Nửa thế kỷ đã trôi qua, lịch sử đã sang một trang mới, những chiến sĩ hải quân chiến đấu trên chiến trường ngày ấy người còn, người mất, có người đã vĩnh viễn nằm lại giữa lòng biển mẹ.
Nửa thế kỷ đã trôi qua, lịch sử đã sang một trang mới, những chiến sĩ hải quân chiến đấu trên chiến trường ngày ấy người còn, người mất, có người đã vĩnh viễn nằm lại giữa lòng biển mẹ. Tuy nhiên, trận thắng đầu tháng 8-1964 mãi là cội nguồn sức mạnh, là giá trị to lớn để các lực lượng bộ đội Hải quân nhân dân Việt Nam ngày nay noi gương, tiếp nối bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
* Chiến thắng từ sức mạnh đại đoàn kết
Lịch sử Hải quân nhân dân Việt Nam tổng kết: chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5-8-1964 của Hải quân nhân dân Việt Nam và quân - dân miền Bắc đã tỏ rõ phẩm chất, khí phách kiên cường, không sợ hy sinh, gian khổ, dũng cảm chiến đấu đến cùng để bảo vệ con tàu, bảo vệ vùng trời, vùng biển của Tổ quốc. Sự kiện đánh đuổi tàu khu trục Maddox, tiêu diệt máy bay Mỹ trong trận đầu ra quân có ý nghĩa lịch sử trong quá trình xây dựng quân đội và trưởng thành của Hải quân nhân dân Việt Nam. Ðó là chiến thắng của sức mạnh chính trị - tinh thần của toàn dân tộc, là ý chí quyết tâm dám đánh, biết đánh, quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược của Hải quân nhân dân Việt Nam; là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân “lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều”, đánh địch bằng vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện có; chiến thắng của trí thông minh và lòng dũng cảm của quân và dân ta chống chiến tranh phá hoại của kẻ thù, mặc dù chúng có trang bị, vũ khí kỹ thuật hiện đại.
 |
| Tuần tra bảo vệ đảo Trường Sa. |
Nói về ý nghĩa lịch sử trận đầu thắng lợi của Hải quân nhân dân Việt Nam, cựu binh Nguyễn Văn Hải, nguyên thuyền trưởng tàu HQ-17, thuộc Lữ đoàn 171 năm xưa, đơn vị chủ lực làm nên thắng lợi của trận thắng đầu ngày 5-8-1964, khẳng định: “Ta thắng Mỹ lúc đó không phải vì ta có quân hùng tướng mạnh, mà thắng địch ở ý chí và sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Nếu so sánh lực lượng và vũ khí, trang bị thì ta không cân sức với Mỹ, nhưng ta lại thắng Mỹ. Đó không chỉ là sự thắng lợi tất yếu của chính nghĩa, mà là chiến thắng của sức mạnh đoàn kết được nhân lên, được kết tinh từ tinh thần yêu nước. Nhờ có sự đoàn kết ấy mà sau này, quân và dân miền Bắc đánh bại cuộc leo thang chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của Mỹ ra miền Bắc, bảo vệ vững chắc hậu phương lớn miền Bắc để chi viện sức người, sức của cho quân và dân miền Nam làm nên những chiến công liên tiếp trên các chiến trường sông biển”.
Từ chiến thắng trận đầu, Hải quân nhân dân Việt Nam đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm để vận dụng sáng tạo và phát triển lên một trình độ mới trong suốt cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đến nay, chiến thắng ấy vẫn còn nguyên giá trị, đó là bài học về giáo dục chính trị, tư tưởng, quán triệt sâu sắc tình hình nhiệm vụ, cảnh giác sẵn sàng chiến đấu cao, xây dựng ý chí quyết tâm dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Bài học về lãnh đạo, chỉ huy, chấp hành nghiêm mệnh lệnh, đoàn kết, kỷ luật, hiệp đồng chặt chẽ, vận dụng sáng tạo phương pháp tác chiến của Hải quân nhân dân Việt Nam trong chiến tranh nhân dân trên chiến trường sông biển. Bài học về phát huy sức mạnh tổng hợp của thế trận và lực lượng toàn dân đánh giặc. Điều đó được thể hiện khi quân ta bắn rơi 118 máy bay phản lực hiện đại của Mỹ, rà phá hàng ngàn thủy lôi, đánh hỏng hơn 300 tàu chiến của Mỹ - ngụy, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh, lập nên chiến công đặc biệt xuất sắc trên đường Hồ Chí Minh trên biển, xứng đáng với truyền thống: “Chiến đấu anh dũng, mưu trí sáng tạo, làm chủ vùng biển, quyết chiến quyết thắng”.
