Niềm vui ngày trở về

Từng phạm tội, mua bán ma túy, lừa đảo…, nay được ân xá trước thời hạn, họ không giấu được sự xúc động. Tuy nhiên, bước đường về lại với gia đình và cộng đồng xã hội với những người từng lầm lỡ ấy xem ra còn lắm thách thức, khi họ mang trong mình sự mặc cảm về những tội lỗi trong quá khứ…

Từng phạm tội, mua bán ma túy, lừa đảo…, nay được ân xá trước thời hạn, họ không giấu được sự xúc động. Tuy nhiên, bước đường về lại với gia đình và cộng đồng xã hội với những người từng lầm lỡ ấy xem ra còn lắm thách thức, khi họ mang trong mình sự mặc cảm về những tội lỗi trong quá khứ…

Chỉ cách nhau một bờ tường rào nhưng bên trong khu trại giam Công an tỉnh (B5) như một thế giới khác hẳn với sự náo nhiệt bên ngoài. Vào thăm trại giam B5 những ngày cận kề đặc xá cho các phạm nhân, chúng tôi có dịp hiểu hơn về cảm xúc của họ trước giờ phút được trao lại quyền công dân.

 * Rũ bỏ lỗi lầm

Vẻ mặt hớn hở khi hay tin mình có tên trong danh sách được ân xá trong dịp 2-9 này, anh Đ.M.L. (25 tuổi, ở khu phố 8, phường Hố Nai, TP.Biên Hòa) bộc bạch: “Ăn cơm tù đã hơn 3 năm nên tôi mong ngày về lại với gia đình lắm”. Theo lời của L., anh chấp hành bản án từ cuối năm 2008 về tội mua bán trái phép chất ma túy. Trước đó, L. từng là nhân viên của trạm điện lực Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) với thu nhập khoảng 4 triệu đồng/tháng. Do có máu đỏ đen và thua đậm ở những canh bạc nên L. quẫn trí nghĩ đến việc mua bán ma túy để có tiền trả nợ. Thế là, L. “hợp tác” với một người bạn cùng xóm để tìm “nguồn hàng” ma túy bán lại cho các con nghiện ở Biên Hòa kiếm lời. Vụ việc trót lọt được nửa năm thì cả hai bị công an tóm trong lúc đang “giao hàng” cho một con nghiện. L. cho biết: “Lúc mới bị bắt tôi sợ lắm. Khi công an hỏi, tôi chối quanh co để mong bớt tội. Nhưng không thể chối cãi mãi, tôi đành thú nhận hành vi phạm tội của mình. Đó là cú sốc lớn đối với gia đình và đồng nghiệp của tôi, bởi dù sao tôi cũng từng làm nhân viên Nhà nước”.

Sự ân cần, quan tâm của mọi người sẽ vực dậy ý chí hướng thiện của những người từng phạm lỗi. Ảnh: T.Minh

Những tháng ngày gặm nhấm sai lầm của mình trong trại giam, L. mới thấm thía những việc mình làm gây bao nguy hiểm cho xã hội. Để chuộc lại lỗi lầm và mong mỏi ngày trở về với gia đình, L. ra sức lao động và chấp hành tốt những quy định trong thời gian thi hành án. Không giấu được niềm vui, L. khoe với tôi như đứa trẻ được quà: “Ngày mai gia đình sẽ vào đón tôi về. Họ bảo sẽ tìm cho tôi một công việc làm để tôi không mặc cảm mình là kẻ thừa thãi. Lúc trước tôi cạn nghĩ nên mới làm vậy, giờ thấy hối hận lắm”.

Còn anh T.Đ.M. (38 tuổi, ngụ ở xã Bắc Sơn, huyện Trảng Bom) cho biết: “Tôi đang lao động ở khu sản xuất thì biết tin mình được xét đặc xá trong dịp 2-9 này. Mấy ngày nay, tối nào tôi cũng mơ ngày được đoàn tụ với gia đình. Cảm giác đó khó gì diễn tả nổi, tôi hạnh phúc lắm”.

Trung úy Vũ Đức Cường, cán bộ quản giáo đội phạm nhân số 4, trại giam B5, nói thêm: “Những người từng phạm tội, khi vào đây chúng tôi sẽ hướng dẫn cho họ chấp hành cải tạo tốt để họ có đủ điều kiện vào mốc được đặc xá. Từ đó, họ được quan tâm giáo dục, cải tạo thật tốt, để khi về lại xã hội họ sẽ không còn tái diễn hành vi sai trái”.

