nhóm đối tượng khác do hành vi tình dục “khác biệt”. Những cách quan hệ tình dục ở người đồng tính nam luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm HIV. Trong đó, quan hệ tình dục theo kiểu của người đồng tính nam mang đến khả năng lây nhiễm HIV rất cao.

Do đó, để hạn chế tình trạng lây nhiễm HIV/AIDS trong đối tượng MSM, Trung tâm phòng chống HIV/AIDS Đồng Nai tiếp tục tận dụng nguồn lực của các dự án hiện nay can thiệp vào đối tượng MSM như: cấp bao cao su miễn phí; xây dựng mạng lưới tiếp cận viên tuyên truyền cho các MSM; mở rộng địa bàn hoạt động của tiếp cận viên đến các huyện còn lại; tăng cường công tác xét nghiệm tại cộng đồng...

Ngọc Thư - Tố Tâm