* Giữ biển đảo bằng sức mạnh dân tộc
Trước tình hình căng thẳng hiện nay, nhất là vừa qua Trung Quốc ngỗ ngược đem giàn khoan Hải Dương 981 hạ đặt trái phép trong thềm lục địa, vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, vấn đề bảo vệ biển đảo trọn vẹn được đặt ra yêu cầu mới. “Với lực lượng, phương tiện hiện nay, bảo vệ biển đảo phải bằng sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, trong đó lực lượng Hải quân nhân dân Việt Nam là nòng cốt và chủ yếu” - Đại tá Trần Phong, nguyên Phó tham mưu trưởng Bộ Tham mưu Hải quân, khẳng định.
 |
| Vững chắc tay súng canh trời thềm lục địa của Tổ quốc. |
Còn Trung tá Nguyễn Viết Chức, nguyên Thuyền trưởng tàu HQ-07, Lữ đoàn 171, Vùng 2 Hải quân, hiện đang nghiên cứu lịch sử Hải quân bày tỏ: “Trong lịch sử chiến tranh vệ quốc của dân tộc, ta đã thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ không phải vì ta có vũ khí tối tân, đông quân, mà nhờ có sự đoàn kết. Sức mạnh đại đoàn kết chính nghĩa sẽ đè bẹp mưu đồ phi nghĩa. Hiện nay, dù Trung Quốc có ngang ngược đến mấy thì cũng sẽ thất bại. Chúng ta đang đấu tranh kiên cường theo luật pháp quốc tế, đó cũng chính là chúng ta đang thắng Trung Quốc trên con đường ngoại giao”.
Lịch sử đã sang một trang mới, quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ đã bình thường hóa, quá khứ đau buồn đã khép lại, nhưng lịch sử không thể đổi thay. Bài học về nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng từ mưu đồ thôn tính Việt Nam của đế quốc Mỹ vẫn còn nguyên giá trị.
Đại tá Trương Công Thế, Phó chính ủy Vùng 2 Hải quân, cho biết: “Trận thắng đầu của Hải quân nhân dân Việt Nam cách đây 50 năm chính là ngọn lửa chiến đấu anh dũng, là bài học về cách đánh thao lược sáng tạo để thế hệ hôm nay noi gương và tiếp bước và cho đến bây giờ nó vẫn còn nguyên giá trị lịch sử. Trước tình hình phức tạp của biển đảo hiện nay, xác định Hải quân luôn là lực lượng chủ lực, sẵn sàng chấp nhận hy sinh để bảo vệ biển đảo”.
Phát huy truyền thống đánh thắng trận đầu, thế hệ cán bộ, chiến sĩ Hải quân hôm nay tiếp tục nêu cao tinh thần trách nhiệm, ý thức tự lực tự cường, tập trung xây dựng Quân chủng Hải quân Việt Nam ngày càng vững mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ để làm nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo, thềm lục địa của Tổ quốc, xứng đáng với niềm tin yêu của Ðảng, Nhà nước và nhân dân, xứng đáng với lời căn dặn của Bác Hồ khi người đến thăm Quân chủng Hải quân: “Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng, ngày nay ta có ngày, có trời, có biển. Bờ biển ta dài và tươi đẹp, ta phải biết giữ gìn nó”.
Mai Thắng