* Đồng hành cùng những người từng lầm lỡ

Để có tên trong danh sách được đặc xá là sự nỗ lực của những người từng lầm lỗi, nhưng khi về lại cộng đồng, hòa nhập vào cuộc sống hối hả với những mưu toan là điều chẳng dễ dàng gì. Anh N.N.K. (30 tuổi, ở khu phố 6, phường Long Bình, TP.Biên Hòa) tâm sự: “Ra tù năm 2002, tôi lao vào cuộc mưu sinh, nhưng chẳng dễ dàng như mình tưởng. Lúc ấy, đi đâu tìm việc người ta cũng lắc đầu ái ngại vì biết tôi từng có tiền án. Khó khăn lắm tôi mới tìm được công việc vừa ý, nhưng lâu lâu lại nghe vài câu nói cạnh khóe của mọi người nên tôi xấu hổ nghỉ việc luôn”. Với quyết tâm vươn lên để thoát khỏi nỗi ám ảnh của quá khứ, K. năm lần bảy lượt đi xin việc tại các công ty, nhưng rồi thời gian làm việc cũng chẳng kéo dài là bao. Mới đây, được người quen giới thiệu, K. xin vào làm tại một công ty tư vấn lao động ở phường Long Bình. Biết rõ quá khứ của K. nhưng họ chẳng nề hà, mà luôn tạo điều kiện để anh luôn hoàn thành tốt công việc và an tâm với cuộc sống của mình.

Niềm vui ngày về lại với gia đình, cộng đồng. ảnh Đức Việt

Thấu hiểu những khó khăn và thách thức của những người từng thi hành án, “Quỹ doanh nhân với an ninh trật tự” của tỉnh ra đời (vào cuối năm 2010) như là sự “cứu cánh” cho những đối tượng từng lầm lỡ khó khăn làm lại cuộc đời. Quỹ doanh nhân với an ninh trật tự được thành lập nhằm huy động sự đóng góp của các doanh nhân, công ty… để giúp vốn làm ăn cho những đối tượng từng lầm lỗi có hoàn cảnh khó khăn vươn lên tái hòa nhập cộng đồng. Thông qua nguồn quỹ này, đã có nhiều cá nhân phát triển kinh tế, thoát nghèo và dần ổn định cuộc sống…

Tiêu biểu trong số đó là trường hợp của anh M.T.T., ở xã Phước Thiền, huyện Nhơn Trạch. Sau khi ra tù, về địa phương sinh sống, anh T. được hỗ trợ một số vốn để phát triển kinh tế của Quỹ doanh nhân với an ninh trật tự. Giờ đây anh T. đã có nguồn thu nhập ổn định bằng nghề chài lưới với mức thu nhập bình quân 200 ngàn đồng/ngày. Nói về việc này, thượng tá Nguyễn Văn Minh, Phó trưởng phòng PV28, Công an tỉnh, cho hay: “Có rất nhiều người muốn hoàn lương nhưng họ không có điều kiện để phát triển kinh tế. Quỹ doanh nhân với an ninh trật tự ra đời nhằm mục đích giúp họ ổn định cuộc sống, vượt qua mặc cảm để tái hòa nhập cộng đồng. Đến nay, chúng tôi đã huy động được gần 2 tỷ đồng và cho 45 đối tượng vay với tổng số tiền gần 700 triệu đổng”. Thượng tá Minh cũng cho biết, hiện quỹ doanh nhân đang tiếp nhận 56 hồ sơ xin vay vốn của các đối tượng lầm lỗi đã hoàn lương trên địa bàn với tổng số tiền gần 1 tỷ đồng. Theo đó, cán bộ tiếp nhận quỹ sẽ trực tiếp đi thẩm định hồ sơ xin vay vốn của đối tượng. Nếu được chấp nhận cho vay vốn thì việc kiểm tra, đôn đốc sau này đối với họ sẽ được bàn giao cho công an địa phương quản lý, nắm tình hình để hội đồng quỹ dễ dàng rà soát.

Ngoài ra, những đối tượng thi hành án sẽ được cấp chính quyền địa phương tạo điều kiện, động viên tinh thần để vực dậy ý chí của họ.

Tùng Minh